O’zbekistonda tadbirkorlik sub’ektlarini moliyalashtirishning o’ziga xos xususiyatlari. Reja

MiKroKreditlash banK tomonidan beriladigan Kreditning bir shaKli bulib, uning miKdori Kuyidagi milliy valyutadagi miKdordan ortmasligi KeraK:

• 
  uz faoliyatlarini xuKuKiy shaxs shaKllantirmay amalga oshiruvi yaKKa tadbirKorlar va dexKon xujaliKlari uchun 5000 AhSh dollariga eKvivalent;
  
• 
  uz faoliyatlarini xuKuKiy shaxs shaKllantirib amalga oshiruvchi dexKon va fermer xujaliKlari, miKrofermerlar, KichiK Korxonalar 10000 AhSh dollariga eKvivalent.
  

DastlabKi sarmoyani shaKllantirishga Kreditlar - nisbatan KeyinchaliK paydo bulgan Kreditlash shaKli. U miKrofermerlar va dexKon xujaliKlari (xuKuKiy shaxs statusidagi) uchun 150 minimal ish xaKi xamda KichiK Korxona va fermer xujaliKlari uchun 300 minimal ish xaKigacha miKdoridagi miKroKredit taKdim etishni Kuzda tutadi.

Byudjetdan tashKari fondning Kredit yunalishi - byudjetdan tashKari fondning tijorat banKiga KichiK biznes va tadbirKorliK sub’eKtlarini maKsadli asosida Kreditlash uchun ajratadigan mablagi. Byudjetdan tashKari fondlar Kredit yunalishi xisobiga Kreditlar buyicha imtiyozli foiz stavKalari investitsiya loyixalari Kredit yunalishiga bogliK ravishda Kuyidagi ulchamlarda belgilangan:

• 
  dastlabKi sarmoyani shaKllantirishga UzbeKistan RespubliKasi MarKaziy banKi amaldagi refinanslash stavKalarining oltidan bir Kismi;
  
• 
  dexKon va fermer xujaliKlarini Kengaytirish va rivojlantirish, KishloK xujaliK texniKasini sotib olish, fermerliK inshoatlarini Kurish- O’zbekiston RespubliKasi MarKaziy banKi amaldagi refinenslash stavKalarining uchdan bir Kismi;
  
• 
  xom ashyo va materiallarni ishlab chiKarish va ularga Keng ishlov berish, maxalliy sanoatni rivojlantirish - UzbeKistan RespubliKasi MarKaziy banKi amaldagi refinenslash stavKalarining 40 foizi;
  
• 
  byudjetdan tashKari mablaglar xisobiga Kreditlash xaKidagi Nizomda Kuzda tutilgan boshKa maKsadlar uchun - UzbeKistan RespubliKasi MarKaziy banKi amaldagi refinenslash stavKalarining 45 foizi.
  

O’zbekiston xuKumatining Karoriga binoan barcha tijorat banKlari imtiyozli Kreditlar berish, shu jumladan KichiK tadbirKorliK sub’eKtlariga miKroKreditlar uchun maxsus imtiyozli Kredit berish fondlarini tuzdilar. Maxsus imtiyozli Kredit berish fondi mablaglari x,isobiga miKroKreditlar stavKalari, miKro Kredit berilayotgan Kundagi O’zbekiston RespubliKasi MarKaziy banKi amaldagi refinenslash stavKalarining 50 foizidan Kup bulmagan miKdorda belgilanadi. BiroK bu fondlarning ulchamlari chegaralangan.

Kaytadan ochilayotgan - miKrofirma, KichiK Korxonalar (xuKuKiy shaxslar) va fermer xujaliKlariga, ular davlat ruyxatidan utganidan Keyingi olti oygacha, Kredit olish uchun bergan arizalariga Kura, dastlabKi sarmoyani shaKllantirish uchun Kreditlar berilishi mumKin.

Kursatilgan maKsadli yunalish Kreditlari x,isobiga olingan dastlabKi sarmoya, KichiK biznes, dexKon va fermer xujaliKlari faoliyatini boshlash uchun aylanma mablaglarni shaKllantirish, investitsiya loyix,asining texniK-iKtisodiy asosnomasini ishlab chiKish, jix,ozni sotib olish uchun yunaltirilishi mumKin.

Fermerlar va KichiK biznesning boshKa sub’eKtlariga miKroKreditlarni chet el valyutasida berish, uzining ishlab chiKarish faoliyati uchun, respubliKamizda ishlab chiKarilmaydigan import jix,oz, xom ashyo va KompleKtlovchi max,sulotlar sotib olish uchun, amalga oshiriladi.ТaKrorlash uchun nazorat savollari

1. 
   DastlabKi sarmoya nima va u Kanday shaKllantiriladi?
   
2. 
   Aylanma sarmoya nimalardan tashKil topgan?
   
3. 
   DastlabKi sarmoyaning Kanday manbalari mavjud?
   
4. 
   O’zbekistondagi Karzga moliya mablaglari beriladigan manbalardan Kaysilarini bilasiz?
   
5. 
   Lizing nima?
   
6. 
   O’zbekistonda tadbirKorliK sub’eKtlarini moliyalashning Kanday uziga xos xususiyatlari mavjud?
   
7. 
   MiKroKreditlash nima?
   

Sovun Kupigi inKirozi

Nima uchun jahon ihtisodiy Krizisi ruy berdi, Kimning xatosi dunyodagi x,ar bir insonning va insoniyatning in;tisodiy muammolariga olib Keldi?

Тasavvur Kilamiz, uchta A, V va S odam (ularni KisKacha shunday ataymiz) x,yech Kim yashamaydigan orolga tushib Koldi. V-barcha muammolarga tayyor odam, uzi bilan birga plash-palatKa va 100 dollar olib olgan. Yigilish utKazib ular uz orolini yangi mustaKil davlat deb atashga Karor Kilishdi. Bu paytga Kelib, mamlaKatda 1 ta moddiy aKtiv-plash-palatKa va u 100 dolarga teng pul massasi bilan ta’minlangan.

VaKt utishi bilan A banK ochadi va ax,oliga yiliga 4% stavKa bilan pul topshirishni tavsiya Kiladi. Foydani Kuzlab V uzining 100 dollarini banKKa topshiradi. Kambagal S, endi pullar A ning ixtiyoriga utib Ketayotganligini Kurib, V oldiga Keladi, yiliga 6% foydasi bilan 100 dollarliK obligatsiyani sotib olishni taKlif Kiladi. Katta foydani Kuzlab, V banKdan pulni oladi va obligatsiyani sotib olishga boradi. AKlli S 100 dollarni oladi va yana banKKa depozitga Kaytarib Kuyadi.

U shu bilan tuxtadi, deb uylaysizmi? S endi V ga 5 foizi bilan Kredit olishni va obligatsiyani sotib olishni taKlif etadi. U V 1% foyda Kurishini ta’Kidlaydi. V foydani Kuzlab, banKKa Keladi va birinchi obligatsiyani garovga Kuyib 100 dollar Kredit oladi. Bu usha S depozitga Kuygan 100 dollar. V banKdan olgan 100 dollarga obligatsiyani sotib oladi. S yana banKKa boradi va 100 dollarni depozitga Kuyadi, endi unda 200 dollar depozit x,osil buladi. Uncha Kiyin bulmagan bu x,araKatlarni amalga oshirib V ga, 6000 dollar miKdoridagi obligatsiyani sotdi. Barcha xursand. A ning biznesi gullab - yashnayapti. V plash-palatKasi bilan Koldi va 6000 dollardan yiliga 6% foydaga x,am ega. S banKdagi x,isobida 6000 dollarga ega buldi. U bu bilan tinchimaydi va V ga plash-palatKani 3000 ming dollarga sotishni taKlif Kiladi. V bugun juda omadi Kelib Kolganligini tushunadi, u 6000 dollardan yiliga 6%ga ega va yana plash-palatKa uchun (yodingizda bulsa 100 dollar bulgan) 3000 dollar berishmoKchi, shuning uchun u x,ammasini bila turib, plash- palatKani S ga sotadi. KanchaliK bu absurd bulmasin, biz aynan mana shu muammo buyicha inKirozni boshimizdan KechirmoKdamiz.