O'zbekiston tarixi

' 0‘zR MDA, R-48 s-fond, 2 s-ro‘yxat, 12 s-ish, 179-varaq. 
2
 Istoriya Buxari s drevneyshix vremen do nashix dney. — Т.: 1976, 214-bet.
3
 O'zRMDA, 1616-fond, 1-ro‘yxat, 137-ish, 63-64 varaqlar; 2-ro‘yxat, 11-ish, 24-varaq.
4
 0‘zbekiston SSR tarixi. 3-jild. - Т.: Fan, 1971, 328-bet.
249

---

4. Sho„ro va partiya maktablarini Lenin nomi bilan atash; 
5. Yosh pionerlar tashkilotini Lenin nomiga qo„yish; 
6. Hatto aravakash va meshkoblar Ittifoqini ham Lenin nomi bilan 
yuritish
1
kerakligi ko„rsatildi. Sho„ro Rossiya mus- tamlakachiligi va 
shovinistik rejalarini amalga oshirishda Sho„ro- laming V butun Buxoro 
qurultoyi navbatdagi bosqich bo„ldi. 1924- yil 18-20-sentabrda o„z ishini 
olib borgan Qurultoyda Buxoro xalq sho„ro respublikasining 4-yillik 
yakunlari muhokama qilindi. 19-sentabrdagi majlisda buxoro xalq sho„ro 
respublikasini bundan so„ng «Sotsialistik Respublika» deb atashga qaror 
berildi. Albatta bu qaror o„lkaning mavjud kundalik ijtimoiy-iqtisodiy va 
siyosiy shart-sharoitlarini hisobga olmasdan sun‟iy ravishda Rossiyada 
hukm surayotgan siyosiy tuzum bilan uyg„unlashtirishdan iborat 
ekspansionistik maqsadni ko„zda tutar edi. Amalda esa Buxoro 
respublikasining ijtimoiy-siyosiy hayotida uni «Sotsialistik Respublika» deb 
ataydigan darajada katta o„zgarish bo„lmagan edi. Buxoro xalqi sho„ro 
rossiyasi mustamlakachiligi va bosqinchiligiga qarshi kurashni hali 
to„xtatmasdan shiddat bilan davom ettirmoqda edi. Sho„rolar va kompartiya 
markaziy qo„mitasi o„zining bosqinchilik va shovinistik maqsadlaridan kelib 
chiqqan holda Buxoro res- publikasida obyektiv nuqtayi-nazardan ehtiyoj va 
zarurat boimasa- da salkam 4 yilda butun Buxoro sho„rolarining 5 ta 
qurultoyini chaqirdi. Ularda ko„rilgan, muhokama qilingan masalalar va 
qabul qilingan qarorlar asosan bitta maqsadga - Buxoro respublikasini tezroq 
rossiya mustamlakasiga aylantirishdan iborat bosh maqsadga xizmat qilishga 
qaratildi. Shu boisdan ham V butun Buxoro sho„rolarining qurultoyi Buxoro 
Respublikasining «sotsialistik» taraqqiyot yoiiga o„tishi 0„rta Osiyo 
respublikalarida milliy davlat chegaralanishi o„tkazilishi bilan bir vaqtga 
to„g„ri kelib qoldi», qabilida xulosa chiqardi. Aslida esa milliy-davlat 
chegaralanishini o„tkazish masalasi bolsheviklar dohiysi V.I.Leninning 
pirovard bosh maqsadining asl o„zagini tashkil etuvchi tub muddao edi. 
1924-yil 18-noyabrda boiib o„tgan Buxoro sho„ro sotsialistik respublikasi 
markaziy ijroiya qo„mitasining 5-chaqiriq 2-sessiyasi 0„zbekiston sho„ro 
sotsialistik respublikasi Vaqtli Inqilobiy Qo„mitasini tashkil etish to„g„risida 
qaror qabul qildi. Unda Buxoro respublikasi 5-sho„ro qurultoyining 0„rta 
Osiyo sho„ro respublikalarida milliy-davlat