Oziq-ovqat maxsulotlari texnologiyasi va sanoat uzumchiligi

Shahrisabz – 2023


Mundarija

1. 
   Mundarija
   
2. 
   Topshiriq
   
3. 
   Kirish
   
4. 
   Asosisy uskunaning tuzilishi va ishlash prinsipi
   
5. 
   Texnologik sxemani izohi
   
6. 
   Mahsulotlar hisobi
   
7. 
   Mikrobiologik va texnologik nazorat
   
8. 
   Texnika xavfsizligi
   
9. 
   Foydalanilgan adabiyotlar
   

Тасдиқлайман:____________________

___________________Кафедра мудири.
«_____»__________________20____й.
К у р с (и ш и) л о й и х а с и

Spirt ishlab chiqarish texnologiyasi фани бўйича ГУРУХ__ талаба_ Рахбар_____

Т о п ш и р и қ

1.Ишланадиган лойиха (мавзу)___________________________________________________________ __________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

2.Бошланғич маълумотлар_______________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3.Қўлланмалар 1. Ш.Ш. Саломов, Ҳ.Т. Ҳасанов. Спирт технологияси. Тошкент, 2008 йил.

2. 
   “Спирт ишлаб чиқариш технологияси” фанидан маъруза матни. ТКТИ. Тошкент – 2019
   
3. 
   В.Л. Яровенко, В.А. Маринченко, В.А. Смирнов, П.М. Цыганков, В.Н. Швец, Н.И. Белов. Технология спирта – М.: Колос, «Колос-Пресс», 2002. – 464 с.
   
4. 
   Г.В. Полыгалина «Технохимической контроль спиртового и ликёро-водочного производство. М Колос 1999г.
   

4. Чизма қисмининг тузилиши____________________________________________________________

1. _Asosiy uskunani tuzilishi_____________________________________________________________
2. ________________________________________________________________________________

5. Ёзма қисмининг тузилиши ___________________________________________________________

1.Mundarija 2.Topshiriq 3.Kirish 4. Asosisy uskunaning tuzilishi va ishlash prinsipi 5. Texnologik smemani izohi 6. Mahsulotlar hisobi 7. Mikrobiologik va texnologik nazorat 8. Texnika xavfsizligi 9.Foydalanilgan adabiyotlar
6. Қушимча вазифа ва курсатмалар _______________________________________________________

7. Курс (иши) лойихасини бажариш режаси

1	2	3	4		Химоя

Рахбар __________________________
(имзо)
Kirish

Hozirgi vaqtda qishloq xo’jaligida o‘tkazilayotgan izchil iqtisodiy islohotlar axolini sifatli oziq-ovqat mahsulotlariga bo‘lgan talabini to‘laroq qondirish va bu sohadagi ta’minotni tubdan yaxshilab, ishlab chiqariladigan mahsulot sifatini jahon andozalariga tenglashtirish eng dolzarb masalalaridan biri hisoblanadi.

Etil spirtiga talab juda katta bo‘lib, u oziq-ovqat sanoatida turli alkogolli ichimliklar (aroq, konyak, likyor mahsulotlari, vinoni quvvatini oshirishda) ishlab chiqarishda, tibbiyot sanoatida (turli dori-darmon preparatlarini tayyorlashda, antiseptik va dezinfeksiyalovchi sifatida), kosmetika sanoatida (ekstraktlar, krem va turli malhamlar, balzamlar va hokazolarni tayyorlashda), kimyo sanoatida (erituvchi, kimyoviy modda, kauchuk sintez qilishda, sirka kislotasi olishda) ishlatiladi.
Spirt ishlab chiqarish sanoati qishloq xo‘jaligidan o‘simlik xom-ashyosini olib, ulardan kam qiymatga ega bo‘lgan uglevodlarni spirtga aylantiradi va ajratib oladi. Spirt ishlab chiqarish sanoati ozuqa sifatida buzilgan va yaroqsiz donli mahsulotlaridan sifatli mahsulot ishlab chiqaruvchi yagona sanoat hisoblanadi.
Etil spirti - xalq xo‘jaligini turli sohalarida keng qo‘llanilib kelinmoqda. Uning asosiy iste’molchisi oziq-ovqat sanoati hisoblanadi. Etil spirti asosan spirtli ichimliklar tayyorlashda, sharoblarni quvvatlantirishda, sirka kislotasi tayyorlashda va boshqa maqsadlar uchun keng qo‘llaniladi. Meditsina sanoatida, vitamin ishlab chiqarishda va dori-darmon tayyorlashda, dizenfeksiya qilish maqsadida ishlatiladi. Etil spirti shuningdek ximiya sanoatida va boshqa sanoatlarda ham ishlatiladi.
Spirt ishlab chiqarishda qo‘shimcha mahsulotlar: uglerod angidridi, barda, sivush moylari va efir-aldegid fraksiyasi hosil bo‘ladi. Spirtli bijg‘ish jarayonida hosil bo‘ladigan uglerod (IV)-oksidi yig‘iladi va kompressorlar yordamida suyuq yoki qattiq holatga («quruq» muz) o‘tkaziladi. Spirtni rektifikatsiyalashda sivush moylari (izoamil, izobutil va n-propil spirtlarining aralashmasi) va efir-aldegid fraksiyasi ajratiladi. Ushbu mahsulotlar, asosan, kimyo sanoatida va qazilma boyliklarini topishda ishlatiladi.
Spirt ishlab chiqarish uchun melassa yaxshi xom ashyo bo‘lib xizmat qiladi. Uning afzalligi shundan iboratki, saxaroza miqdori yuqori bo‘lishi bilan birgalikda achitqilar ko‘payishi uchun zarur bo‘lgan hamma moddalar uchraydi. Melassani qayta ishlashda xom ashyoni pishirish va kraxmalni gidrolizlashga hojat qolmaydi. Melassa sharbatidan dekstrinlar va qandlashtirilmagan kraxmal bo‘lmaganligi sababli u tezroq bijg‘iydi, bijg‘itiladigan uglevodlarning yo‘qotilishi kamayadi, shartli kraxmalga hisoblangan spirt chiqimi ortadi. Natijada spirt tannarxi ham kamayadi. Melassa bardasidan esa don-kartoshka bardasiga nisbatan xalq xo‘jaligida keng ishlatiladigan ko‘proq mahsulotlar olinadi.
Barda bijg‘igan brajkadan spirtni haydagandan so‘ng qolgan qoldiq bo‘lib hisoblanadi. Kraxmal saqlovchi xom ashyoni qayta ishlashdan hosil bo‘lgan barda tarkibida kraxmal va achitqidan tashqari bijg‘igan brajkada mavjud bo‘lgan hamma moddalar saqlanadi. Solod va xom ashyoda mavjud bo‘lgan azotli moddalarning oz qismi achitqilar tomonidan o‘zlashtiriladi. Biroq achitqilar spirtli bijg‘ish jarayonida to‘la qonli oqsillar, ko‘pgina vitamin va biologik faol moddalarni hosil qiladi.