Oʻzbekiston viloyatlari hokimlari Qoraqalpogʻiston
Download 191.88 Kb.
|
DXX Suhbat
- Bu sahifa navigatsiya:
- Farg ʻ ona viloyati Xayrullo Bozorov (2020
- Navoiy viloyati Normat Tursunov (2021-)
- Surxondaryo viloyati Toʻra Bobolov (2019-bugun)
|
Oʻzbekiston viloyatlari hokimlari Qoraqalpogʻiston Respublikasi Qahramon Sariyev (2016-) Andijon viloyati Shuhratbek Abdurahmonov (2013-)Buxoro viloyati Botir Zaripov (2020-)Fargʻona viloyati Xayrullo Bozorov (2020-Jizzax viloyati Ergash Soliyev (2017-)Namangan viloyati Shavkat Abdurazakov] (2020-)Navoiy viloyati Normat Tursunov (2021-)Qashqadaryo viloyati Murodjon Azimov (2021-)Samarqand viloyati Erkinjon Turdimov (2018-)Sirdaryo viloyati Gʻofurjon Mirzayev (2016-)Surxondaryo viloyati Toʻra Bobolov (2019-bugun)Xorazm viloyati Farhod Ermanov (2018-)Toshkent viloyati Zoir Mirzayev(2021-)Toshkent shahri Jahongir Ortiqxoʻjayev (2018-)Qirgʻiziston (qirgʻizcha: Кыргызстан [qɯrʁɯz'stɑn] Kirgizstan) yoki Qirgʻiz Respublikasi (qirgʻizcha: Кыргыз Республикасы) — Oʻrta Osiyoning shimoli-sharqida joylashgan davlat. Poytaxti — Bishkek shahri. Qirgʻiziston BMTning aʼzosidir. Mamlakat shimolda Qozogʻiston, gʻarbida Oʻzbekiston, janubi-gʻarbida Tojikiston va janubi-sharqida Xitoy Xalq Respublikasi joylashgan.
Qozogʻiston yoki Qozogʻiston Respublikasi (qozoqcha: Қазақстан, Qazaqstan, Қазақстан Республикасы, Qazaqstan Respublikası) – Oʻrta Osiyoda joylashgan mamlakat. Ushbu davlat maʼmuriy jihatdan 14 viloyat, viloyatlar esa audan (tuman) larga boʻlinadi. Poytaxti – Nur-Sulton shahri. BMT aʼzosi. Qozogʻistonning eng yirik megapolis shaharlari Olmota, Nur-Sulton, Chimkentshaharlari hisoblanadi. Undanan keyingi yirikroq shaharlari esa Qaragʻandi va Aqtoʻbe. Qozogʻiston yer maydoni boʻyicha (2 million 724,9 ming km²) jahonda 9-oʻrinda turadi. Beshta davlat bilan chegaradosh
Tojikiston (tojikcha: Тоҷикистон), Tojikiston Respublikasi (tojikcha. Ҷумҳурии Тоҷикистон) — Oʻrta Osiyoning janubi-sharqida joylashgan davlat. Maydoni 143.100 ming km². Aholisi 8,486,300 kishi (2014). Gʻarbiy va shimoli-gʻarbiy tomonidan Oʻzbekistonbilan, shimoliy tomonidan Qirgʻiziston, sharqiy tomonidan Xitoy bilan va janubiy tomonidan Afgʻoniston davlatlari bilan chegaradosh. Poytaxti — Dushanbe shahri. Maʼmuriy jihatdan Togʻli Badaxshon muxtor viloyati, 2 viloyat va 45 tumanga boʻlinadi. Tojikistonning dengizga chiqish imkoniyati yoʻq. Tojikiston Prezidenti Emomali Rahmon. Bosh Vazir: Qohir Rasulzoda.
Turkmaniston (turkmancha. Türkmenistan), Turkmaniston Respublikasi (turkmancha. Türkmenistan Respublikasy) — Markaziy Osiyodagi suveren davlat boʻlib, shimoli-gʻarbda Qozogʻiston, shimol va sharqda Oʻzbekiston, janubi-sharqda Afgʻoniston, janubdan Eron, janubi-gʻarbda va gʻarbdan Kaspiy dengizi bilan chegaradosh. Ashxobod — mamlakatning poytaxti va eng yirik shahri. Mamlakat aholisi 6 millionni tashkil etadi, bu Oʻrta Osiyo respublikalarining eng pastidir. Turkmaniston Osiyodagi eng kam aholisi boʻlgan davlatlardan biridir. Turkmaniston fuqarolari Turkmanistonliklar deb nomlanadi.
Afgʻoniston, Afgʻoniston Islom Amirligi (2021-yilning 15-avgustigacha Afgʻoniston islom respublikasi) — janubi-gʻarbiy Osiyoning eng chekka sharqiy qismida joylashgan mamlakat. Geografik oʻrniga binoan Yaqin Sharq mamlakatlari qatoriga ham kiritiladi. Maydoni 652,2 ming km2. Aholisi 32 mln 225 ming 560 kishi (2019). Poytaxti — Kobul shahri Afgʻoniston maʼmuriy-hududiy tuzilishiga koʻra 34 viloyatga boʻlinadi. Eron, Pokiston, Xitoy, Tojikiston, Turkmaniston, Oʻzbekiston bilan chegaradosh. Afgʻoniston bilan Oʻzbekiston oʻrtasidagi chegaraning uzunligi — 137 km.
Qitʼa – Yer yuzidagi quruqliklarning atrofidagi orollar bilan birga shartli ravishda ajratilgan qismlari. Quruqlikning qitʼalarga boʻlinishini materiklarga boʻlinishidan farqlash kerak. Qitʼalarning baʼzilari materiklarga toʻgʻri keladi. Yevropa va Osiyo qitʼalari 1 ta materik, Amerika qitʼasi esa 2 ta materikdan iborat. Milliy ensiklopediyaga koʻra, ayrim olimlar Tinch okeanning janubi-gʻarbida joylashgan barcha orollarni – Okeaniyani ham baʼzan 7-qitʼa hisoblaydi. Gohida Arktikani ham alohida qitʼa deb sanashadi.
Materiklar esa Yer sharining dengiz va okeanlar bilan qurshab olingan eng yirik quruqliklaridir. 6 materik bor: Yevrosiyo, Shimoliy Amerika, Janubiy Amerika, Afrika, Avstraliya va Antarktida. Demak, materiklar – suv bilan oʻralgan katta quruqlik, qitʼalar esa shartli ravishda boʻlingan yirik quruqliklardir. Xalqaro tashkilotlar - davlatlarning yoki hukumat qaramogʻida boʻlmagan milliy jamiyat (assotsiatsiya)larning siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy, fantexnika, madaniyat va sh.k. sohalarda umumiy maqsadlarga erishish uchun tuzilgan uyushmasi; davlatlar oʻrtasidagi koʻp tomonlama hamkorlikning eng muhim shakllaridan biri. Xalqaro tashkilotlar 19-asrda vujudga keldi va 2-jahon urushidan keyin koʻplab tuzila boshladi. Hozirgi kunda Xalqaro tashkilotlarning soni 4 mingdan ortiq boʻlib, 300 tasi hukumatlararo tashkilotdir. Xalqaro tashkilotlar oʻziga xos bir qancha xususiyatlari bilan ajralib turadi. Jumladan, Xalqaro tashkilotlarning tuzilmasi, asosiy maqsad va tashkilot faoliyatining yoʻnalishlarini belgilab beruvchi taʼsis hujjati (ustavi) boʻladi; bunday tashkilotlar doimiy yoki vaqtvaqti bilan faoliyat yuritadi; koʻp tomonlama muzokaralar va muammolarni muhokama qilish ular faoliyatining asosiy usuli hisoblanadi; qarorlar ovoz berish yoki konsensus yoʻli bilan qabul qilinadi; qarorlar, odatda, tavsiyaviy kuchga ega boʻladi. Hukumatlararo Xalqaro tashkilotlar va nohukumat Xalqaro tashkilotlar, shuningdek, umumjahon va mintaqaviy tashkilotlar farqlanadi. Xalqaro tashkilotlar tashkilot, ittifoq, jamgʻarma, bank, agentlik, markaz va sh.k. nomlar bilan ataladi. Oʻzbekiston Respublikasi 50 dan ortiq nufuzli Xalqaro tashkilotlarning teng huquqli aʼzosidir. Xalqaro tashkilotlar: Birlashgan Millatlar Tashkiloti (BMT) (1992-yil 2- martda) MDH (1991-yil 21-dekabrdan) Jahon savdo tashkiloti (1992-1993 yillar) ECOSAN (1993-yil 20-sentabrda) Shanxay hamkorlik tashkiloti (SHHT)(2001-yil 15-iyun) Osiyo Parlament Assambleyasi (OPA)(2006-yil) Interpol (1994-yildan) MAGATE (1994-yil 21-yanvardan) UNESCO (1993-yil 26-oktabrdan) UNIDO (1992-yildan) NATO (1994-yil 13-iyuldan) OPEC (2017-yil 30-noyabrdan (kuzatuvchi sifatida)) [NAFTA] (Erkin iqtisodiy zona) Birlashgan millatlar tashkiloti (BMT) — Yer yuzida tinchlikni mustahkamlash va xavfsizlikni taʼminlash, davlatlarning oʻzaro hamkorligini rivojlantirish maqsadida tashkil etilgan xalqaro tashkilot. 1959-yilda tuzilgan. BMTni barpo etish haqidagi qaror SSSR, AQSH, Angliya va Xitoy tashqi ishlar vazirlarining Moskvadagi kengashida 1943-yilda, Ustavi esa SanFransisko konferensiyasida 1950-yilda qabul qilindi. BMT Ustaviga dastlab 51 davlat imzo chekkan, 2000-yilda esa ular soni 189 taga yetdi. Download 191.88 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||