П еда гогикалы қ и н сти ту ты қарақалпақ тил билими кафедрасы

Кулпейис — «Устазым» деп Кулпейиске (А. 2. 74).
Қултай — Култай баба болған екен (Б. 3. 63).
Қулым — С ениц әкец Қулым жаман (Б. 2113).
Қулымбет I — Анаў отыр Қулымбет бай (Б. 2. 47).
Кулымбет II — Қулымбет пенен Тынымдай,
Кдйда болса жүргенициз (А. 2. 
86
).
Курбан I — Бердақ ш айырдыц ақлығы Қаражан бақсы ныц 
устазы.
Жуманияз, Курбаи бақсы,
Айтқан жерде түйе басты (Б. 2137).
Курбан II — Аяғыц дицкилдеп жүрген Курбансац (О. 2. 116). 
Қурбан 1П — Деген ҳалда Курбан келди яранлар (А. 2. 93). 
Курбан IV - Ш әкирти Қурбанды көрдим (Ө. 2. 20).
Курбанбай I - Дуўай сәлем, Курбанбайға (О. 
2
. 107). 
Курбанбай II — Қурбанбайьщ ары к мурап (А. 2. 80). 
Қурбанбек — Турхожа уғлы Базар бий,
Қудайберди, Курбанбек бий (Б. 3. 63).
23
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Қурбвнияз — Жүзи кара Курбашмзыв (А. 2.117).
Қутлымурат 1 - Елтезер инак, Куглымурат инақ,
Әўез инақньщ туўғаны екен (Б. 3. 64).
Қутлымурат П — Кутлымурат, Серек деген,
Ҳеш нәрсеге керекпегән (Б. 2. 137).
Купномурат ТП — Беглер тәрийип етсем Қуглынурапы (А. 2. 90). 
Куўаяыш - Курбанбек уғлы Куўаныш бий.
Қалмәмбет бий болкш екен (Б. 3. 63).
Қуўат - Көптилеў — жаслардан, Куўат партия (А. 2. 39). 
Қызыр И льяс — А ныз-әнгимелерде батырлар сыйынатуғын 
кәраматлы адам.
Үш батырдын жылаўында,
Қызыр Ильяс болған екен (Б. 3. 65).
Қысағағу - Бир зағыйптан Данкы б о д ш ,
Аядин Қысағағу туғды (Б. 3. 62).
Қ ы т а й б е к - Ш е ж и р е д е Қ ы т а й р у ў ы н ы н б а б а с ы д еп
көрсетиледи.
Сәрназдан туўды Қытайбек (Б. 2. 148).
Қыят — Шежире бойынша К ы ят руўынын бабасы.
Бир зағыйптан еки ул болған,
Мүйтен билән Қыят туўған (Б. 2. 149).
- Л -
Лепесбай — Болыс болды аған сенин Лепесбай (О. 2. 79)- 
Лукмая - Аныз-әнгимелерде данышпан, билимли адам болған. 
Көрейин Луқманныи узак өмирин бер (Б . 2. 101).
Луқмалымды излер едим (Б. 2. 40).
- М -
М айбас - Шежиреде Сузгганнын улы Айдос пенсн туўыскан 
деп көрсетиледи
Ҳажыгелди уғлы Султан,
Андин Айдос, М аббас туўған (Б. 2. 164).
М айқы — Ш еж ире х әм ан ы з-әц гн м елер д е каракалпактьщ
бабасы.
Жайылған, Майқы бий түпки сағамыз (А 2. 39).
Майшы — О ннак М айшы болғ-ан екен (Б. 
164).
24
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Мақтымкулы — Түркмсн шайыры Макгымқулы (1730—1782).
Мяктымкулы - Мағриптен үлгилер алып (Ө. 2. 96).
М амай — Ноғайлы дәўиринде өмир сүрген батыр (XIV әсир). 
«Орак — Мамай» дәстанынын кдхарманы.
Оракты айтла, Мамайды айт (Б. 1. 249).
Мамыр — Оразбай, Мамыр, бий Шалысбай,
Алты ата болган екен (Б. 2. 172).
М амыт — М олла М амыт деген беглер бардур (Ә. 1. 61).
М анақ — Мәмбеткулдын үш уғлы бар,
М аеақ, Бөлек, бири Кршкдр (Б. 2. 166).
Манаўбай — Зар гирян болып Манаўбай лсүр (Ө. 2. 31).
Мацғыт — Ш ежире бойынш а каракдлпақгын манғыт руўьшын 
бабасы.
Кенешго М анғыт ағасы (Б. 2. 150).
Марқабай — Бириси Марқабай. бири Сейитмурат (А. 2. 39).
М атай — Келмәмбетгиц уғлы М атай,
Ермәмбет бий болған екен (Б. 3. 63).
Махмуд I — Қолдаўлы урыўыньщ бийи Мамьгг. Ол 1855-1856- 
жьштардағы халык азатлығы ушын болған көтерилисти басш рыўға 
қатнасқан . С о л себ еп ли , ол 1859-ж ы лы а тал ы қ д әр еж еси н е 
көтериледи.
Махмуд аталық, Турым бкВ (Б. 1. 206).
М ахмуд I I - 998— 1030-жыллары Ғ азналы лар м әм лекетн я 
баскарган Махмуд Ғазналы.
Султан Махмуд ея сорап (Ж . 1. 26).
М әжийт — Мукаш уғлы М аж нйт халқыньщ соты,
Кецес зацьго беккем тута баслады (А. 2. 40).
М вжнүн - Ж акы н Ш ы ғы с ҳ ә м О рта Аэия халқы на к е ц
таралған «Ләйли хәм Мәжнүн* ертегиниқ кахдрманы.
Ләйли-М вжеүн хүр яцлыды (Ө. 2. 47).
М әдәли — М әдалв қулдан бетерсец (А. 2, 101).
Мәдемни I — Мухаммед Амин Инақ. Ол 1770—1790-зсж. Хийўа 
ханлығын басқарған.
Болды Мәдемин инақ,
И нак боп минди алтын тақ (Б. 1. 131).
Мәдемнн II — Молла Зийўар билән молла Мадемнн (Ә. 1. 116),
Мәдрейим I — Мухаммед Рахимхан 1806— 1825-жыллары Хийўа 
ханлығын баскарған.
Мәдрейим ханды билермисец? (К. 2. 34)
25
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Мәдреннм II — Сейид Мухаммед Рахим 1864— 1910-жыллары 
Хийўа ханлығын баскарған.
Әўел атан Мәдрейиы хан болды (А. 2. 106).
Мәдрейим III — Ережеп пенен Мәдрейим.
Кеўлине тусип бир кы ял (Б. 1. 269).
Мәдрейим IV — Мәдрейнм болдын шора (А. 2. 76).
Мвлик - Шежире бойынша кдракалпаклардын бабасы.
Әнес, Мвлик екки киси.
Пайғамбардын сахабасы (Б. 2. 147).
Мәмбет I — Акылы М әмбети, Ш айықназары,
Алардын саўашын көрген Ескалий (А 2. 50).
Мәмбет I I — Молла М әмбет суўпы болды (Б. 1. 181). 
Мәмбет III — Әкен М әмбет әжелинен өлмеди (0 . 2. 116). 
Мәмбетбай — Ашыўланып Мәмбетбандыц баласы (А. 2. 98). 
Мәмбетвзиз — Жуўабын бер Мвмбетәзиз (А. 2. 164). 
Мәмбеткул - Мәмбетқулдыи үш уғлы бар (Б. 2. 166). 
Мәмбетназар - М әмбетназар өзи кетги ылағып (А 2. 111). 
Мәмбетулла - Мәмбетулла жаным қозым (А. 2. 158). 
Мәнибай — Карамойын Жасыбайға,
Андын соныра Мәннбайға (Б. 3. 67).
М өтеке — Еркиннин бойынан Мәтеке, Ж аббар (Б. 1.313). 
М әтен — Шайыр Аяпберген Муўсаевтин заманласы. 
Аспаныў-заминнин асты қаттылып,
М әтен жыртык шайыр болган смес пе? (А. 2. 59)
Мвтякып - Аташ, Матякыплар көккар иш исип (А. 2. 83). 
М еали бай — Й әне бириси Мецлабаб (Б. 2. 164).
Мевлибай — Онын иниси Мецлибай (Б. 1. 206).
Мирайдар — Әмирдин аты Музаппар,
Ҳәм Тахир хан, Мирайдар (Б. 
2.
186).
М ойнақ - Бири М ойкақ болып кете баслады (А. 2. 39). 
Молдабай — Аталан айрыкша туўган М олдабай (Б. 1. 304). 
Музаппар I — Бухара әмнри (XIX әсир).
Әмирдин аты Музаппар (Б. 2. 186).
Музаппар II - Кызыл бастьщ ханы - шахы Музаппар (А. 2. 
124)
Мукаш - Муқаш у ғ ш М әжийт халкынын соты (А. 2. 40). 
Муртаза — Айеке менен Муртаза,
Ш ертип өтги мудам казба (Б. 2. 138).
Муўса I - Ш айыр Аяпбергеннин әкесн.
26
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Атам молла Муўса, хоқдур карлашым (А.2. 40).
Муўса II — Анаў отырылты Қулмурат Муўса (Б. 2. 45). 
Муўса II I - Сыбай қонсы кылдын Мууса сақаўды (0 . 2. 104). 
Мухаммед — VI—VII әсирлерде Араб мәмлекетинин М екка хәм 
Медина дегсн калаларында жасаған. Ислам дининин тийхарын 
салған адам. Л иний китапларда пайғамбар деп түсиндириледи. 
Үмметлерин аямады Мухаммед (О. 2.41).
Мухаммеянияз — Ш айыр Ә ж инияз Косыбай улынын иииси. 
Мухаммеднаяз, Ш аиияз еки иним ә (Ә. 1. 178).
Мухаммедрейим I — К, М әдрейим П.
Хорезмде МухаммедреЙям хан ели (А. 2.49).
Мухаммедрейнм I I — К. М әдрейим I.
Андын со н Мухаммелрейнм хан (Б. 3. 64).
Мүйгген — Шежире бойынша каракалпақтын Мүйтен руўынын 
бабасы.
Бир зағыйыптан еки ул болған,
Мүйтея билән Қыят туўған (Б. 2. 149).
Мулкаман — Кдлкаман билән Мулкаман,
Ол Х ож айлын зүрияды екен (Б. 2165).
Мыржық — Айдос бийдин иниси
Байлап берип Мыржық пенен Бегисти (Ө. 2. 87).
Мырза — Сапар, Мырза, Арзыў, Еримбет кыйпан (Б. 2. 45). 
М ырзамурат - Қызға жаўшы Мырзамураттын,
Пайманасы толған екен (Б. I. 327).
М ырзатай — Есенбек пенен М ырзатай, Айьгмнан Берлибек, 
Хожай (Б. 1. 206).
- Н -
Набатнияз — Набатнняз Есполаггын йошкдны, (А. 2.70). 
Нағадай — Ш ежире бойынша Конырат руўынъщ бабасы. 
Нағадай бий йурт ағасы,
Жумлә К о д ы р агш н бабасы (Б. 2. 161).
Түп бабаньгз Нағадайды (Б. 2. 90).
Нағметулла — Ш айыр Әжинияз Косыбай улыньщ баласы. 
Нағметулла Ҳүрзаданы умытпа (Ә. 1. 167).
Набзабай - Бердак шайырдын әкеси Ғарғабай менен туўысқан 
адам.
Ғарғабай, Найзабай әкеннин аты (Ө. 2. 84),
27
www.ziyouz.com kutubxonasi

---