O’zbekistonning eng yangi tarixi

O’zbekistonda demokratik, fuqarolik jamiyatining qurilishi (demokratik saylovlar, shaffoflik, xalqaro kuzatuvchilar, inson huquqlari va erkinliklari)

hukumatga qarashli bo‘lmagan va jamoat tashkilotlarning, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlarining faoliyatini yanada rivojlantirish:Jamiyatda fikrlar xilma-xilligi va qarashlar rang barangligi, ularni erkin ifoda etish sharoitini ta’minlash:Inson huquqlari va erkinliklarini, odamlarimiz ongida demokratik qadriyatlarni yanada mustahkamlash va rivojlantirish:
4. Davlat mustaqilligining qo‘lga kiritilishi natijasida O‘zbekistonda demokratik jamiyat qurish, fuqarolik jamiyati asoslarini yaratish kabi oliy maqsadni amalga oshirishga kirishdi. Mustaqillikning qo‘lga kiritilishi O‘zbekiston oldida ma’suliyatli vazifani qo‘ydi.O‘zbekistonda fuqarolik jamiyati-demokratik jamiyat qurishda ikki muhim jihatga alohida e’tibor berilmoqda:Demokratik jamiyat qurishning dunyoda e’tirof etilgan tamoyillarini tan olish:Demokratiyaning milliy-madaniy meros bilan bog‘liq milliy xususiyatlariga tayanish:Bu ikki yo‘nalish bir-biri bilan uzviy bog‘liq, haqiqiy demokratik jamiyat qurishni ularsiz tasavvur qilib bo‘lmaydi. Amaliy hayotda bu muhim qonuniyatlarning buzilish hollari turli xalqlar turmush tarzi va ular milliy manfaatlariga zid bo‘lgan, ijtimoiy-siyosiy, ma’naviy oqibatlarni keltirib chiqargan.Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda demokratik jamiyatga xos jihatlar shakllanib bormoqda, ya’Mamlakatda demokratik institutlarning shakllanib borayotganligi:

Ko‘p partiyaviylikka o‘tilishi:

Hokimiyat tarmoqlarining mustaqilligi:

Jamoatchilik nazoratining oshib borishi:Umuman demokratiya qay darajada ekanligini quyidagi mezonlar belgilaydi. Bular: xalqning qarorlar qabul qilish jarayonlardan qanchalik xabardorligi: hukumat qarorlarining xalq tomonidan qanchalik nazorat qilinishi: oddiy fuqarolar davlatni boshqarishda ishtirok etishi darajasi.O‘zbekistonda ham keng qamrovli demokratik jarayonlar ana shu mezonlar asosida amalga oshirilmoqda. Respublikada bugungi kunda 100 ta jamoat uyushmalari: 5 ta siyosiy partiya: 2 ta ijtimoiy harakat: 3000 mingta nodavlat notijorat tashkilotlari va kasaba uyushmalari tizimi tomonidan 28 ta yo‘nalishda jamoatchilik nazorati amalga oshiril moqda. Agarda I-chaqiriq O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisiga bo‘lgan saylovda 2ta siyosiy partiya va hokimiyat vakillik organlaridan 700 dan ortiq nomzod ishtirok etgan bo‘lsa, II-chaqiriq O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisiga bo‘lgan saylovda 47 sub’ekt, ya’ni 5 siyosiy partiya, hokimiyat vakillik organi va saylovchilar ning tashabbuskor guruhlaridan 1010 nafar nomzod qatnashdi.Mamlakatda ikki palatali parlamentga o‘tilishi bu jarayonni yanada chuqurlashtirdi. Saylovda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasiga 120 deputat saylandi. Saylovlarda 489 deputatlikka nomzod, shu jumladan, siyosiy partiyalardan – 435 kishi va saylovchilar tashabbuskor guruhlaridan mustaqil nomzodlar – 54 kishi ishtirok etdi. Saylovlarda fuqarolar faol qatnashdilar. Saylovlar Qonunchilik palatasidagi o‘rinlar uchun siyosiy partiyalar o‘rtasidagi keskin raqobat kurashi muhitida o‘tdi. Okruglarning 77% da bir deputatlik mandati uchun 4 tadan 6 tagacha nomzod kurash olib bordi.O‘zbekistonda jamiyat siyosiy hayoti sohasini demokratlashtirish borasida Birinchi Prezident I.A.Karimov siyosiy ta’limotida ustuvor yo‘nalishlari qilib belgilab bergan quyidagi muhim masalalarga alohida e’tibor berilmoqda.Mamlakat siyosiy hayotining barcha sohalarini, davlat va jamiyat qurilishini erkinlashtirish:Mamlakatimiz siyosiy hayotida haqiqiy ma’nodagi ko‘ppartiyaviylik muhitining qaror topishi zarurligi va har bir partiyaning o‘zining aniq va ravshan harakat dasturiga ega bo‘lishiga:

Nodavlat tuzulmalari

O‘zbekiston qanday davlat quradi? Dunyo jamoatchiligi ham bunga alohida e’tibor bilan qaradi. O‘zbekistonning istiqloli va insonlarning taqdiri ham, ularning qanday hayot , hukumatga qarashli bo‘lmagan va jamoat tashkilotlarning, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlarining faoliyatini yanada rivojlantirish:Jamiyatda fikrlar xilma-xilligi va qarashlar rang barangligi, ularni erkin ifoda etish sharoitini ta’minlash:Inson huquqlari va erkinliklarini, odamlarimiz ongida demokratik qadriyatlarni yanada mustahkamlash va rivojlantirish:4. Davlat mustaqilligining qo‘lga kiritilishi natijasida O‘zbekistonda demokratik jamiyat qurish, fuqarolik jamiyati asoslarini yaratish kabi oliy maqsadni amalga oshirishga kirishdi. Mustaqillikning qo‘lga kiritilishi O‘zbekiston oldida ma’suliyatli vazifani qo‘ydi.O‘zbekistonda fuqarolik jamiyati-demokratik jamiyat qurishda ikki muhim jihatga alohida e’tibor berilmoqda:Demokratik jamiyat qurishning dunyoda e’tirof etilgan tamoyillarini tan olish:Demokratiyaning milliy-madaniy meros bilan bog‘liq milliy xususiyatlariga tayanish:Bu ikki yo‘nalish bir-biri bilan uzviy bog‘liq, haqiqiy demokratik jamiyat qurishni ularsiz tasavvur qilib bo‘lmaydi. Amaliy hayotda bu muhim qonuniyatlarning buzilish hollari turli xalqlar turmush tarzi va ular milliy manfaatlariga zid bo‘lgan, ijtimoiy-siyosiy, ma’naviy oqibatlarni keltirib chiqargan.Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda demokratik jamiyatga xos jihatlar shakllanib bormoqda, ya’ni:Mamlakatda demokratik institutlarning shakllanib borayotganligi:

Ko‘p partiyaviylikka o‘tilishi:

Hokimiyat tarmoqlarining mustaqilligi:

Jamoatchilik nazoratining oshib borishi:

Umuman demokratiya qay darajada ekanligini quyidagi mezonlar belgilaydi. Bular: xalqning qarorlar qabul qilish jarayonlardan qanchalik xabardorligi: hukumat qarorlarining xalq tomonidan qanchalik nazorat qilinishi: oddiy fuqarolar davlatni boshqarishda ishtirok etishi darajasi.O‘zbekistonda ham keng qamrovli demokratik jarayonlar ana shu mezonlar asosida amalga oshirilmoqda. Respublikada bugungi kunda 100 ta jamoat uyushmalari: 5 ta siyosiy partiya: 2 ta ijtimoiy harakat: 3000 mingta nodavlat notijorat tashkilotlari va kasaba uyushmalari tizimi tomonidan 28 ta yo‘nalishda jamoatchilik nazorati amalga oshiril moqda. Agarda I-chaqiriq O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisiga bo‘lgan saylovda 2ta siyosiy partiya va hokimiyat vakillik organlaridan 700 dan ortiq nomzod ishtirok etgan bo‘lsa, II-chaqiriq O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisiga bo‘lgan saylovda 47 sub’ekt, ya’ni 5 siyosiy partiya, hokimiyat vakillik organi va saylovchilar ning tashabbuskor guruhlaridan 1010 nafar nomzod qatnashdi.Mamlakatda ikki palatali parlamentga o‘tilishi bu jarayonni yanada chuqurlashtirdi. Saylovda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasiga 120 deputat saylandi. Saylovlarda 489 deputatlikka nomzod, shu jumladan, siyosiy partiyalardan – 435 kishi va saylovchilar tashabbuskor guruhlaridan mustaqil nomzodlar – 54 kishi ishtirok etdi. Saylovlarda fuqarolar faol qatnashdilar. Saylovlar Qonunchilik palatasidagi o‘rinlar uchun siyosiy partiyalar o‘rtasidagi keskin raqobat kurashi muhitida o‘tdi. Okruglarning 77% da bir deputatlik mandati uchun 4 tadan 6 tagacha nomzod kurash olib bordi.O‘zbekistonda jamiyat siyosiy hayoti sohasini demokratlashtirish borasida Birinchi Prezident I.A.Karimov siyosiy ta’limotida ustuvor yo‘nalishlari qilib belgilab bergan quyidagi muhim masalalarga alohida e’tibor berilmoqda.Mamlakat siyosiy hayotining barcha sohalarini, davlat va jamiyat qurilishini erkinlashtirish:Mamlakatimiz siyosiy hayotida haqiqiy ma’nodagi ko‘ppartiyaviylik muhitining qaror topishi zarurligi va har bir partiyaning o‘zining aniq va ravshan harakat dasturiga ega bo‘lishiga:Nodavlat tuzulmalariO‘zbekiston qanday davlat quradi? Dunyo jamoatchiligi ham bunga alohida e’tibor bilan qaradi. O‘zbekistonning istiqloli va insonlarning taqdiri ham, ularning qanday hayot

17.