Paxta terimi turining ip sifatiga ta’siri


Download 282.86 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/3
Sana19.06.2023
Hajmi282.86 Kb.
#1601968
  1   2   3
Bog'liq
paxta-terimi-turining-ip-sifatiga-ta-siri



Paxta terimi turining ip sifatiga ta’siri 
 
Kadam Jumaniyazovich Jumaniyazov 
Fazliddin Otaqulovich Egamberdiyev 
fazliddin.123456789@mail.ru 
Sarvarjon Abduhakim o’g’li Karimov 
Jizzax Politexnika instituti
Annotatsiya: Ushbu maqolada mashinada va qo‘lda terilgan paxta tolalaridan 
tayyorlangan xomaki mahsulotlar pilta, pilik hamda yigirilgan iplarning sifat 
ko‘rsatkichlari keltirilgan. Ipning sifat ko‘rsatkichlari Jizzax viloyati “Jizzakh textile” 
MChJ xorijiy qo’shma korxonasidagi mavjud laboratoriya uskunalaridan 
foydalanilgan holda tahlillar o‘tkazildi olingan tahlil natijalari xalqaro me’yor 
ko‘rsatkichlar bilan qiyosiy tahlil qilinib natijalari keltirilgan.
Kalit so‘zlar: Paxta tolasi, ip, qo‘l terim, ifloslik, chiziqiy zichlik, kalta tola. 
 
The effect of cotton picking type on yarn quality 
 
Kadam Jumaniyazovich Jumaniyazov 
Fazliddin Otakulovich Egamberdiev 
fazliddin.123456789@mail.ru 
Sarvarjon Abduhakim ugli Karimov 
Jizzax Politexnika instituti
Abstract: This article presents the quality indicators of machine and hand-
picked raw cotton, sliver, roving and spinning yarns. The quality of the yarn was 
analyzed using the existing laboratory equipment of the foreign joint venture Jizzakh 
Textile LLC in Jizzakh region. The results of the analysis were compared with 
international standards. 
Keyword: Cotton fiber, yarn, hand pick, dirt, linear density, short fiber. 
 
Kirish. Respublikada keng turdagi sifatli to‘qimachilik va tikuv-trikotaj 
mahsulotlari ishlab chiqarilishini keng joriy etish, uning ishlab chiqarilishini 
mahalliylashtirish, 
shuningdek, 
mahalliy 
ishlab 
chiqaruvchilarning 
eksport 
salohiyatini oshirishga qaratilgan kompleks chora-tadbirlarni keng amalga 
oshirilmoqda. Paxta tolasini ishlab chiqarish bo‘yicha dunyoda peshqadam 
mamlakatlar Hindiston va Xitoy bo‘lib, ularda ishlab chiqarilayotgan tola 
miqdorining 24,8% ni tashkil qiladi. Mamlakatimizda ham 3 mln tonna paxta 
"Science and Education" Scientific Journal / ISSN 2181-0842
April 2022 / Volume 3 Issue 4
www.openscience.uz
232


yetishtirilib qaryib 1 mln. tonnaga yaqin tola olinadi. Dunyoda tabiiy tola va tayyor 
to‘qimachilik mahsulotlariga bo‘lgan talabning yuqori darajadaligi, raqobatbardosh 
yuqori darajadagi sifatli to‘qimachilik mahsulotlarini ishlab chiqarishni talab etadi. 
So‘nggi yillarda respublikamizda to‘qimachilik, yengil sanoat tarmoqlarini 
rivojlantirish, ishlab chiqarilayotgan tayyor mahsulotlarning turlari va assortimentini 
kengaytirish hamda tarmoq korxonalarining investitsiya va eksport faoliyatini har 
tomonlama 
qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha kompleks chora-tadbirlar amalga 
oshirilmoqda. Sohada paxta-to‘qimachilik klasterlarini tashkil qilish, mahsulot ishlab 
chiqarishning paxta tolasi, yigirilgan ip va kalava, to‘quv-trikotaj mahsulotlari va 
tayyor tikuv buyumlarigacha bo‘lgan bosqichlarini o‘z ichiga oladigan ishlab 
chiqarish komplekslarini yaratish va rivojlantirish, keng assortimentdagi, yuqori 
sifatli tayyor mahsulotlar ishlab chiqarish hamda aholini ish bilan ta’minlash, 
o‘zimizda yetishtirilgan paxta tolasini qayta ishlash salmog‘ini oshirish bo‘yicha 
keng qamrovli ishlar amalga oshirilmoqda. 
Mavzuga oid adabiyotlarning tahlili. Hozirgi kunda yigirish korxonalarida 
mahsulot ishlab chiqargunga qadar bir nechta texnologik jarayonlardan o‘tadi. Ularga 
tarash, piltalash, piliklash, yigirish va qayta o‘rashdir. Bu jarayonlarning har biri 
yigirishda juda muhim rol o‘ynab, texnologik jarayonlar parametrlarini va yarim 
mahsulot sifatini nazorati katta ahamiyat kasb etadi. 
Ipning qanaqa yigirish tizimida va qanday usulda yigirilishdan qat’iy nazar sifat 
ko‘rsatkichlari har xil mezonlar bilan baholanadi. Har bir sifat ko‘rsatkichlari: 
chiziqiy zichligi, kvadratik notekisligi, nepslar soni, uzish kuchi, buramlar soni 
chiziqiy zichlik bo‘yicha uzilish kuchi va boshqa sifat ko‘rsatkichlari belgilangan 
xalqaro standart talablari bo‘yicha sinov laboratoriya uskunalarida aniqlanadi. 
To‘qimachilik sanoati xalq xo‘jaligiga keng iste’mol mollari gazlama, trikotaj, 
tikuv iplari, gilam va boshqalar yetkazib berish bilan birga ishlab chiqarish vositalari 
kord iplari, uzatish tasmalari, izolyatsion materiallar va x.k. yaratuvchi sanoat 
hisoblanadi. Uning mahsulotlari xalq xo‘jaligining mudofaa, tibbiyot, avtomobil, 
poyabzal kabi ishlab chiqarish tarmoqlarida ham keng qo‘llaniladi. To‘qimachilik 
sanoatida ishlab chiqariladigan mahsulot va ishlatiladigan xom ashyo turiga qarab 
ko‘p tarmoqlarga bo‘linishi ma’lum. Ular orasida ip ishlab chiqarish alohida o‘rin 
tutadi.
Respublikamiz yigiruv korxonalari jahonga mashhur «Rieter» (Shveysariya), 
«Zinser» (Germaniya), «Marzoli» (Italiya), «Toyota» (Yaponiya) firmalarida ishlab 
chiqarilgan tezkor, serunum pnevmomexanik yigirish mashinalari mamlakatimiz 
korxonalarida samarali ishlatilmoqda. 
Pnevmomexanik yigirish usulida ishlab chiqarilgan ipning tuzilishi uning 
shakllanishi o‘ziga xosligi bilan belgilanadi.
"Science and Education" Scientific Journal / ISSN 2181-0842
April 2022 / Volume 3 Issue 4
www.openscience.uz
233


Pnevmomexanik yigirish usulida tolalar yigirish kamerasiga uzluksiz diskret 
oqimi ko‘rinishida uzatiladi. Uzatilgan tolalar markazdan qochma kuch ta’sirida 
kameraning qiya sirtiga tushadi va asta sekin o‘yiq qismiga sirg‘alib tushib o‘z o‘qi 
atrofida o‘raladigan tolali ponasimon piltacha hosil bo‘ladi. Moslama sirtida 
xarakatlanayotgan tolaga aerodinamik, inersion va ishqalanish kuchlar ta’sir etib, ip 
shakllanish jarayoniga ham ta’sir ko‘rsatadi. 

Download 282.86 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling