O'zbekiston tarixi
Mahmudov M. Barhayot siymolar. - Т.: 0‘zbekiston, 1991, 114-bet
Download 6.43 Mb. Pdf ko'rish
|
a Sagdullayev uzb tarix
|
1
Mahmudov M. Barhayot siymolar. - Т.: 0‘zbekiston, 1991, 114-bet. 361 byurosiga yo„llagan telegrammasida mamlakatning ilg„or agrar o„lkalarida tavsiya etilgan sur'atlami iqtisodiy nochor viloyatlarda tadbiq etmaslik, shoshma-shosharlik qilmaslik, milliy oikalardagi mahalliy sharoitni hisobga olish va ommaviy jamoalashtirish ishlari o„tkazilmagan hududlarda quloqlashtirish siyosatini to„xtatish kabilami ilgari surdi. 1930- yil 2 martda I.Stalinning «Yutuqlardan esankirash» maqolasi «Pravda»da bosilib chiqdi. 14 martda VKP(b) Markaziy Qo„mitasi «Jamoalashtirish harakatida partiya yoiini buzishlarga qarshi kurash to„g„risida» qaror qabul qildi. 2 aprelda VKP(b) MQ joylarga maxfiy xat yubordi. Ana shu hujjatlaming hammasida jamoalashtirishda yoi qo„yilgan kamchiliklar: ixtiyoriylikning buzilishi, ma‟muriyatchilik va dekretlashtirish qoralandi. Holbuki bunday ko„rsatmalami Markazning o„zi, shaxsan I.Stalin bergan edi. VKP(b) MQsi qishloq xo„jalik artelining Namunaviy Nizomiga o„zgartirishlar kiritdi va u 1930-yil 2 martda matbuotda eion qilindi. Unda ishlab chiqarish vositalarini umumlashtirishning aniq miqdori, jamoa xo„jaligiga kirayotgan dehqonlarda tomorqaga ajratiladigan yer, chorva mollari va parrandalaming qolishi lozim boigan miqdori aniq ko„rsatildi. Ammo bu ko„rilgan tadbirlarga qaramasdan mehnatkash dehqonlar ommasining Sho„rolar va Kompartiyaga ishonchi so„nib bordi, ular jamoa xo„jaliklaridan chiqib keta boshladilar, hatto ayrim jamoa xo„jaliklari tarqalib ham ketdi. Masalan, Qashqadaryo viloyatining Yakkabog 1 tumanidagi «Krasniy Oktabr», G„uzor tumanidagi «Leninskiy put» kabi jamoa xo„jaliklari tarqalib ketdi. Natijada respublika bo„yicha 1930-yilning martida jamoalashtirilgan xo„jaliklar 47 foizga teng boigan boisa, may oyiga kelib bu ko„rsatkich 29 foizga tushib qoldi. Bu mehnatkash omma Sho„rolaming jamoalashtirish siyosatini qoilamayotganligini ko„rsatardi. Ammo sho„ro hukumati va Kompartiya maium bir qisqa muddatli chekinishdan so„ng 1930-yillaming kuz oylaridan boshlab quloqlami sinf sifatida tugatish asosida jamoalashtirish siyosatini yanada shiddatliroq tusda avj oldirdi. 0„zbekistonda jamoalashtirish tez sur'atlarda o„sib bordi. 1931- yilning yoziga kelganda dehqon xo„jaliklarining 56,7 foizi jamoalashtirilgan boisa, 1932-yilda 74,9 foizga yaqin, 1933-yilda- 91,7 foiz va 1939- yilda esa 99,5 foiz 1 dehqon xo„jaliklari jamoa xo„jaliklariga a‟zo Download 6.43 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|