Pedagogika instituti informatika kafedrasi


II. M U S T A Q I L T A ’ L I M MASHG‘ULOTLARI


Download 5.74 Mb.
bet17/17
Sana19.08.2023
Hajmi5.74 Mb.
#1668491
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17
Bog'liq
Majmua 2021

II. M U S T A Q I L T A ’ L I M MASHG‘ULOTLARI

III. ГЛОССАРИЙ





Ўзбек тили

Рус тили

Инглиз тили

Таъриф

1.

Маълумотлар базаси

База данных

Database

Бирор объектга тегишли бўлган маълумотларни сақлаш ва қайта ишлаш учун мўлжалланган ташкилий структура

2.

Структурaлaш

Структурирование

Structured

Объектлaр вa маълумотларнинг ўзaрo бoғлaнишини тaсвирлaш усуллaри ҳақидаги келишувни киритишдир

3.

Объект

Объект

Object

Мавжуд ва номга эга бўлган барча фарқланиши мумкин бўлган нарсалар

4.

Майдон

Поле

Field

Маълумотлар базаси жадвали устунлари

5.

Ёзувлaр

Записи

Records

Маълумотлар базаси жадвали сатрлари

6.

Реляцион маълумотлар базаси

Реляционная база данных

Relational database

Жадвал кўринишдаги маълумотлар базаси

7.

Концептуал схема (модель)

Концептуальная схема (модель)

Konseptual model

Маълумотлар базасининг мантиқий маънодаги тузилишини тасвирлаш

8.

Маълумотлар базасини бошқарувчи тизим (МББТ)

Системы управления базой данных (СУБД)

Database Management System (DBMS)

Маълумотлар базасини ҳосил қилиш, уларни тўлдириш ва қайта ишлашни амалга оширувчи тизимдир.



9.

Жадвал

Таблица

Table

Маълумотларни сақлаш учун мўлжалланган объект

10.

Калит

Ключ

Key

Ҳар бир жадвалнинг бошқа жадваллар билан алоқасини аниқлаб берадиган майдон ёки майдонлар мажмуаси

11.

Калит майдон

Ключевое поле

Keyfield

Маълумотлари такрорланмайдиган майдон

12.

Маълумотлар бешикастлиги

Безопасность информации

Information safety

Боғланган маълумотларни тасодифий ўчириш
ёки ўзгартиришлардан сақлаш мақсадида
қўлланувчи қоидалар системаси

13.

Сўров

Запрос

Query

Керакли маълумот-ларни олиш учун мўлжалланган объект

14.

Сўров бланкаси

Бланк запроса

Queryblank

Сарлавҳа сатри, жадвал ва сўровлар майдони ва майдонларни танлаш сингари уч қисмдан иборат бўлган бланка

15.

Фильтрлаш

Фильтры

Filter

Жадвал режимида ёзувларни берилган мезонга кўра тез ва қулай танлаш усулидир

16.

SQL (Structured Query Language) тили

Структурированный язык запросов

Structured Query Language

Реляцион маълумотлар базаларида ишлашга имкон берадиган таркибланган сўровлар тили.

17.

Танлаш

Выборка

SELECT

SQL тилида танлаш оператори бўлиб, МБ дан керакли маълумотларни олиш имконини беради

18.

Киритиш

Включение

INSERT

SQL тилида киритиш оператори бўлиб, МБ га битта сатрни киритиш имконини беради

19.

Кейинги сатрни киритиш

Включение следующей строки

INSERT INTO

SQL тилида киритиш оператори бўлиб, МБ га кейинги сатрларни киритиш имконини беради

20.

Ўчириш

Удаление

DELETE

SQL тилида ўчириш оператори бўлиб, МБ даги маълумотларни ўчириш имконини беради

21.

Жадвални янгилаш

Обновление

UPDATA

SQL тилида янгилаш оператори бўлиб, МБ даги маълумотларни янгилаш имконини беради

22.

Жадвал яратиш

Создание таблицы

CREATE TABLE

SQL тилида жадвал яратиш буйруғи

23.

Жадвални ўчириш

Удаление таблицы

DROP TABLE

SQL тилида жадвални ўчириш буйруғи

24.

Жадвални ўзгартириш

Изменение таблицы

ALTER TABLE

SQL тилида жадвални ўзгартириш буйруғи

25.

Клиент-Сервер

Клиент-Сервер

Recipient-server

Фойдаланувчи ЭҲМ (Клиент) лар сўровларини қайта ишлаб натижаларини фойдаланувчи ЭҲМ ларга қайтарадиган махсус маълумотлар сервери (Сервер)

26.

Форма

Форма

Form

Маълумотларни киритиш ва уларни экранга чиқаришга мўлжалланган объект

27.

Ҳисобот

Отчет

Report

Ҳужжат тузишга мўлжалланган объект

28.

Макрослар

Макросы

Macros

Маълум бир операциялар бажарувчи бир ёки бир неча макрокомандалар тўплами

29.

Модуллар

Модули

Modulus

Visual Basic тилидаги сатрлар ва процедура
лар тўплами

30.

Процедура

Процедура

Procedure

Visual Basic тилида иловалар учун ёпиқ дастур бирлиги

31

Билимлар базаси

База знаний

Knowledge base

Бирор предмет соҳа бўйича тўпланган инсон тажрибаси ва билимлари ҳақидаги маълумотни ҳамда уни чиқариш қоидаларини ўз ичига олган маълумотлар базаси

32

Сунъий интеллект

Искусственный интеллект

Artificial intelligence

Информатиканинг бир йўналиши бўлиб, инсон ўй-фикрини компьютерда акс эттирувчи дастурлар тизимидир

33

Эксперт тизим

Экспертная система

Expert Systems

сунъийинтеллектнингёрқинватезривожланадигансоҳалариданбирибўлиб, муаммоливазиятни ҳал этишда мутахассис-экспертнинг
ўрнини босувчи компьютер дастуридир


IV. I L O V A L A R

Products жадвали



Orders жадвали



order_num

order_date

cust_id

20005

2012-05-01

1000000001

20006

2012-01-12

1000000003

20007

2012-01-30

1000000004

20008

2012-02-03

1000000005

20009

2012-02-08

1000000001

OrderItems жадвали



order_num

order_item

prod_id

quantity

item_price

20005

1

BR01

100

5.49

20005

2

BR03

100

10.99

20006

1

BR01

20

5.99

20006

2

BR02

10

8.99

20006

3

BR03

10

11.99

20007

1

BR03

50

11.49

20007

2

BNBG01

100

2.99

20007

3

BNBG02

100

2.99

20007

4

BNBG03

100

2.99

20007

5

RGAN01

50

4.49

20008

1

RGAN01

5

4.99

20008

2

BR03

5

11.99

20008

3

BNBG01

10

3.49

20008

4

BNBG02

10

3.49

20008

5

BNBG03

10

3.49

20009

1

BNBG01

250

2.49

20009

2

BNBG02

250

2.49

20009

3

BNBG03

250

2.49

Customersжадвали

cust_id

cust_name

cust_address

cust_city

cust_
state

cust_
zip

cust_
country

cust_contact

cust_email

1000000001

Village Toys

200 Maple Lane

Detroit

MI

44444

USA

John Smith

sales@villagetoys.com

1000000002

Kids Place

333 South Lake Drive

Columbus

OH

43333

USA

Michelle Green




1000000003

Fun4All

1 Sunny Place

Muncie

IN

42222

USA

Jim Jones

jjones@fun4all.com

1000000004

Fun4All

829 Riverside Drive

Phoenix

AZ

88888

USA

Denise L. Stephens

dstephens@fun4all.com

1000000005

The Toy Store

4545 53rd Street

Chicago

IL

54545

USA

Kim Howard




Vendors жадвали



vend_id

vend_name

vend_address

vend_city

vend_state

vend_zip

vend_country

BRS01

Bears R Us

123 Main Street

Bear Town

MI

44444

USA

BRE02

Bear Emporium

500 Park Street

Anytown

OH

44333

USA

DLL01

Doll House Inc.

555 High Street

Dollsville

CA

99999

USA

FRB01

FurballInc.

10005th Avenue

New York

NY

11111

USA

FNG01

Fun and Games

42 Galaxy Road

London

NULL

N16 6PS

England

JTS01

Jouets et ours

1Rue Amusement

Paris

NULL

45678

France

1.SQLтили операторларини аниқлаб ҳар бир оператор ёнига мос рақамни киритинг.
1) киритиш оператори
2) танлаш оператори
3) янгилаш оператори
4) ўчириш оператори





2.MS Accesнинг асосий объектлари кетма-кетлигини аниқлаб, ҳар бир объект ёнига мос рақамни ёзинг.



3. Қуйидаги фикрларнинг қайси бири тўғри? Жавоблар жадвалига “ҳа” ёки “йўқ” сўзларини ёзинг.


4. SQL операторларини уларнинг хусусиятлари билан жуфтланг.





5. Куйидаберилгантушунчаларгамостаърифларнибелгиланг





6. Қуйидаги амалларни унинг хусусиятлари билан жуфтланг.



7. Жадваллар орасидаги алоқаларни уларнинг таърифи билан жуфтланг.





8.Қуйидаги фикрларнинг қайси бири тўғри? Жавоблар жадвалига “ҳа” ёки “йўқ” сўзларини ёзинг.



9. МББТ нинг турларини ажратинг ва мос рақамларни белгиланг.





10.МБ нинг берилган моделларига мос рақамларни аниқланг.





11. Кўпга кўп қийматли алоқаларга хос булган хусусиятларни белгиланг.



12. Куйидаберилгантушунчаларгамостаърифларнибелгиланг.

13. SQLтилидагимаълумотлартурлариниунингхусусиятларибиланжуфтланг.



14. SQLоператорларини унинг хусусиятлари билан жуфтланг.



15. Қуйидаберилгантушунчаларгамостаърифларнибелгиланг.



16. Конструктор ёрдамида янги жадвал тузиш кетма-кетлигининг мос рақамларини ёзинг.



17. Мастер ёрдамида янги жадвал тузиш кетма-кетлигини мос рақамларда ёзинг.

18. Access да калит майдонларнинг турларини уларнинг хусусиятлари билан жуфтланг.

19. Счетчикли калит майдонларга хос бўлган хусусиятларни аниқланг.

20. Таркибли калит майдонларга хос бўлган хусусиятларни аниқланг.

21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.



1Д.А. Харитонюк. Базы данных. Негосударственное образовательное учреждение, Октябрьский экономический техникум, 2008, с.105




Download 5.74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling