Pedagogik aksiologiyaning asosiy tushunchalari

Jahon tarbiyaviy konsepsiyalari

• REJA:
• 1.Tarbiyaviy konsepsiya tushunchasining mazmuni.
• 2.Jahon tarbiyaviy konsepsiyalari.

• Tayanch tushunchalar: Tarbiya konsepsiyalari, qiyosiy tahlil, milliy tarbiya, milliy xususiyatlar, tarbiyasi nazariyasi, dunyo sivilizatsiyasi, ommaviy o’sish, jentelmen tarbiyasi, ishbilarmon, tarbiyaning izchilligi, pedagogik tajriba, axloq, odob, namuna, ezgu fikr, ezgu so’z, ezgu amal, diniy tarbiya, aqliy tarbiya, sabr, qanoat, farzand burchi, ota-ona ma’suliyati, mahorat, ma’rifat, madaniyat, samimiyat.

Mavjud tarixiy vaziyat pedagogika nazariyasida qiyosiy yo’nalishni kuchaytirishni, turli zamon va makonlarda yaratilgan tarbiya konsepsiyalarini vertikal va gorizontal pedagogik integratsiya nuqtai nazaridan tahlil qilishni, xatolarni chetlab o’tib, tarix sinovidan o’tgan, insonparvarona mohiyatga ega bo’lgan tarbiyaviy konsepsiyalar yutuqlaridan, texnologiyasidan samarali foydalanishni taqozo qilmoqda.

Ana shu mulohazadan kelib chiqib, amalga oshirilgan tahlil-sintez oldiga quyidagi vazifalarni qo’ydik; -pedagogik nazariyalarning g’oyaviy asoslari va mazmunining mamlakatlar taraqqiyotiga ko’rsatgan ta’sirini qayd qilish, umumlashtirish; -Yevropaning taraqqiy etgan mamlakatlarida, Osiyo va Afrikaning milliy mustaqillikni qo’lga kiritgan ayrim mamlakatlarida tarbiyaviy konsepsiyalar rivojining tarixiy, ijtimoiy-iqtisodiy, milliy-madaniy shart-sharoitlarini tahlil qilish;

Angliyadagi tarbiyaviy maqsad - jentelmenni tarbiyalash g’oyasi Fransiyada ham qabul qilinib, o’ziga xos tarzda amalga oshirildi. Bu quyidagicha ta’riflangan edi; "Fransiyada tarbiyadan maksad - o’zida yuksak axloqiy sifatlar, fazilatlar, ziyolilik, sog’lom mushohadalik ruhida tarbiyalanganlikni o’z Vatanida qabul kilingan xush xulqlik bilan uyg’unlashtirib, takomiliga yetkazgan fransuzdir"

• G’arbiy Ovrupoda uyg’onish davri ijtimoiy fanlar, xususan pedagogika fanining predmeti - tarbiya va uning mohiyati, maqsadi haqida dadil ilmiy fikrlar aytilganligi bilan ham e’tiborga molik. Bu fikrlar rang-barang bo’lib, tarbiya fonemonining turli qirralarini yoritishga xizmat qiladi.

“Munosib inson”ni yetishtirish Abu Nasr Forobiy. “Bizning mavjud holatimiz tarbiya tufayli vujudga kelgan”, “Tarbiya hamma narsaga qodir”. Tarbiya maqsadi sifatida “har bir kishi baxtli-saodatli bo’lishi kerak”, - degan g’oyani “millat baxt-saodatli bo’lishi kerak” degan g’oya bilan birlashtira oladigan vatanparvarni yetishtirishda deb tushunildi va “milliy tarbiya rejasi”ni ishlab chiqdi.

Nazorat uchun savollar. 1.Konsepsiya tushunchasini ta’riflab bering? 2.Qanday konsepsiyalarini bilasiz? 3.Tarbiya nazariyalari, konsepsiyalarini milliy tarbiya bilan nazariy aloqalarini izohlang. 4.Tarbiyaviy konsepsiyalarda madaniyat, axloq, tarbiya, xalq, psixologiya va shaxsning milliyligi ilmiy-pedagogik jihatdan qanday yoritilgan?

E`tiboringiz uchun rahmat