Pdf-xchange 0 Examples

Адабиётлар рўйхати: 
1. Ислом Каримов. Юксак маънавият - енгилмас куч. Т., "Маънавият", 
2008, 115-бет. 
2. Porat V. The Information Economy Definition and Measurement. 
Washington DC: US Dept of Commerce, 1977. Р. 240. 
АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИНИНГ РИВОЖИ ВА 
УНИНГИЖТИМОИЙ-АХЛОҚИЙ МУҲИТГА ТАЪСИРИ 
Хошимов Б. 
ТАТУ Фарғона филиали 
Бугунги кунда ахборот оқими глобал моҳият касб этади. У инсон 
тафаккури, жамиятнинг ахлоқий қадриятларига гоҳ ижобий, гоҳ салбий 
таъсир кўрсатадиган қудратли воситага айланмоқда. Ахборот оқимининг
ижтимоий ҳаётнинг турли соҳаларини компьютерлаштиришга олиб келди. 
Бу эса ўз навбатида бутун дунёнинг глобал ахборот тизими билан қамраб 
олишни тезлаштирди. 
Бизнингча, ХХ асрнинг 60-йилларидан бошлаб кўп тадқиқотлар 
ахборотни қидириш муаммолари билан узвий боғлиқ бўлди, айни шу даврда 
ахборотларни қидириш тизими ва усуллари яратилди. Шу ўринда қайд этиш 
лозимки, “ахборот” тушунчаси ХХ асрнинг ўрталаридан бошлаб инсон ва 
инсон, инсон ва машина, машина ва машина ўртасида маълумот 
алмашинувни ҳамда ҳайвонлар ва ўсимликларнинг эса ўзаро сигнал 
алмашинувини, ҳужайрадан ҳужайрага муайян белгиларнинг узатилишини 
англата бошлаган. Амеркалик олим Норберт Винер ахборотни жисмоний 
ўзгарувчи миқдор сифатида қабул қилиш таклифи билан чиққан эди. Унинг 
фикрича, жонли табиат, жамият ва машиналардаги барча бошқарув ва алоқа 
жараёнлари ахборот узатиш, уни сақлаш ва қайта ишлаш жараёнлари 
сифатида қаралади. Бироқ, алоқанинг мазмуни ахборотнинг қай тарзда-ёзма 
ёки оғзаки, айнан қайси тилда белги-ишора, шартли сигнал ва воситалар 
берилганига боғлиқ эмас.
Ахборот ва ахборот оқимининг ижтимоий-ахлоқий муҳитга 
таъсирини ўрганиш муаммоси ҳам бошқа илмий масалалар каби,олим ёки 
мутахассис яшаган давр, уни ўраб турган муҳит, ижтимоий жараёнлар, 
воқеа-ҳодисалар билан узвий алоқадорликда, боғлиқликда изоҳланади. 

---

320 
Олимлар мазкур масалага алоҳида эътибор беришгани тасодифий эмас, 
балки заруратдир. Улар даврнинг қиёфасини белгилаб берадиган унинг 
ривожига таъсир кўрсатадиган жамият учун маънавий мезон вазифасини 
бажарадиган тушунча ва тамойилларни шарҳлашган, таҳлил қилишган 
ҳамда уларни амалиётда қўллаш йўлларини тушунтириб берган. Масалага 
тарихийлик ва замонавийлик, анъана ва янгиланиш нуқтаи назаридан 
ёндашиш бу борадаги муаммоларни тўғри англаш ва уларни ечишнинг 
самарали йўлларини топиш имконини беради.
Ахборот – ҳокимият демакдир. Ахборот олиш эркинлик шарти 
ҳисобланади. Ахлоқ ва ахборот стратегик ресурсга ва постиндустриал 
жамиятни ўзгартириш воситасига айланади. Аммо ахборотга ҳокимлик 
қилиб бўлмайди, у демократик манба сифатида ҳамма учун очиқ ва унга 
якка ҳокимлик қилиш мумкин эмас. Бироқ ахборот ишлаб чиқаришнинг энг 
нодемократик омили ҳамдир, чунки унга эга бўлиш қийин. Бошқа 
ресурслардан фарқли ўлароқ, ахборот анъанавий тушунчалар қолипига мос 
тушмайди, унга нисбатан – тугади, адо бўляпти, фалон ҳажмда истеъмол 
қилинди, деган сифатларни ишлатиб бўлмайди. 
Бобомиз Амир Темурнинг «Куч – адолатда» деган машҳур таъбирини 
бугунги кунга нисбатан қўллаб айтадиган бўлсак, мен унга қўшимча қилиб 
«Куч – билим ва тафаккурда» деган бўлардим». 
Миллий реестр электрон шаклда он-лайн режимида юритилиши, ўз 
дастурий таъминот воситаларини ишлаб чиқиш, татбиқ этиш ва сотишдан 
олинган даромадлари улар сотган товарлар (ишлар, хизматлар) умумий 
ҳажмининг камида 50 фоизини ташкил этадиган юридик шахслар Миллий 
реестрга ихтиёрий ва бепул асосда киритилши кўрсатиб берилди.