Payt holini ifodalovchi sintaktik birliklarning

Хорижий филология №1, 2020 йил 
 
166 
Soat 
beshda 
men 
“Krilon” 
mehmonxonasida Bretni kutib turardim (E.H., 
34). 
g) for + son + ot son + ot + 
davomida: 
For four years his horizon had been 
absolutely limited to his wife (E.H., 15) .
To’rt yil davomida uning fikr-u xayoli 
xotini bilan cheklanib qolgandi (E.H., 7). 
Yuqorida qayd etilgan predloglar 
yordamida temporallikning ifodalanishida in 
predlogining 
ishtirokida 
o’zbek 
tiliga 
tarjimada sodda gaplar qurilmasida turlicha 
berilishi mumkin:
- in the morning – ertalab: 
Brett can’t get up in the morning 
(E.H., 73). 
Bret ertalab turolmadi (E.H., 67). 
- late in the afternoon – kechga yaqin: 
We got into pamplone late in the 
afternoon… (E.H., 122) 
Biz kechga yaqin Pamplonga yetib 
borib… (E.H., 107) 
- in a few minutes – bir necha 
daqiqadan keyin: 
In a few minutes a girl brought a stone 
pitcher… (E.H., 105) 
Bir necha daqiqadan keyin xizmatchi 
sopol qozonni olib keldi (E.H., 91). 
- in a little while – hash-pash 
deguncha: 
In a little while I had six (E.H., 99) 
Hash-pash deguncha oltitasini tutdim 
(E.H., 98). 
Bundan 
tashqari 
by 
predlogli 
birikmalar 
yordamida 
ham 
temporallik 
ifodalanadi, ular o’zbek tiliga ilgari, bu 
paytga kelib kabilar yordamida tarjima 
qilingan:
- By that time Cohn, who had been 
regarded purely as angel (E.H., 13). 
- Ilgari saxovatli farishta sifatida 
qaralgan (E.H., 5). 
- By that time though, he had other 
things to worry about (E.H., 13) 
- Aytgandek, bu paytga kelib, unda 
boshqa 
tashvishlar 
ham 
paydo 
bo’lib 
qolgandi (E.H., 5). 
3. Temporallikni ifodalovchi sintaktik 
birliklar nafaqat adverbial elementlar va 
paytni yoki vaqtni ifodalovchi sintaktik 
birliklar predloglar yordamida ifodalanadi, 
balki paytni ifodalovchi leksik birliklar 
yordamida ham ish-harakatning bajarilish 
paytini 
ifodalashi 
mumkin. 
Masalan, 
tomorrow – ertaga, yesterday – kecha, 
Thursday – payshanbada, tonight – bugun 
kechqurun, hamda paytni ifodalovchi leksik 
birliklar bilan ayrim ravish, son, olmosh 
kabilar birikib kelishi yordamida ham ish-
harakatning tugallanganligi, davomiyligi, hali 
ro’yobga chiqmaganligi, chegaralanganligi 
kabi zamon shakllarining ifodalanishiga 
aniqlik kiritadi.
a) one day – bir kuni: 
One day Montoya took them all out 
and dropped them in the waste-basket (E.H., 
124). 
Bir kuni kelib Montoya hammasini 
yashikdan olib savatga tashladi (E.H., 103). 
b) all day – kun bo’yi, ertalabdan 
kechgacha: 
Drunk all day and spend all their time 
beating their poor old mothers (E.H., 158). 
Ertalabdan kechgacha ichkilikbozlik 
qilishib, o’zlarining baxtiqaro onalarini 
kaltaklash bilan shug’ullanishadi (E.H., 142). 
c) the next day – ertasi kuni: 
They expexted their money the next 
day (E.H., 80) 
Ular pul ertasi kuni yetib kelishini 
mo’ljallashayotgandi (E.H., 69). 
d) last night – kecha kechqurun: 
I was tight last night (E.H., 78) 
Kecha kechqurun, aftidan rosa kayf 
qilibman (E.H., 66). 
e) the same day – o’sha kuniyoq: 
It’s too far to go and fish and come 
back the same day, comfortably (E.H., 111). 
O’sha yerga yetib borish, baliq ovlash 
va o’sha kuniyoq shoshilmay orqaga qaytish 
uchun haddan tashqari uzoqlik qildi (E.H., 
97). 
f) every morning – har kuni ertalab: 
I want you to do that every morning 
(E.H., 106) 
Har kuni ertalab xuddi shu yo’sinda 
qilayver (E.H., 92). 
g) each year – har yili: 
The good ones came each year (E.H., 
124) 

---