Педагогика ва Психология соҳаларидаги инновациялар


оиладаги МУхиТ ва ФарЗанд ТарБияси


Download 3.75 Mb.
Pdf ko'rish
bet209/239
Sana10.11.2023
Hajmi3.75 Mb.
#1763752
1   ...   205   206   207   208   209   210   211   212   ...   239
Bog'liq
10.Pedagogika yonalishi 3 qism

10
оиладаги МУхиТ ва ФарЗанд ТарБияси 
Олимова Лола Ашуровна 
Бухоро вилояти Бухоро тумани 
 22-мактаб психологи 
 Тел:+99893-477-43-44
Aннотатция: Оиладаги носоғлом ижтимоий мухит оиланинг асосий функцияси - етук 
шахсни тарбиялашга юзаки караш ёки умуман бу вазифани бажармаслигига олиб келади. 
Натижада, оиладаги зиддият ва муаммолар, уларни бартараф этишдаги нотуғри (ноижти-
моий хам булиши мумкин) харакат вояга етмаганларнинг тарбиясига салбий таъсир кур-
сатади хамда унинг хулки, хатти - харакатида салбий оғишлар пайдо булиши тўғрисида
калит сўзлар: Оилада ота-онанинг роли, Соғлом ва носоғлом оилада ўсиб келаётган 
фарзандларга бўладиган психологик ва физиологик ўзгаришлар.
Жамият тараккиёти унда яшаётган оилалар мустахкамлиги билан белгиланади.Қайси 
бир давлатда оилалар баркарор булса, шу давлатнинг равнак топиши хам осон кечади. 
Оила жамиятнинг асосий таянчи, мамлакат ва миллат тараккиётини таъминлашнинг му-
хим омили хисобланади. Чунки жамият, мамлакат ва миллат тараккиётида буладиган му-
носабатлар дастлаб оилада таркиб топади. Шу сабабли оилани мустахкамлаш ва унинг 
фаровонлигини таъминлаш давлат сиёсати даражасига кутарилган булиб, устивор вазифа-
лар каторида туради.
Оиласи тинч булган хонадон сохиблари иш жойларида хам хотиржам, бутун борли-
ни ишга бериб, жон дилидан мехнат килади ва шу билан Ватанимизнинг гуллаб-яшнаши 
учун уз хиссасини кушади. Оиласи, хонадони нотинч, фарзанди ногирон ёки касал булса, 
ишида хам, дустлар даврасида хам халовати булмайди. Агар оилада тинчлик-хотиржам-
лик, соғлик-саломатлик, саранжом-саришталик булса, шу хонадонда кут-барака, соғлом 
фарзанд шаклланади, жамият хам гуллаб яшнайди. модомики шундай экан, оиладаги иж-
тимоий-психологик мухитни соғломлаштириш лозим. Оиладаги ижтимоий- рухий мухит 
аввало, ота-онанинг хулк-атвори, хатти-харакати, муомала маданияти ва шу каби ижобий 
ва салбий фазилатлар болага бевосита таъсир килади. Ахлокий тарбияни шакллантиришда 
оила мухити катта ахамиятга эга. Бу мухитда болада ирода, эътикод ва карашлар вужудга 
келади.Инсоннинг ахлокий, маънавий ва рухий киёфасининг пойдевори оилада куйила-
ди. Шунинг учун мутафаккир алломалар оила тарбиясига катта эътибор бериб келганлар. 
Буюк аллома Абу Али Ибн Сино узининг “Тадбири манзил” асарининг катта бир бобини 
оила ва оилавий тарбия масалаларига бағишлагани бежиз эмас. Ибн Сино оила бошлиғи 
олдига катта талаблар куйди, фарзандларни бир бирига нисбатан мехрибон килиб тарби-
ялаш хакида фикр юритади. Оиладаги ёмон тарбия факат шу оиланинг узигагина салбий 
таъсир курсатиб колмасдан, бошка оилаларга хам салбий таъсир килиши мумкинлигини, 
туғри тарбия оила бахтининг мухим асоси эканлигини уктиради. Жамият тараккиёти унда 
яшаётган оилалар мустахкамлиги билан белгиланади. Қайси бир давлатда оилалар барка-
рор булса, шу давлатнинг равнак топиши хам осон кечади. Оила жамиятнинг асосий таян-
чи, мамлакат ва миллат тараккиётини таъминлашнинг мухим омили хисобланади. Чунки 
жамият, мамлакат ва миллат тараккиётида буладиган муносабатлар дастлаб оилада таркиб 
топади. Шу сабабли оилани мустахкамлаш ва унинг фаровонлигини таъминлаш давлат 
сиёсати даражасига кутарилган булиб, устивор вазифалар каторида туради.
Шунинг учун мутафаккир алломалар оила тарбиясига катта эътибор бериб келганлар. 
Буюк аллома Абу Али Ибн Сино узининг “Тадбири манзил” асарининг катта бир бобини 
оила ва оилавий тарбия масалаларига баfишлагани бежиз эмас. Ибн Сино оила бошл^и 
олдига катта талаблар куйди, фарзандларни бир бирига нисбатан мехрибон килиб тарби-
ялаш хакида фикр юритади. Оиладаги ёмон тарбия факат шу оиланинг узигагина салбий 
таъсир курсатиб колмасдан, бошка оилаларга хам салбий таъсир килиши мумкинлигини, 
туғри тарбия оила бахтининг мухим асоси эканлигини уктиради. Оилада катталар, айникса 
ота-оналар орасидаги муносабатларнинг тартибга солинганлиги даражасидан фарзандлар 
тарбияси сифати келиб чикади. Оила манфаатлари билан оила аъзоларининг хар бирига 
таалукли манфаатлар монандлиги изчиллик билан боскичма-боскич тарбияланиб борилган 


308
10
шароитда соғлом ижтимоий мухит майдонга келади. Бундай оилада яшаётганларнинг узи-
га хос индивидуал интилишлари инобатга олингани холда, хаётдаги хусусийликка булган 
хурмат хисси хам амалда хукм суради.
Демак, бундан шундай хулоса чикадики, оилада катталарнинг, айникса ота- оналарнинг 
хатти-харакати ва муносабатлари болалар рухияти учун катта психологик омил хисобланади. 
Чунки улар билиб-билмай,онгли ва онгсиз равишда катталарга таклид килади, уларнинг 
харакатини узлари учун мезон деб билади.
фойдананилган адабиётлар 
1. Ахунова Х.Х фарзанд тарбиясида ота-онанинг ўзига хос мажбуриятлари
2. гусеёнова А. Оила муҳитини соғломлаштирувчи омиллари 


309

Download 3.75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   205   206   207   208   209   210   211   212   ...   239




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling