O'zbekiston tarixi
Qarang. 0‘zR MDA, 1714-fond, 5-ro‘yxat, 1485-ish, 55-varaq
Download 6.43 Mb. Pdf ko'rish
|
a Sagdullayev uzb tarix
|
1
Qarang. 0‘zR MDA, 1714-fond, 5-ro‘yxat, 1485-ish, 55-varaq. 2 MLI 0‘zFPA. 58-fond, 1-ro‘yxat, 103-ish. 21-varaq. 422 etilgan «Ziyolilar to„g„risida» maqolasi yaqqol misol boiadi. Muallifhing maqolada qayd etishicha: «Oktabr o„zgarishi o„zbek xalqi uchun kutilmagan bir voqea edi va unga o„zbek mehnatkashlari hozirlik ko„rmagan edilar. Chunki o„zbeklar orasida o„zgarishga hali zamin hozirlanmagan edi. 0„zbeklar orasida oktabrgacha bo„lgan harakatning eng kuchli yo„li yolg„iz ruslarga va rus istibdod hukumatiga qarshi bo„lib, mustaqillikka intilishda tarixiy yo„lni ziyolilar o„ynag„on»'. Rahim Inog„omov huddi shuning singari o„zining sogiom va keskin fikr-mulohazalarini 0„zbekiston kompartiyasi MQ Plenumida ham 1927-yilda bayon etgan edi. Ammo har safar uning samimiy fikr - xulosalari hukumat rasmiy idoralari rahbarlari tomonidan «partiya birligi»ni buzish ma‟nosida talqin qilingan. 1930- yilning 25-martidan 21 iyuniga qadar Samarqand shahrida SSSR Oliy sudining ko„chma sessiyasida 73s raqamli yana bir sun‟iy to„qima ish ko'rib chiqildi 2 . Bu sho„ro tarixida «Qosimovchilik» ishi (Kasqmovshina) deb yuritiladi. Sudda 0„zbekiston SSR Oliy sudining sobiq raisi Sa‟dulla Qosimov (1901-1930) boshchiligida 30 ga yaqin sud va yustisiya xodimlari ishi ko„rilib jinoiy javobgarlikka tortildilar, ulaming ko„plari otib tashlandi. S.Qosimov va uning sheriklariga poraxo„rlik qilgan, o„z mansab lavozimlarini suiiste‟mol qilgan, boylar bilan aloqada bo„lgan, sinfga aloqasi bo„lmagan shaxslami himoya qilgan, ulami sudyalik lavozimlariga tayinlagan va «bosmachi jinoyatchi»lami ozod etgan kabi ayblar qo„yilgan 3 . Darhaqiqat S.Qosimov «bosmachilar»ga xayrixoh boigan, chunki ulami milliy ozodlik va istiqlol uchun kurash jangchilari deb bilgan. Munavvar qori Abdurashidxonov boshchiligida yashirin faoliyat olib borayotgan «Milliy istiqlol» tashkilotining yig„ilishlarida Sa‟dulla Qosimov va uning sheriklari muntazam qatnashib turganlar. Sudda davlat qoralovchisi A.Katanyan S.Qosimovni taniqli jadid oqlovchi Ubaydullaxo„ja Asadullaxo'jaevning shogirdi boiganligi, sud apparatini esa Munavvar qorining «choyxonasiga» aylantirganlikda ayblaydi. S.Qosimovning jasorati tahsin va e‟zozga loyiqdir. U tergov va sud jarayonida Rossiya va SSSR Oliy sudi 0„zbekistonning milliy suveren huquqini paymol qilganligi haqida Download 6.43 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|