O’zr fa biokimyo instituti biofizika bo’limiga B. O. Toshmuhamedov rahbarlik

---

O’zR FA Biokimyo instituti biofizika bo’limiga B.O.Toshmuhamedov rahbarlik 
qilgan davr mobaynida (1985 y.) bo’limga hujayra biofizikasi, molekulyar biofizika, 
membranalar biofizikasi laboratoriyalari kirgan. Keyinchalik bu laboratoriyalar O’zR FA 
Fiziologiya va biofizika instituti tarkibida faoliyat ko’rsatdi. Institutda olib borilayotgan 
ilmiy tadqiqotlarning asosiy yo’nalishlari quyidagilardan iborat: 
- biologik membranalarning tuzilishi va funktsiyalarini fizik-kimyoviy asoslari, ionlar 
va metabolitlar transportining molekulyar mexanizmlarini (biofizika, biokimyo); 
- qo’zg’aluvchan 
membranalarning 
ion 
kanallari 
va 
neyroretseptorlarni 
(neyrofiziologiya), tabiiy va sintetik biologik faol moddalarning ta’sirini (farmakologiya); 
- organizm turli tizimlarining tashqi muhitdagi ekstremal omillarga moslashish 
mexanizmlari va gomeostazini (fiziologiya, ekologik fiziologiya) o’rganishdir. 
So’nggi yillarda O’zbekistonda olib borilgan biofizika sohasidagi ilmiy tadqiqotlarning 
asosiy yo’nalishlari: biologik membranalarning tuzilishi va funksiyalarini fizik-kimyoviy 
asoslarini o’rganish (B.O.Toshmuhamedov, Z.U.Bekmuhametova, M.M.Raximov, 
M.U.To’ychibaev, E.M.Maxmudova), ionlar transportining molekulyar mexanizmlari va 
ion kanallari xususiyatlarini o’rganish (O.V.Krasilnikov, R.Z.Sobirov, M.V.Zamaraeva), 
qo’zg’aluvchan membranalarning ion kanallari va neyroretseptorlarini (P.B.Usmanov, 
J.Kalikulov), biologik faol moddalarning tuzilishi va ta’sir qilish mexanizmlarini o’rganish
(T.F.Aripov, U.Z.Mirxo’jaev, B.X.Saloxutdinov, B.T.Ibragimov) bioenergetika va 
bog’lovchi membranalar funktsiyasini o’rganish (A.I.Gagelgans, M.X.Gaynutdinov, 
M.I.Asrarov), fotobiologik jarayonlar (Ye.Ye.Gussakovskiy, I.G’.Axmadjonov) va 
o’simlik membranalari orqali ionlar tashilishini o’rganish (A.Q.Qosimov, K.S.Safarov) 
kabilardan iborat bo’ldi.