O’Zmu Biologiya fakulteti Biologiya (turlari bo’yicha) bbu-21-03 guruh talabasi Isomiddinova Shahrizodaning umurtqalilar zoologiyasi fanidan

O’zMU Biologiya fakultet Biologiya (turlari bo’yicha) BBU-21-03 guruh talabasi Isomiddinova Shahrizodaning umurtqalilar zoologiyasi fanidan ,,Boshsuyaksizlar kenja tipi –Acrania. Tuzulishining asosiy belgilari va sestematikasi. Kelib chiqishi”mavzusida pirezintatsiyasi.

.

Boshskelitsizlar(Acrania)- haqiqiy dengiz hayvonlari bo’lib ko’pchilik turlari suv tubuda hayot kechiradi.

Boshi ixtisoslashmagan, bosh qutisi bo’lmaydi. Tanasi va ayrim ichki organlari , ayirish sestemasi va jinsey bezlari hamda muskulari segmentlashgan .Sezgi organi sodda tuzulgan faqat terisida va neriv nayi bo’ylab sezgir hujayralar joylashgan, yuragi bo’lmaydi, qisqarib turuvchi aortasi yurak funksiyasini bajaradi. Qon aylanish sestemasi yopiq.

.

Boshskeletsizlar kenja tipining vakillari mo'tadil va iliq suvli Atlantika. Hind va Tinch okeanlarining barcha dengizlarida tarqalgan.

Ular Qora va Yapon dengizlarida ham uchraydi.

.

Boshskeletszlar kenja tipining sestematikasi va kelib chiqishi.

• Boshskeletsizlar kenja tipiga bitta Xordaboshlilar(cephalochordata) sinfi kiradi. Bu sinfga Lansetniksimonlar (Amphioxiformes) turkumi va 30 ga yaqin turni o’z ichiga oladi .

Sestematikasi

• Tip: Xordalilar - Chordata
• Kenja tip: Boshskeletsizlar - Acrania
• Sinf: Xordaboshlilar - cephalochordata
• Turkum: Lansetniksimonlar - Amphioxiformes

.

Oddiy lansetnik simmetrik tuzilganligi bilan xarak- terlanadi. Ularning jinsiy organlari juft, metaplevral teri burmalari bir xil uzunlikda. Oddiy lansetniklar tanasining uzunligi 8 sm gacha bo’ladi, 20 ga yaqin turlari ma'lum

Kelib chiqishi

• Ko’pchilik zoologlarniung fikricha xordalilarning ajdodi kam harakatchan, yoki o’tropq holda hayot kechiruvchi chuvalchangsimonlar bo’lgan. Ular suvni filtirlab, passiv holda oziqlangan. Bular dengiz tubuda yashagan.

.

• Garstang (1928) gipotezasiga ko'ra xordalilarning ajdodi ichak bilan nafas oluvchi chalaxordalilarga yaqin bo'lib o'troq holda hayot kechirishga ko'chgan, suvni filtratsiya qilish mexanizmini takomillashtirgan hayvonlar hisoblanadi. Lichinkalar qulay sharoitlarda ayniqsa voyaga yetgan individlarining qirilib ketish davrida neoteniya, ya'ni lichinkalik davrida ko'payish qobiliyatiga ega bo'lgan. Harakatchan xordalilarning ajdodlari shundav usulda kelib chiqqan bo'lishi mumkin.

.

• A.O. Kovalevskiy, A.N. Severtsov va N.A. Livanovlaming gipotezasi bo'yicha xordalilar chuvalchangsimon, o'rmalovchi yoki yer kovlovchi ichak bilan nafas oluvchilaming ajdodlaridan kelib chiqqan. Bunday hayvonlarda xorda, endostil va nerv nayi paydo bo’lgan.

E’tiboringiz uchun raxmat!