Parlamentning roli Davlat qarzini

Kredit bitimlarini parlament ratifikatsiyasi

Oldingi bo'limda ko'rib chiqilganidek, parlamentlar kredit bitimlarini ratifikatsiya qilish va chiqarish vakolatlarini saqlab qolishlari kerak. Bu hukumatning tegishli javobgarligisiz o'ylamasdan qarz olishning oldini oladi.
Parlamentlararo ittifoq va Jahon banki tomonidan 2013 yilda o'tkazilgan tadqiqotga ko'ra:65

• 
  Respondentlarning 60% dan sal kamrog'i parlament kredit bitimlarini kuchga kirishidan oldin ratifikatsiya qilishni talab qiluvchi qonunlarga ega;
  

• 
  Respondentlarning 64 foizi kreditni tasdiqlash jarayonida ishtirok etmasa ham (ratifikatsiya jarayonidan farqli ravishda), 24% yakuniy bosqichda ishtirok etadi;XI va
  

• 
  Javob bergan parlamentlarning 65 foizi kreditni tasdiqlash jarayoni qo'mita tizimidan o'tishga mo'ljallanganligini ta'kidladi.
  

Parlamentlarning 20 foizi faqat bitta qo‘mita, birinchi navbatda moliya, byudjet yoki iqtisod qo‘mitasiga tayanadi, 45 foizida ikki yoki undan ortiq qo‘mitalar ishtirok etadi, qo‘shimcha qo‘mitalar esa infratuzilma, qishloq xo‘jaligi, sog‘liqni saqlash yoki transport kabi muayyan sohalarga e’tibor qaratadi.

Parlamentning kreditlarni tasdiqlash yoki ratifikatsiya qilish jarayonida ishtirok etishi parlamentga hukumatning har qanday davlat investitsiya loyihasini jiddiy iqtisodiy baholash, tanlash va xarajatlarini baholashni o'z zimmasiga olganini hamda monitoring strategiyasi mavjudligini tekshirish imkonini beradi. Bu PIM sifatida tanilgan. Oddiy qilib aytganda, PIM bu “davlat infratuzilmasi uchun davlat xarajatlarini strategik va samarali boshqarishga yondashuv”66.

8. 
   So‘rovda aytilishicha, “Qonun parlamentga ratifikatsiya qilish vakolatini bergan mamlakatlarning katta qismi, ya’ni 58 foizi kreditni ma’lum bir bosqichda (ya’ni, avval, davomida yoki yakuniy bosqichda) tasdiqlash jarayonida ishtirok etadi”.
   

Davlat qarzini boshqarishda parlamentning roli – 26

Quyidagi 2-jadvalda PIMning to'rt bosqichi ko'rsatilgan:

2.