Pedagogika kafedrasi

II BOB. XALQ OʻYINLARINING KOMIL INSON -SHAXS SIFATIDA SHAKLLANISHIDA ETNOPEDAGOGIK SHART-SHAROITLARINI TAKOMILLASHTIRISH
2.1. Xalq folklor oʻyinlarining mazmuni, maqsad-mantiqi va yoʻnalishiga koʻra turlarga boʻlinishi
Xalqimizning ming yillik bosib oʻtgan tarixiy yoʻlida, tajriba sinovlardan qayta –qayta oʻtib, yaxlit va mukammal holda bizgacha yetib kelgan bolalar folklor oʻyinlarining mazmuni, maqsad-mantiqi va yoʻnalishiga koʻra quyidagi turlarga boʻlish mumkin (2.1.1- rasm).


2.1.1- rasm. Xalq oʻyinlarining mazmuni, maqsad-mantiqi va yoʻnalishiga koʻra turlari


1. Mavsumiy bolalar folklor oʻyinlari: ilk bahor, yoz, qish mavsumlarida oʻynaladigan folklor oʻyinlar.
2. Marosim bolalar folklor oʻyinlari: rasm-rusumlar, odatlar, marosimlar, an’anaviy bayramlarda oʻynaladigan oʻyinlar.
3. Mehnat bilan bogʻliq bolalar folklor oʻyinlari: “Yerni tobiga keltirish, haydash”, ”Ekin ekish”, “Qovun- qovun”, “Oʻrik qoqish”, “Qovun sayli”, “Tut qoqdi”, “Oʻrik quritish”, “Anor uzish”, “Qulupnay sayli”, “Yanchiq”, “Xoʻsh-xoʻsh”, “Sigir sogʻdi”, “Tuya qaytarish”, “Ot sugʻorish” va boshqalar.
4. Bolalarning oilaviy-maishiy mavzudagi folklor oʻyinlari:
”Mehmon-mehmon”, ”Kelin tushirish”, ”Kelin-kuyov”, “Ona-bola”, “Ovqat
Pishirish”, ”Uy jihozlash”, ”Qoʻgʻirchoq oʻyini”, ”Non yopish”, ”Er-xotin”,
”Alla-alla”, ”Beshik bezash”, ”Beshikka belash” va boshqalar.
5. Jismoniy harakatli bolalar folklor oʻyinlari: “Quvlashmachoq”, ”Ziyrak”, ”Gʻoz-gʻoz”, ”Toʻpni quvib yet”, ”Quyonim-quyonim”, ”Olarsan-a”, ”Epchil quyon”, ”Toʻptosh”, ”Sanash”, “Chiqadak”, ”Oq suyak”. ”Yugurish”, ”Zuv-zuv”, ”Oq terakmi, koʻk terak ?”, ”Eshak mindi”, ”Toʻp”, ”Oʻyla”, ”Quloq choʻzma”, ”Menga yetib ol”, ”Soqqa”, ”Lanka”, ”Mushtlashish”, ”Xoʻrozlar jangi”, ”Xodaga chiqish”, ”Toqqa koʻtarilish”, ”Oʻyinchoqlarni olib kel”, “Suv tagida turish”, ”Uloq”, ”Chavgon”, ”Suzish”, ”Uzoqqa sakrash”, ”Arqonda tortilish”, ”Ot oʻyini”, ”Qiz quvdi”, ”Poyga”, ”Nishonga otish”, ”Qilichbozlik”, ”Tarandozlik”, ”Tosh koʻtarish” va boshqalar.