O’zRes Pre. I. A. Karimov- vatan tarixini o’rganishning axamyati to’g’risida

.90.Uzb.n tarixida birinchi marta butunlay yangi sharoit/da siyosiy, ikt.y, ma’naviy isloxot/ amalga oshirila boshlandi. Siyosiy isloxot/ davlat boshkaruviga, xukukiy demokratik davlat kurishga muljallandi. Siyosiy soxada konun chikaruvchi. ijro etuvchi, va sud xokimiyati vakolat/ini ajratish asosida milliy davlatchilikni barpo etish, jamiyatning siyosiy tizimini, davlat idora/ining tuzilishini tub+ yangilash, respublika xokimiyati xamda maxalliy xokimiyat vakolat/i va vazifa/ini anik belgilab olish zarurligi dolzarb vazifa/ edi. 1991 yil 31 avgustda Oliy Kengashda kabul kilinV "Uzb.nning davlat mustakilligi asos/i tugrisida"gi konstitutsiyaviy konun va boshka konun/ asosida demokratik davlatga utish zudlik b-n amalga oshirib borildi. Siyosiy soxani islox kilishga, yangi davlat xokimiyat orV/ini tashkil etishga karatilV dastlabki konun/ kabul kilindi. Bu konun/ Uzb.n Res-kasi Kons-ya talab/iga tugri ke/ edi. Demak, davlat xokimiyatining xukukiy, demokratik asos/i barpo etildi va davlat xokimiyatining uchta bugini: konun chikaruvchi orV (Oliy Majlis), ijro etuvchi or­V (Prezident, uning apparati, Vazir/ maxkamasi, vazirlik/, xokim/) va sud orV/i shakllandi. Jaxon xamjamiyati xam I.Karimovni yuksak maxoratli, matonatli, irodali, dono davlat arbobi sifatida tan olmokda, xukukiy demokratik davlatning Asosiy konuni, uning xukukiy poydevori bulmish Kons-ya Oliy Kengashining XI sessiyasida 1992 yil 8 dekabrda kabul kilindi. 1990 yil iyun oyida Oliy Kengashda tuzilV Kons-ya loyixasini ishlab chikish uchun davlat Komissiyasi Prezident raisligida ikki yil davomida ishladi. BMT xujjat/i, inson xukuk/i butun jaxon Dek/atsiyasi, xalkaro xukuk koida/i yangi Kons-ya uchun asos kilib olindi. Kons-ya loyixasi 1992 yil 26 sentyabrda matbuotda e’lon kilinib, ikki yarim oy davomida umumxalk muxokamasi+ utdi, uning mazmuni boyitildi. Kons-yada uzb davlatchiligi rivojining tarixiy tajribasi, milliy kadriyat/ va an’ana/ uz ifodasini topdi. Kons-ya olti bulim, 26 bob, 128 modda+ iborat. Davlat xokimiyatining bugin/i+ biri bulmish Oliy Majlis (Parlament) kuppartiyaviyl ik va mukobillik asosida 1994 yil 25 dekabrda 250 ta deputat+ iborat kilib saylandi. Oliy Majlis sessiya/ida Prezident I.Karimov ishtirok etib, mamlakatimiz siyosiy, ikt.y, ijt.y, ma+iy, ma’naviy xayotining dolzarb masala/i yuzasi+ rivojimizning strategiyasi ustuvor yunalish/ini belgilovchi ma’ruza/ kildi/. Oliy Majlisning partiyaviy va ijt.y.siyosiy tarkibi kuyidagicha: "Adolat xalk demokratik" partiyasi 1995y24.fevral; «Milliy tiklanish» 1995.y 3.iyul; "Fidokor/"(2000.y 28.dekabr); «Xalk demokratik partiyasi» 1991 y 1.noyabr;
Ijro etuvchi orV/ga joy/dagi viloyat, shaxar, tuman xokimligi kiradi. korakalpogiston muxtor respublikasi, 12 ta viloyat, 120 ta shaxar, 18 ta shaxar tarkibidagi tuman, 163 kishlok, tuman xokimlik/i faoliyat kursatmokda. Demak, Uzb.nda Prezidentlik respublika tuzumi shakllandi.
Xokimiyatning uchinchi bugini sud orV/i xisoblanadi. Sud/ning mustakil, fakat konunga buysunishligini mustaxkamlash, u/ning faoliyatini adolat tomoniga tula yunaltirish muammo/i xal etilmokda. Uzb.n Res-kasida sud xokimiyati konun chikaruvchi va ijro etuvchi xokimiyat/+, siyosiy partiya/+ boshka jamoat birlashma/i+ mustakil xolda ish yuritadi.
Mamlakatimizning fukarolik jamiyati kurilishi yuli+ borayotVligini mustakillik yil/ida vujudga kelV siyosiy partiya/ va xarakat/, mazmunan yangilanV kuplab jamoat tashkilot/ining tashkil topVligi va u/ning faoliyati yakdol kur.satmokda. Bugun jamiyatni demokratik asosda batamom yangi.lash imkoniga ega bulV Uzb.n uni kafolatlashning eng asosiy me’yoriy xukukiy xujjati - Konsti.tutsiyasiga ega. Uzb.n Res-kasi Kons-ya.si dunyo mik.yosida eng mukammal demokratik konstitu.siya/ safi+ urin egalladi. Kons-ya fuk.aro, jamiyat va davlat urtasidagi uzaro munosabat/ni okilona xal etishni siyosiy jixat+ rasmiylashtir.di. Kons-yaviy me’yor/ va k.onun/ning usti.vorligi, inson manfaatini kuzlab ish yuritilishi mamlakatda barkarorlikning xukukiy jix.at+ ta’minlanishi, fuk,arolik jamiyati asos/ini shakl.lantirishning asosiy omilidir. Uzb.da saylov mavsumi Kon-ya, milliy konun/ va demokratik talab/ asosida utadi. Bu jaryonda kup partiyaviylik tizimi va fikr/ xilma-xilligi muxim urin tutadi. Xozir bizda barkaror kup partiviylik tizimi mavjud. U/ konun/ va uz Nizom/i doirasida siyo-y xarakat/ olib bormokda. 2007 y. 23 dekabrda alternativ asosda Kon-yaga tayangan xolda demokratik yul b-n Prezident saylov/i utkazildi. Prezidentlikka sayloviga 4 ta nomzod/ kuyildi.


91. Mustakillik sharofati b-n xalkimizning milliy kadriyat/i yangi asosda tiklandi, milliy tafakkur, erkin fikrlash, umuman, ma’naviy xayotimiz milliy istiklol goyasi b-n boyidi. Prezident I.Karimov ta’kidlaydiki, Vatanimiz istikboli fakat iktisodiyot rivojlanishiga boglik bulmay, balki xalkning ma’naviy jixat+ bakuvvat, boy bulishiga boglikdir. Agar biror davlat uz oldiga oliy maksad kuyar ekan, bu yaxshi niyatni amalga oshishi, asosan, mazkur mamlakat xalkining ma’naviy jixat+ tula.tukis, bekami.kust boy bulishiga boglikdir. Ajdod/imiz ma’naviy merosini tiklash, xalkimizning milliy uzligini anglash, milliy gururini yanada kuchaytirish xozirgi kunning muxim masala/+ biri b.b turibdi. Prezidentimiz "Fidokor" gazetasi muxbiri savol/iga berV javob/ida milliy istiklol mafkurasining xayotimizdagi urnini aloxida ta’kidladi. Milliy istiklol goyasi xar bir fukaroning diliga, kalbiga chukur urnashib olishi mamlakatimiz istikboli, yanada gullab yashnashi, kelajakda rivojlanV davlat/ katorida uziga munosib uringa ega bulishi garovidir. Res-ka ma’naviy xayotida kanday uzgarish/ yuz berdi? Sovet/ xukmronligi davrida ta’kib etilV din tiklandi. Kons-ya buyicha din davlat+ ajratilV bulsa.da uning erkinligi uchun davlat tomoni+ sharoit yaratilV. Res-ka Vazir/ Maxkamasi koshida Din ish/i buyicha maxsus kumita tuzildi. "Vijdon erkinligi va diniy tashkilot/ xakida" konun kabul kilindi. Unda davlatning din va dindor/ vakil/iga munosabati uzining anik ifodasini topdi. Islom dinining milliy va umuminsoniy kadriyat sifatidagi mavkei tiklandi.
Masjid va madrasa/ uz faoliyatini kengaytirdi. Sovet/ davrida Uzb.nda 87 ta masjid bulV edi, xozir u/ning soni 1,5 mingga etdi, 10 + ortik madrasa, Islom Universiteti faoliyat kursatmokda. Ikkita diniy bayram/ining birinchi kuni dam olish kuni deb e’lon kilindi. Mukaddas Makkaga ziyoratga boruvchi/ uchun kulay sharoit yaratildi. Agar 1980 y.da xajga fakat 17 kishi borishga erishV bulsa, mustakillik yil/ida xar yili Makka va Madinaga respublikamizda 3,54 ming kishi ziyorat safariga borishga muyassar bulmokda. kadimiy xalk bayrami Navruz, istiklol meva/i bulmish 1 sentyabr mustakillik, 1 oktyabr muallim/ va murabbiy/, 8 dekabr Kons-yaga bagishlanV bayram/ xayotimizda uzining munosib urni/ini topdi. Ikkinchi jaxon urushida xalok bulV va Vatanimiz ozodligi uchun kurash/da shaxid bulV vatanparvar/ rux/ini eslab, 9 may Xotira va kadrlash kuni b.b koldi. Mustakillik maydonida "Xotira Obidasi" va Toshkentning Buz suv buyida "SHaxid/ Xotirasi" maydoni majmui yaratildi.
Bu/ ma’naviy xayotimizda yuz berV muxim vokeadir. Ma’naviyatning rivojlantirish borasida 1994 y.da respublikada "Ma’naviyat va ma’rifat" jamoatchilik markazi va uning viloyat, shaxar va tuman/da bulim/ tashkil etilishi muxim tadbir/+ biri buldi.
Uzbek tilining urni tiklandi. Oliy Majlis 1995 yil 21 dekabrda yangi taxrirda "Uzbek tili xakida" konun kabul kildi. konunda uzb tili xalkining ma’naviy mulki ekanligi, uning ravnaki, kullanilishi davlat tomoni+ amalga oshirilishi belgilab kuyildi. Uz­bek xalkining, mustakil davlatimizning kadri.kimmati tiklandi va mustaxkamlandi.
O‘zR Prezidenti I.A. Karimov "YUksak ma’naviyat - engilmas kuch" asari. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning ushbu asarida odamzot uchun hamma zamonlarda ham eng buyuk boylik bo‘lib kelgan ma’naviyatning ma’no-mazmuni, uning inson, jamiyat hayotidagi o‘rni va ahamiyati, bu murakkab va serqirra tushunchaning nazariy hamda amaliy tomonlari har tomonlama keng qamrovli fikrlar, xulosalar orqali tahlil etiladi.
Prezident Islom Karimov «YUksak ma’naviyat-engilmas kuch» asarida «Nafaqat davlat rahbari, avvalambor, buyuk tarix, madaniyat va ma’naviyat egasi bo‘lgan xalqimizning bir farzandi sifatida, ana shu bebaho boylikni asrab-avaylash, uni har xil oshkora va pinhona hujumlardan himoya qilish haqida qayg‘uradigan bir inson sifatida …» uzoq yillik kuzatuvlari, mushohadalari va hayotiy tajribasi asosida dunyoga kelgan degan .
Ushbu kitob «…insonning yuksalishida ma’naviyat olamining qanday ta’sir va ahamiyatga ega ekani, shuningdek, ma’naviyatga qarshg qaratilgan xurujlarning real xavfi haqida atroflicha fikr yuritish, xalqimiz yangi hayot, yangi jamiyat asoslarini qurayotgan hozirgi murakkab va tahlikali zamonda odamlarni bunday xatarlardan ogox etish, el-yurtimiz, keng jamoatchilik e’tiborini bu masalalarga yana bir bor qaratish, kelajak avlodimizni ma’naviy sog‘lom va barkamol etib, tarbiyalash bilan bog‘liq vazifalarni aniq belgilab olish borasidagi hayotiy ehtiyoj mahsuli sifatida dunyoga keldi».
Prezident Islom Karimov asarda ta’kidlaganidek, «…YUksak ma’naviyatga ega bo‘lgan halq hech kimga hech qachon qaram bo‘lmaydi, o‘zining ezgu maqsadlariga albatta etadi».
Kitob 4 ta bob hamda muqaddima, xotimadan iborat. Uning 1-bobi «Ma’naviyat – insonning ulg‘ayish va kuch manbaidir» deb nomlanadi. Unda ma’naviyatni to‘la anglab etish, uni shakllantiradigan asosiy mezonlar hamda ma’naviy va moddiy hayot uyg‘unligi hayotiy misollar orqali atroflicha yoritilgan.
«Mustaqillik – ma’naviy tiklanish va yuksalish» nomli 2-bobda milliy g‘oya va ma’naviy hayot, ma’naviyat va jamiyatning yangilanishi, islohotlar hamda uning mustaqillikni mustahkamlashdagi tarixiy ahamiyati haqida fikr yuritilgan.
3-bobda «Ma’naviyatga tahdid, o‘ziligimiz va kelajagimizga tahdid» mavzusi ilgari surilgan. Unda fikrga qarshi fikr, g‘oyaga qarshi g‘oya, jaholatga qarshi ma’rifat bilan kurashish bugungi globallashuv jarayonlari va ma’naviy tahdidlar davrida har qachongidan ko‘ra muhim ahamiyat kasb etishi asoslab berilgan.
«Vatanimiz taraqqiyotining mustahkam poydevori» deb nomlangan 4-bobda asosan ta’lim-tarbiya sohasiga jiddiy e’tibor berilgan.
Muallif ma’naviy jasorat haqida gapirar ekan 1991 yil 31 avgust sanasida qo‘lga kiritilgan milliy mustaqillik – XX asrda halqimiz tomonidan amalga oshirilgan buyuk ma’naviy jasorat namunasi ekanligini ta’kidlaydi.
Bu asar har bir fuqaro, xar bir ziyolidan ma’naviy jasorat ko‘rsatib, doimo yuksak maqsadlarni ko‘zlab yashashga chorlaydi.