O'zbekiston tarixi

1
 «Ma’rifat» gazetasi, 2003-yil 28 may.
2
 
Ibrohimov Abduqahhor va boshqalar. Vatan tuyg‘usi. - Т.: 0‘zbekiston, 
1996, 155-bet.
3
«0‘zbekiston adabiyoti va san’ati» gazetasi, 1992-yil 24-aprel.
391

---

madaniyat ishlarida xizmat qiluvchi bir to„da yoshlar xorijda o„qib ta‟lim 
olayotgan talabalarga ko„mak uyushtirish tashabbusini ko„tarib chiqqanlar. 
Bunday olijanob harakatni mahalliy ma‟rifatparvar boylar ham qo„llab-
quwatlaganlar. Chunki ular chet mamlakatlarda o„qib ilm, tahsil olayotgan 
yoshlami 
Turkiston 
kelajagining 
istiqboli, 
umid 
chirogimiz 
deb 
hisoblaganlar va bisotlaridagi bor bo„lgan mablag„larini ayamaganlar. 
Yuqoridagi maqola mualliflarining ta‟kidlashicha, Berlin Oliy ziroat ilmgohi 
talabasi Abduvahob Murodiy nomiga Saidnosir Mirjalolov 20 ming so„m, 
Tolibjon Musaboy 10 so„m oltin, Abdulhamid Sulaymon 75 ming so„m, 
Muhiddin Usmoniy 4 ming so„m pul yuborganlar. 
Shuningdek, 20-dekabrda uyushtirilgan adabiy kechada to„p- langan 75 
ming so„m pul ham turli yo„llar bilan Abduvahob Muro- diyga jo„natilgan‟. 
Xususan, Buxoro hukumatining bu boradagi jonbozligi alohi- da 
tahsinga sazovordir. Buxoro hukumati xorijda ta‟lim olayotgan talaba-
yoshlar nazoratiga alohida e‟tibor berdi va shu maq- sadda «Buxoro kultur 
komission»ini tuzdi. Chunki chet elga yuborilgan yoshlar orasida 8-10 
yoshli o„smirlar ham bo„lgan. Ular boshlang„ich maktabdan tortib to oliy 
o„quv yurtlarigacha tahsil olar edilar. «Buxoro kultur komission»i uchun 
hukumat Berlin shahrining Markazida joylashgan 5 qavatli mehmonxona 
(xotel)dan maxsus joy sotib oldi. Bu «Kultur komission» uch kishidan iborat 
bo„lgan. Birinchisi millati tatar bo„lgan Olimjon Idris - rais (1931- yilda 
«Yosh Turkiston» va Ruminiyadagi «Amal» majmualarining ma‟lumotlariga 
ko„ra O.Idris Amerika razvedkasining ayg„oqchisi bo„lgan ekan), ikkinchisi 
Xemnits (Olmon juhudi) va uchinchisi buxoroli jadid, milliy islohotchi 
Abdulvohid Burxonbek edi. A.Burxonbek Berlinda doimiy istiqomatda 
boimagan, Buxoro- Berlin orasida qatnab turgan. 
Buxoro hukumati xorijda taiim olayotgan yoshlaming moddiy 
ta‟minotiga alohida e‟tibor bergan. Talabalar uchun sarf boiadigan xarajat 
mablagiarining 9-10-yilligi oldindan Olmoniya bankasiga dollar hisobida 
joylashtirilgan
2
. Afsuski, bu tadbirlar o„zining poyoniga yetmadi. Markaziy 
Osiyoda amalga oshirilgan milliy davlat chegaralanishi va «mustaqil» sho„ro 
respublikalari tashkil etilgach, Olmoniyadagi Moskov elchisi barcha 
turkistonliklaming