Pedagogik jarayonni rejalashtirish vazifalari

---

Международный научный журнал № 4 (100), часть 2 
«Научный импульс» Ноябрь, 202
1868 
PEDAGOGIK JARAYONNI REJALASHTIRISH VAZIFALARI 
Normurodva Anarxol Amirqulovna
38-DMTT direktori 
Moʻminova Shahlo Raxmat qizi 
 38-DMTT uslubchisi 
Sultonova Guljahon Ilhom qizi
38-DMTT tarbiyachisi
Annotatsiya : Rejalashtirish ta’lim-tarbiyaviy ishning zarur sharoit, foydalanadigan 
vosita, ishning usul va metodlarini ko‘rsatib, ta’lim-tarbiyaviy ish dasturini amalga oshirish 
tartibi, izchilligini oldindan aniqlashdir. 
Abstrakt : Maktabgacha pedagogika maktabgacha ta’lim muassasasi ishini 
rejalashtirish mumkinligini va zarurligini ta’kidlab, bunda u inson shaxsini shakllanishida 
ijtimoiy omillar, muhit va tarbiyaning muhim ahamiyatga egal igi haqida asosiy qoidalarga 
tayanadi. Rivojlanishning asosiy omili bo‘lgan tarbiya jarayonida bilim, aqliy va amaliy 
malakalar hamda harakat usullarini bola tomonidan egallanishi amalga oshiriladi. 
Tarbiyaning mazmunini uning maqsadi belgilaydi. Rej alashtirishningmaqsadi-«Bolaj 
on»dasturining baj arilishini ta’minlashdir. 
Kalit so'zlar : pedagogik jarayonlar,metodlar,rejalashtirish, vazifa,maqsad,ta'lim -
tarbiya. 
 
Pedagogik jarayonni yagona bir butun sifatida tashkil etish vazifasi rejalashtirishda 
etakchi hisoblanadi. Rejalashtirish pedagogik jarayonni yaxlit tashkil etishga: bolalar 
jamoasi va ayrim bolalarni tarbiyalash vazifasini aniqlashga, bolalarni yoshiga ko‘ra 
pedagogik ta’sir mazmunini va usullarini tanlashga, bolalar hayoti, faoliyat turlari, rahbarlik 
metodlari va shu kabilarni tashkil etishning turli shakllaridan foydalanishga yo‘ llangan bo‘ 
lishi kerak Reja bolalar bilan amalga oshiriladigan ta’lim-tarbiya ishlariga oldindan puxta 
tayyorgarlik ko‘rish metod va usullarni yaxshilab o‘ylab olish, kerakli material va jihozlarni 
tayyorlash imkonini yaratadi. Tarbiyachi rejalashtirgan hamma ishlar har bir bolaning har 
tomonlama rivojlanishini ta’minlashi lozim. Shu bilan birga reja qotib qolgan narsa bo‘lmay, 
vaziyatdan kelib chiqib, unga o‘zgarishlar kiritish mumkin. MTMning yillik rejasi, istiqbol 
rejasi va tarbiyachin ing kalendar rejasi. Yillik reja asosan MTM mudirasi, metodist 
tarbiyachi tomonidan tuzil ib, bolalar m uassasasida amalga oshiril adigan barcha ishlami o‘ 
z ichiga oladi. Istiqbol rejasi 1-3 oyga mo‘ljallangan bo‘lib, undan ko‘zlangan asosiy maqsad 
bolalar bilan olib boriladigan ta’lim-tarbiya ishlarini tarti bga solish va uning ma’lum 
maksadga qaratilgan va samarali bo‘lishini ta’minlashdir. Unda « Bolajon dasturi »ning 
hamma bo‘limlari o‘z aksini topadi.Istiqbol rejasida dasturning hamma bo‘limlari bo‘yicha 
amalga oshirilishi lozim bo‘lgan ta’lim-tarbiya ishlari tizimi bolalar faoliyatining hamma 
turlarida anik mavzular buyicha belgilab chiqiladi. Kalendar reja 10-12 kunga tuziladi kun 

---

Международный научный журнал № 4 (100), часть 2 
«Научный импульс» Ноябрь, 202
1869 
davomida amalga oshiriladigan ta’lim tarbiya mazmunini aks ettiriladi. Uni tuzishda dastur 
talablari, bolalarning rivojlanish va tarbiyalanish darajalari, maktabgacha ta’lim 
muassasasining ish sharoiti hisobga olinadi. Kalendar rejaga bolalarning aniq bilim va 
tasavvurlarni egallash jarayoni va ularda tevarak-atrofdagi narsa va buyumlar to‘g‘risida 
umumlashgan bilimlarni shakllantirish, bilishga qiziqish va aqliy qobiliyatlarni o‘ stirish, 
axloqiy ongini shakllantirish, axloqiy xulq, odat va malakalarni egallashi va boshqalar kiradi. 
MTM tarbiya dasturini yaxshi bilish kalendar rejani muvaffaqiyatli tuzishning asosiy 
garovidir. Pedagog va ruxshunos olimlar olib borgan ilmiy tadqiqot ishlarining xulosalari 
bolalarning malaka va ko‘nikmalarni egallashi ma’lum yosh bosqichida yuzaga kelishini 
ko‘rsatdi. Tarbiyachi xuddi mana shu davrni qo‘ldan boy bermay, bolani har tomonlama 
rivojlantirishga erishmog‘i zarur. Tarbiyachi o‘zi ishlayotgan gurux, shuningdek o‘zidan 
oldingi va keyingi guruxlar dasturi talablari va mazmunini yaxshi bilishi kerak. Masalan, 
dasturning kichkina guruh bolalarini tevarak-atrof bilan tanishtirish bo‘limida bolalarni 
hayvonlar, o‘simliklar va shunga o‘xshashlar tug‘risidagi eng oddiy bilim va tushunchalar 
bilan tanishtirish vazifasi belgilangan. Katta va tayyorlov guruxi bolalarini narsa-buyumlar, 
vokea hodisalar tug‘risidagi xaqiqiy tasavvur va tushunchalarini, ularning tabiiy sabablar 
bilan bog‘lik ekanligini shakllantirish dasturning muxim vazifasidir. Rejalashtirish – bolalar 
bog’chasi boshqaruv jarayonining tarkibiy qismlaridan biri. Pedagogik jarayon rejalashtirish 
– shuning uchun vaqt barcha ta’lim xodimlari hamkorligini tashkil qilish yo’l tasavvur 
maktabgacha. Yil uchun ish rejasi sog’liqni saqlash professional, tarbiyachilar va rahbari 
tomonidan tasdiqlangan bilan maslahatlashgan holda bir katta o’qituvchi (metodist), deb. 
Ilgari mavjud har bir kishi o’z o’zgarishlar qilish takliflari qilish huquqiga ega o’qituvchilar 
kengashi, muhokama loyihasi yillik rejasi, uning mazmuni bo’yicha ish, ish faoliyatini 
rostlash yoki reja ayrim qismlari amalga oshirish uchun boshqa mas’ul taklif etamiz. Ta’lim 
berish jarayoni uchun munosabatlar maktabgacha bolalar rivojlantirishni rag’batlantirish va 
hidoyat qilish uchun tashkil etiladi kim bilan o’quvchilarning, shuningdek, hissa uchun 
o’qituvchilar tomonidan yaratilgan faoliyat yangi, yanada murakkab darajada ularni 
tarjima. Maktab yilning oxirida guruhlarda o’qituvchilar olib, Buning uchun pedagogik 
tashxis va ta’lim va maktabgacha bolalar ta’lim bo’yicha o’quv dasturi har bir ilm va bolalar 
ko’nikmalarini darajasini aniqlash. Metodist har bir yosh guruhi uchun rivojlantirish dasturi 
natijalarini tahlil qiladi va bilim va qanday sabablar bo’lmaganda bolalar o’zlashtirildi uchun 
qaysi maydonlarni aniqlash. Pedagogik jarayon yomon tashkil etish uchun vositalar bilan 
jihozlangan bo’lishi mumkin , bilim, faoliyat yoki o’zlari tashkil etish, uning shakli bo’lishi 
mumkin etarli. Usullarini o’rgatish va bolalar bog’chasi ta’lim va bilim jarayonining 
faoliyatini bog’liq bo’lgan o’qituvchi har bir pedagogik mahorat darajasini, tahlil. Muassasa 
o’qituvchilar, ota-onalar, a’zolari, bolalar: tahlil ta’lim jarayonining barcha ishtirokchilari 
bilan har qanday bilim sohasida pedagogik ish rivojlantirish uchun zarurligi haqida xulosa 
qilish imkonini beradi. Yaxlit pedagogik jarayonni qamrab rejasiga, u olti komponentlarini 
iborat tuzilishi haqida bir bino qurilgan: 

---

Международный научный журнал № 4 (100), часть 2 
«Научный импульс» Ноябрь, 202
1870 
1. Yillik rejasi maqsadi aniq sabab bo’ladi final natija, vakili kerak pedagogik 
o’zaro.Mustahkamlik, faoliyat turi, ilmiy bilim, prirodosoobraznost, ta’lim sohalarida 
integratsiyasi, boshqalar: 
2. Tamoyillari, bu maqsadga erishish uchun asosiy maydonlarni aniqlash kerak Ish 
mazmuni qilinmagan qolgan hisobga olgan holda qurilgan
3. Ta’lim erta bosqichlarida bolalar va o’qituvchilar tajribasi kiritilgan emas. Kontent 
hazm va ko’payish uchun oson ekanligi eng samarali tanlagan usullari 
. Shakllari turlicha rejalashtirilgan: o’yinlar, loyiha ishlab chiqish, yaratish va 
vaziyatlarda, ish, ish bilan muhokama jarayonini o’rgatish – ta’lim munosabatlar tashkil 
etish va o’yin davomida, va sinfda va muallim qobiliyatidir ota-onalari bilan ishlash. 
Shuning uchun, o’qituvchilar uchun konsultatsiyalar, seminarlar va treninglar bo’lishi kerak 
yillik ish rejasida, mahorat darajasini oshirish uchun mo’ljallangan. Bu qanday ta’lim 
dasturlari, muassasa yillik rejasi, bolalar bog’chasi ishini umumiy o’ziga xos xususiyati 
talablari asosida yosh guruhida pedagogik jarayonni, rejalashtirish, ularni o’rgatish muhim 
ahamiyatga ega. Unity siz eng yaxshi ma’rifiy natijalarga erishish imkonini beradi jarayonini 
rejalashtirish qo’shimcha ta’lim yordam uchun rejalar, Metodist, sog’liqni saqlash 
mutaxassislar va mutaxassislar tarbiyachilar. 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR : 
1.https://uz.delachieve.com/bogchaning-pedagogik-jarayonni-rejalashtirish-qanday/ 
2.http://genderi.org/6-mavzu-maktabgacha-talim-muassasalarida-pedagogik-
jarayonlarn.html?page=6