O‘zmu xabarlari Вестник нууз acta nuuz filologiya 1/4/1 2023 245
Download 1.27 Mb. Pdf ko'rish
|
12-88-PB
|
Tadqiqot
metodologiyasi. Bizning davrimizda reklama maqsadli auditoriyaning axloqiy va ijtimoiy munosabatlarini belgilaydigan maxsus ijtimoiy-madaniy hodisa sifatida namoyon bo‘ladi: Reklama muqarrar ravishda bizning qarashlarimizga, o‘zimizga va atrofimizdagi dunyoga bo‘lgan munosabatimizga ta’sir qiladi bizga ma’lum bir vaziyatda xatti-harakatlarning tayyor shakllarini ko‘rsatadi nima yaxshi va nima yomon ekanligini aniqlaydi va ta’lim beradi. Reklama matni ommaviy axborot vositalariga tegishli bo‘lib, uni boshqa matnlardan (ilmiy yoki badiiy) ajratib turadi. Lingvistik entsiklopedik lug’atda berilgan matnning ta’rifi asosiy xususiyatlari ulanish va yaxlitlik bo‘lgan belgi birliklari ketma-ketligining birlashtirilgan semantik aloqasi sifatida og’zaki darajadan tashqariga chiqadi. T.G.Dobrosklonskaya «ommaviy aloqa darajasi matn tushunchasiga ommaviy axborot vositalarining media xususiyatlaridan kelib chiqqan holda yangi semantik g’oyalarni beradi» deb ta’kidlaydi [4]. A.Goddarning ta’kidlashicha, reklama bilan bog’liq holda matn atamasi ng ommaviy axborot vositalarida, shu jumladan og’zaki qism va audiovizual komponentlarda qo‘llaniladi [9]. «Reklama nutqi va reklama matni» jamoaviy monografiyasida bosma reklama matni N.A.Krasavskiy tomonidan tizimli ravishda ishlab chiqilgan, ma’noga ega, funktsional jihatdan tashkil etilgan xabar sifatida belgilanadi, uning qabul qiluvchisi turli xil og’zaki va og’zaki bo‘lmagan vositalar yordamida amalga oshiriladigan muayyan kommunikativ strategiya qabul qiluvchiga psixologik ta’sir ko`rsatadi va taktikalarni qo‘llash orqali o‘z oldiga maqsad qo‘yadi. [10]. Reklama, shuningdek, matnning maxsus pragmatik turi. Reklama matnlari turli auditoriyalarga ta’sir qilish uchun yaratilgan: bolalar, o‘spirinlar, erkaklar va ayollar uchun reklama. Maqsadli auditoriya yoshi, jinsi va boshqa xususiyatlari bilan farq qilishi mumkin. Reklama ma’lum bir auditoriya segmentiga yo‘naltirilganligi reklama matnining og’zaki tarkibiy qismiga ta’sir qiladi. Reklamaning kommunikativ tabiati ushbu hodisaning o‘ziga xos xususiyatlarini belgilaydi. Muayyan maqsadli guruhni tavsiflash uchun quyidagi ijtimoiy-demografik xususiyatlar muhim bo‘lishi mumkin: yoshi, jinsi, ma’lumoti, dini, oilaviy holati, moddiy holati, ijtimoiy mansubligi, hududiy mansubligi; psixologik belgilar – motivatsiya, vakillik, shuningdek iste’molchilarning xulq-atvori. Reklama matni kopirayterlar tomonidan matnni yaratish va uni o‘quvchi |
