Pedagogika instituti informatika kafedrasi

Бир неча сўровни битта ягона инструкцияга бирлаштириш
Энди учала сўровни бирлашмаси бўлган ягона сўров қуйидаги кўринишда бўлади:
SELECT cust_name, cust_contact
FROM Customers
WHERE cust_id IN (SELECT cust_id
FROM Orders
WHERE order_num IN (SELECT order_num
FROM OrderItems
WHEREprod_id=
'RGAN01'));
Натижа эса қуйидагича бўлади:
cust_namecust_contact
------------------ ---------------------
Fun4AllDenise L. Stephans
The Toy StoreKim Howard
Бундай сўровни амалга ошириш учун МББТ учта SELECT инструкциясини ишлаб чиқиши керак эди. Ягона бирлаштирилган сўровлар орқали эса бу масалани тез ҳал қилиш мумкин.
Юқоридаги сўров ичидаги сўровда аввал қуйи даражадаги сўров, сўнгра ўрта даражадаги ва кейин юқори даражадаги сўров бажарилади. Натижани юқори даражадаги сўров чиқариб беради.
Бундай сўров остиларидан фойдаланиб SQL нинг кучли инструкцияларини яратиш мумкин, бунда бўйсунувчи сўровлар сони чегараланмаган, лекин, шуни айтиш мумкинки, сўров ости даражалари ошган сари компьютернинг амаллар бажариш тезлиги камайишини сезиш мумкин.
Маъруза №7
MySQL ва PHP ларни ўрнатиш ва созлаш.
Режа:

0. 
   MySQL маълумотлар базасини бошқариш тизими
   
1. 
   PHPинтерпретатори
   
2. 
   MySQL ва PHP ларни ўрнатиш
   

MySQL маълумотлар базасини бошқариш тизими
Бизга маълумки, “Мижоз-сервер” туридаги маълумотлар базасини бошқариш тизимлари (МББТ) га қуйидаги машхур МББТ ларни киритиш мумкин:
► IBM DB2;
► Microsoft SQL Server (Microsoft SQL Server Express);
► MariaDB
► MySQL;
► Oracle (Oracle Express);
► PostgreSQL.
Кўпгина МББТ ларўзининг хусусий мижоз утилиталари билан ишлаб чиқарилади. MySQL ни кўриб чиқайлик.
MySQL (ўқилиши „Май эс кю эл“). Реляцион маълумотлар базасини бошқариш системаси. Турли операцион системаларда қўлланишга мослаштирилган Open-Source -маҳсулот бўлиб, кўпчилик динамик wеб-саҳифалар учун асос ҳисобланади.
MySQL Швециядаги MySQL AB фирмаси томонидан яратилган бўлиб, 2008-йилнинг февралида Sun Microsystems томонидан сотиб олинган. Эндиликда дастур кодини яратишда ушбу фирма жавобгар. General Public License ҳимоясидадир. MySQL AB/Sun фирмаси дастур кодига муаллифлик ҳуқуқига эгалиги сабаблиушбу дастурий таъминотнинг коммерциал тури ҳам бор.
MySQL номининг келиб чиқиши аниқ эмас. 1996-йилдан бери кўплаб кутубхона ва tool (восита)лар номи олдида My префикси қўйила бошланган.
Баъзи маълумотларга кўра эса фирмани ташкил қилганлардан бири деб ҳисобланувчи МонтиУидениус (MontiUidenius) нинг қизи исмидан ва SQL бирикмасидан ташкил топган.
Unix, MacOS X ва Linixdan ташқари, MySQL Windows, OS/2 ва i5/OS (аввалги OS/400) учун ҳам мослаштирилган.
Windows учун эса баъзида айрим чекланишлар учрайди. MySQL кўпинча wеб-сервер учун маълумотларни сақлашда қўлланилади, wеб-сервер Apache ва PHP билан биргаликда ишлатилади.
MySQL ҳозирда 6.000.000 дан ортиқ фойдаланувчилар ва кунига 35.000 дан ортиқ download қилинадигандунёнинг энг машҳур маълумотларни бошқариш тизимидир.
MySQL билан икки усулда ишлаш мумкин. Бу МББТ mysql деб аталадиган буйруқлар сатри утилитаси билан бирга етказиб берилади. Бу ихтиёрий SQL инструкциясини бажаришда қўлланиладиган ва сўровлар яратишнинг матнли воситасидир.
Бундан ташқари, ишлаб чиқарувчилар MySQL Workbench интерфаол утилитасини муомалага чиқардилар. MySQL ни ўрганишда у билан ишлашни тавсия қилинади.
mysql утилитасидан фойдаланиш учун қуйидаги амалларни бажариш керак:
1. Бу утилитани ишга тушириш учун mysql ни киритинг, хавфсизликни таъминлаш учун u ва p параметрларни, яъни фойдаланувчи номи ва паролни киритиш керак.
2. mysql> таклифидан сўнг ишчи маълумотлар базасининг номи киритилади: USE база_данных.
3. mysql > таклифидан сўнг ўз SQL-сўровингизни киритинг ва ҳар бир инструкция нуқта вергул (;) билан тугашини текширинг. Натижалар экранда намоён бўлади.
4. Мавжуд буйруқлар рўйҳатини олиш учун \h ни ёки ахборот ҳолатини билиш учун \ s ни киритинг.
5. mysql утилитасидан чиқиш учун \q ни киритинг.
MySQL маълумотлар базаси (МБ) сервери – бу катта ҳажмдаги ахборотларни структураланган кўринишда сақлаш ва PHP скрипт тили ёрдамида унга кириш имконини берувчи дастур ҳисобланади. PHP сервер томонида ишлайдиган сервер тили ҳисобланади. MySQL МБ сервери мижоз дастурлари сўровларига жавоб беради. PHP скрипт кўринишида MySQL учун хусусий мижоз иловасини яратишдан аввал биз phpMyAdmin мижоз иловасидан фойдаланилади.