O‘zmu xabarlari вестник нууз acta nuuz

Asosiy qism. Erkin Vohidovning “Sen menga tegma” 
sarlavhali she’ri “Men senga tegmay, sen menga tegma” 
maqolining qisqartirilgan shakli sifatida keladi. Mazkur 
she’rda ham shoir insonlardagi loqaydlik, befarqlik, 
dangasalik illatlarini o‘tkir hajv ostiga oladi. Jamiyatdagi yon-
atrofda bo‘lib turgan voqea-hodisalarni ko‘rib ko‘rmaslikka, 
eshitib eshitmaslikka oladigan o‘ta loqayd kimsalarga qarata 
shoir qalbidagi nafrat tuyg‘usi maqol zamiridagi purma’no 
so‘zlarda o‘z in’ikosini topadi. SHe’r folklorda ko‘p 
qo‘llaniladigan tush motivi asosiga qurilgan bo‘lib, muallif 
tush vositasida o‘zining badiiy niyatini go‘zal tarzda 
o‘quvchiga yetkazadi: 
Eng sozi – men kar, 
Ko‘rmaydi ko‘zim. 
Dedim: har qalay 
Ters to‘nni kiyma. 
“Men senga tegmay, 
Sen menga tegma”[1].
“Tush o‘ziga xos ramziy tizimlari, ta’birlari, obrazlari 
ifodasi, badiiy talqini bilan jahon folklori uchun umumtarixiy-
tipologik, o‘zbek xalq ijodi uchun etnik-tarixiy, badiiy-estetik 
hodisadir. ...Tush ko‘rish, ta’bir qilish tabiiy jarayon, biroq u 
badiiy 
asarda, 
folklor 
namunasida biror-bir 
vazifani 
bajarmasa, 
bevosita 
folklorshunoslik, 
umuman, 
adabiyotshunoslik obyekti bo‘la olmaydi”[2]. 
Darhaqiqat, adabiyotshunos olim ta’kidlaganidek, tush 
motivi folklorda mavjud hodisadir.
Erkin Vohidovning 1991 yilda yozilgan “Tush” 
sarlavhali she’rida ham xalq og‘zaki ijodidagi tush motivi 
mavjud. Bu she’rda shoirning lirik qahramoni doimiy ravishda 
bir xil tush ko‘radi. Tush motivi orqali shoir ijtimoiy hayot 
voqealarini tasvirlaydi. Mustaqillikning dastlabki hayot 
voqealari izga tushmagan davrlarida odamlarning holati 
go‘yoki tunning davom etayotganiga o‘xshaydi[3]. YA’ni tun 
uzoq cho‘zilyapti va bu o‘z navbatida tong otishiga xalaqit 
beryapti. Shoirning mahorati shundaki, u she’rda ijtimoiy 
hayot voqealarini hech kimning shaxsiyatiga tegmagan holda 
boricha obrazli tarzda tasvirlaydi: 
Bir oy bo‘ldi, 
Takror-takror 
Men bir xil tush ko‘raman, 
Tushlarimda mudrab yurgan 
El ichida yuraman. 
Ular bilan 
Men hammudrab 
Asta qadam sudrayman. 
Bu - tush, deyman, 
Uyg‘on, deyman, 
Uyg‘onolmay mudrayman. 
Har tun shu hol, 
Falak bergan 
Bu ne balo qiynokdir! 
Ey xudoyim, 
Ey xudoyim, 
Kechang buncha uzoqdir[4]?! 
O‘tish davrining cho‘zilayotgani tunga qiyos etiladi.
Shoirning “Sen menga tegma” deb nomlangan 
she’rida folklor motivlarini sintezlashgan holda qo‘llaydi.