“педагогика” ЎҚув фанининг битта ўҚув машғулотининг лойиҳасини тузиш тажрибаси

Test sinov varag‘i

Т/р	Savollar	Mumkin bo‘lgan javoblar		To‘g‘ri javob
1	“Ta’lim tehnologiyasi” atamasi qachon vujudga kelgan?	А	1950- yillarda
		B	1969- yillarda
		D	1960- yillarda
2	“Ta’limni buyuk maqsadi bilan berish emas balki xatti-harakatlarga o’rgatishdir” iborasi kimga tegishli?	А	G.Spenser
		B	E.Torndayk
		D	J. Uogson
3	“Tehnologiya ” tushunchasi texnikaviy taraqqiyot bilan bog’liq holda fanga nechanchi yili kirib keldi?	А	1772-yil
		B	1872- yil
		D	1930- yil
4	“Tehnologiya ” so‟zining lug‟aviy ma‟nosi?	А	R.Jonson 1987yil	A
		B	J.Aronson 1987yil
		D	R.Slavin 1987yil
5	Pedagogik texnologiya 1940-50 yillarda qanday nomlangan	А	Ta’lim texnologiya	A
		B	İnovatsion texnologiya
		D	AKT deb nomlangan
6	Pedagogik texnologiya nechta turga bo‘linadi	А	3ta	B
		B	4ta
		D	5ta
7	Texnologiya so‘zi qaysi tildan olingan?	А	Yunon tili	A
		B	Rus tili
		D	Fransuz tili
8	Samarali guruh ishining 5 ta asosiy elementini taklif etgan olim kim?	А	B.F.Shatalov	B
		B	Djonson
		D	V.B.Bespalko
9	Ta’lim modeli nechta ko‘rinishda bo‘ladi?	А	3ta	A
		B	4ta
		D	5ta
10	Ta’lim modeli qanday ko‘rinishda bo‘ladi?	А	Passsiv	D
		B	Aktiv
		D	Passiv,Aktiv,İnteraktiv

Т/р	Dars turi va tipi
1	Kirish o‘quv mashguloti. Ma’ruza
2	Bilimlarni egallsh
3	Yangi bilimlarni egallash
4	Qaytarish va mustaxkamlash

4

Т/р	Qo‘llaniladigan pedagogik usul va uslublar
1	Tanishuv, Ma’ruza, Kurgazmali
2	O‘qituvchiga savollar, Muloqot
3	Xamkorlikda baxolash , fikrlash
4	Muloqot frontal surov

5

Т/р	Axborot texnologiyalar
1	yozuv doskasi
2	Kompyuter,multimediya
3	Kompyuter,multimediya
4	Kompyuter,multimediya

6

Т/р	Didaktik materiallar
1	Mavzu boyicha taqdimot
2	O‘quv va kurgazmali slayd
3	Jadval
4

7


PEDAGOGIK TEXNOLOGIYANING NAZARIY - METODOLOGIK ASOSLARI.
Ilmiy-texnik taraqqiyot jadallashuvi sharoitida ishlab chiqariladigan mahsulotlarning farqli xususiyatlari bilan ajralib turadi. Mashina va jihozlar unumdorligi, ular puxtaligining ko’p marotaba oshganligi tufayli mahsulot birligiga sarf qilinadigan energiya ham bir necha marotaba kamayadi. Bu sharoitlar kadrlar tayyorlash tizimiga tegishli talablar qo’ymoqda.
Ilmiy texnika taraqqiyotining jadallashuvi sharoitida oldingi davrda ishlab chiqariladigan mahsulot yuqori sifati va puxtaligi bilan ajralib turmas edi. Shuning uchun, mahsulotlar uchun kafolatli ta‘mir muddatlari o’rnatilgan bo’lib, kafolatli ta‘mir esa, ishlab chiqarish korxonalari hisobidan bajarilar edi. Mazkur sharoitlarda an‘anaviy o’qitish tizimi, ishlab chiqarish talabiga javob berar edi. Ishlab chiqarish sharoitining o’zgarishi bilan an‘anaviy o’qitish asosida tayyorlangan mutaxassislar malakasi qo’yiladigan talablarga javob bera olmay qo’ydi.
O’qitishning ommaviyligi o’sib kelayotgan ko’pchilik kadrlarni tayyorlash, sifat darajasini ishlab chiqariladigan mahsulot sifatining o’sish sur‘atidan, ya‘ni ilmiytexnik taraqqiyoti jadallashuvidan ancha orqada qola boshladi.
Bu holat, bir tomondan pedagogik texnologiyaning sodir bo’lish zaruriyatini tasdiqlasa, ikkinchi tomondan u ilmiy texnik taraqqiyot jadallashuvining mahsuloti ekanligini namoyish etadi. Shu sababli, ilmiy texnik taraqqiyot tezlashuviga ikki, uch va undan ortiq fanlar tutashuvida paydo bo’ladigan yangi fanlarning ta‘sirini alohida ta‘kidlash zarur bo’ladi. Pedagogik texnologiya ham ikkita fan – «pedagogika» va «texnologiya»lar tutashuvlarida paydo bo’lgan yangi fanlardan biridir. Pedagogik texnologiya ilmiy texnika taraqqiyoti jadallashuvi talablari darajasida kadrlar tayyorlashni ta‘minlash imkoniyatini yaratdi. Pedagogik texnologiyaning tarkibiy qismlari tegishli davr talablari asosida ham paydo bo’ldi.
«Pedagogika» bu o’tmish va tajribali avloddan hayot uchun zaruriy bo’lgan ijtimoiy tajribalarni yosh avlodga berish va uning yosh avlod tomonidan faol o’zlashtirish qonuniyatlarini o’rganadigan fandir.
Jamiyat taraqqiyoti, har qaysi yangi avlod o’zining o’tmish avlodidan qolgan merosni egallab, uni boyitib, keyingi avlodga qoldirish orqali ta‘minlanadi. «Pedagogika» atamasi qadimgi Yunoniston (Gresiya)da paydo bo’ldi, uning negizini «pedagog» so’zi tashkil etadi. Qadimgi Yunonistonda o’quvchini ta`lim muassasasiga kuzatib boruvchi, unga xizmat qiluvchi qulni pedagog (Yunoncha «pays» - bola, «agogoeyn» - yetaklovchi) deb ataganlar. Ya‘ni pedagog so’zi «bola yetaklovchi» ma‘nosini anglatadi.
Ta`lim muassasasida mashg’ulotlarni o’qituvchilar – «didiska»lar o’tar edi («didasko» - men o’qitaman, keyinroq «didaktika» - o’qitish nazariyasi paydo bo’ldi). Mazkur fanning bu sohasi falsafa fani negizida amalga oshirilar edi.
XVIII asrning boshlarida ingliz faylasufi va tabiatshunos olimi Frensis Bekon (1561-1626 yy.) tomonidan pedagogika falsafadan chiqarib olingan edi. U 1623 yili «Afzalliklar va fanlarning ko’payishi haqida» nomli chop etilgan asarida, pedagogikani bilimning alohida sohasi sifatida «O’qishga qo’llanma» haqidagi fan deb atadi. Ushbu asrda pedagogikaning mustaqil fan sifatidagi maqomi, mashhur chex pedagogi Yan Amos Komenskiyning (1592-1670 yy.) asarlari va obro’yi tufayli mustahkamlandi. U o’zining mashhur «Buyuk didaktika» asarida, o’quv ishining nazariyasi va uni tashkil etishining asosiy masalalarini ishlab chiqdi.
Pedagogikaning predmeti - bu o’rganish, ta‘lim, tarbiya sharoitida inson shaxsining rivojlanish va shakllanishiga yo’naltirilgan jarayoni deb hisoblanadi.
Shunday qilib, pedagogika, inson shaxsining rivoji va shakllanish mohiyatini o’rganish haqidagi fan sifatda namoyon bo’ladi. Shu asosda o’qitish va tarbiya nazariyasi va uslubiyoti maxsus tashkil etilgan pedagogik jarayon sifatida belgilanadi. Pedagogika fan sifatida, ommaviy o’qitishni tashkil etishni talab etadigan, kengaytirilgan ishlab chiqarish yo’lga qo’yilayotgan davrda paydo bo’ldi.
«Texnologiya» esa, materiallar, yoki yarim fabrikatlarni olish, ishlov berish va qayta ishlash usullarini ishlab chiquvchi va takomillashtiruvchi ilmiy fandir.
«Texnologiya» atamasi ham qadimgi Yunonistonda paydo bo’ldi va u, ikkita so’z – «texne» - san‘at va «logos» - o’rganish – dan iborat. Ushbu davrda, bu hunarmandning maxsulotni tayyorlash san‘atiga, ustozi rahbarligi ostida (mashqlar tufayli) o’zining tirishqoqligi va tabiiy iqtidori orqali erishishini anglatar edi.
Hunar o’rganish individual tarzda amalga oshirilar edi. Ko’pgina hollarda, kasbhunar sir-sanoatlari, faqat avloddan avlodga, oilaviy qarindosh urug’larga o’rgatilar edi. Avloddagi uzilishlar, ma‘lum bir kasb sir-sanoatlarini yo’qolishiga olib kelgan hollar ham mavjud. Misol tariqasida, qadim Sharqdagi masjit - madrasalarning tashqi va ichki devorlari, gumbazlaridagi naqshlar tabiiy bo’yoqlarining tayyorlanish sirlari yo’qolib ketganini keltirish mumkin. Bu bo’yoqlar hanuzgacha odamlarni o’zining tabiiyligi, chiroyi, ranglarining jilosi, betakrorligi, o’zidan nur sochib turishi, uzoqqa chidamliligi bilan maftun etib kelmoqda.