O'zbekiston tarixi
O'zRMDA, 59-fond, 1-ro‘yxat, 198-ish, 1-varaq va orqasi
Download 6.43 Mb. Pdf ko'rish
|
a Sagdullayev uzb tarix
|
1
O'zRMDA, 59-fond, 1-ro‘yxat, 198-ish, 1-varaq va orqasi. 251 uchun kurashdi. Ammo u ko„p hollarda ikkilandi, milliy istiqlol kuchlariga yashirincha yordam berib turgan bo„lsa-da, butunlay u tomonga o„tib ketishga o„zida jur‟at topa olmadi. Arxiv hujjatlarining guvohlik berishicha, F.Xo„jayev «bosma- chilik» harakatlari davom etib turgan hududlar bilan yaqin aloqada bo„lgan, u yerlarda o„zi ham boigan va yaqin kishilari orqali bu harakatning boshliqlari bilan aloqa va munosabatlar o„matgan. 1921- yilning yoz oylarida F.Xo„jayev topshirigiga binoan Otaulla Xo„jayev Dushanbe shahriga kelib Buxoro hukumatining Favqulodda Muxtor vakili sifatida Sharqiy Buxoro hududida harakat qilayotgan Milliy ozodlik harakati boshliqlari Davlatmandbek, Sulton Eshon, Xudoyberdi, Qodir polvon va boshqa qo„rboshilar bilan muzokaralar olib boradi. Otaulla Xo„jayev Fayzulla Xo„jayevning amakisi, o„sha paytdagi butun Buxoro markaziy ijroiya qo„mitasining raisi lavozimini bajargan Usmon Xo„jayev (Usmonxo„ja Po„latxo„jaev) ning ukasi edi. Otaulla Xo„jayevga Buxoro hukumati nomidan agar qo„rboshilar bilan «umumiy til» topishga kelishilsa ikki o„rtada shartnoma ham tuzish vakolati berilgan. Dushanbega yetib kelgan Buxoro hukumati vakillari bu yerda milliy-ozodlik kuchlari rahbarlari va oddiy mehnatkash xalq vakillari bilan bir necha bor uchrashuvlar qildilar. Ana shu uchrashuvlar chogida maium boidiki, «bosmachilar» Buxoroda yangi o„matilgan hukumatga qarshi emas ekanlar, balki ular Sho„ro Rossiyasi va bolsheviklaming zo„ravonligi, ulaming mustamlakachilik, bosqinchilik, talonchilik va axloqiy buzuqchilik siyosatlariga qarshidirlar. Bundan ko„rinadiki, qo„rboshilar bilan Buxoro Respublikasi hukumati rahbarlarining strategik maqsad birliklari mushtarak boigan ekan. Shu boisdan ham telegraf orqali O.Xo„jayev F.Xo„jayev bilan o„zaro fikr almashuvdan so„ng Sharqiy Buxoroning obroii qo„rboshilaridan hisoblangan Davlatmandbek va Sulton Eshonlar Boljuvon va G„arm Inqilobiy qo„mitasiga rais etib tayinlanganlar 1 . Bu hoi tezda o„zining ijobiy natijalarini bera boshladi. Buni 1921-yil 12-avgustda Otaulla Xo„jayev bilan Davlatmandbek Kamoliddinbek o„gii o„rtasida imzolangan ikki tomonlama shartnoma-bitimda yaqqol ko„ramiz. Bu shartnoma-bitim 8 moddali boiib, ular quyidagilardan iborat: «Biz Sharqiy Buxoro xalqi roziligi bilan mustaqil Buxoro Download 6.43 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|