O’zbeksiton Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Suvlarning ishlatilishiga qarab sinflanishi. Suvlar 
sanoatda ishlatilishiga qarab sovituvchi, texnologik va 
energetik suvlaiga bo‘linadi. Issiqlik almashtiigichlar 
(теплообменник)с!а 
sovitishga 
ishlatiladigan 
suvlar 
moddalar bilan kontakt qilmaydi (aralashmaydi), shuning 
uchun ular ifloslanmaydi, faqat sal qiziydi. 
Sanoatda ishlatiladigan suvlarning 65—80 %i sovituvchi 
agent 
(vosita) 
sifatida 
ishlatiladi. 
Katta 
kimyoviy 
korxonalarda sovitish maqsadida yiliga 440 mln.m
3
suv sarf 
qilinadi. 
Texnologik suvlar yuvuvchi, reaksiyaga va muhitga xizmat 
qiluvchi turlariga boMinadi. Muhitga xizmat qiluvchi suvlar 
qattiq moddalarni eritishda, pulpalar hosil qilishda, rudalarni 
qayta ishlash va boyitishda, mahsulotlarni gidrotransportida 
ishlatiladi.Yuvuvchi suvlar gazlarnitozalashda (absorbsiya), 
suyuq (ekstraksiya) va qattiq moddalarini yuvishda 
ishlatiladi. Reaksion suvlar reagentlar bilan birgalikda 
o'tkaziladigan reaksiyalarda, suyuq aralashmalarni haydashda 
va shu kabi boshqa jarayonlarda ishlatiladi. 
Texnologik suvlar turli moddalar bilan bevosita kontakt 
qiladi. 
Energetik suvlar bug' ishlab chiqarishga, apparatlami va 
xonalami isitishga xizmat qiladi. 
2-rasm. Suvlarning Ishlatilishi bo‘yicha sinflanishi.

---

 
OQOVA SUVLARNI SUZIB YURUVCHI 
MODDALARDAN TOZALASH 
Sanoat va maishiy oqova suvlari eriydigan va erimaydigan 
muallaq moddalardan, qattiq va suyuq aralashmalardan iborat 
boMib, ular suv bilan dispers sistema hosil qiladi. Dispers 
sistemalarda zararli zarrachalaming o‘lchamiga qarab, oqova 
suvlar 3 guruhga boMinadi: 
1) 
dag‘al dispersli sistemalar — zarra 0,1 mkm (suspenziya 
va emulsiyalar). 
2) 
kolloidli sistemalar — zarra 0,lmkm— lnm. 
3) 
haqiqiy eritmalar — zarra molekula yoki ion ko‘rinishida 
boMadi. 
Muallaq 
zarralarni 
oqova 
suvlardan 
ajratish 
uchun 
gidromexanik 
jarayonlar (davriy va uzluksiz), suzgichdan o‘tkazish, tindirish 
(gravitatsion va markazdan qochma), filtrlash jarayonlari 
qoMlaniladi. Usullarni tanlash oqova suvdagi zarrachalaming 
razmeri, fizik-kimyoviy xususiyatlari, muallaq zarrachalaming 
konsentratsiyasi, oqova suv sarfi va talab etilgan tozalash 
darajasiga qarab tanlanadi.