Педагогиканинг илмий асослари

Pedagogika fanlari tizimi. Shaxs kamolotini ta’minlash, uning intellektual, ma’naviy-axlokiy xamda jismoniy jixatdan rivojlanishiga erishishda turli yosh davrlari, xar bir davrning uziga xos jixatlari, shuningdek, bolaning fiziologik, psixologik xolatini inobatga olish maksadga muvofikdir. Shu bois yaxlit pedagogik jarayon muayyan turkumni tashkil etuvchi pedagogik fanlar tomonidan urganiladi. Ular kuyidagilardir:

1. 
   Umumiy pedagogika – maktab yoshidagi bolalarni tarbiyalash va ularga ta’lim berish masalalarini urganadi.
   
2. 
   Maktabgacha ta’lim pedagogikasi – maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarni tarbiyalash, ularni intellektual, ma’naviy-axlokiy va jismoniy jixatdan kamolotga yetkazish masalalarini urganadi.
   
3. 
   Boshlangich ta’lim pedagogikasi – boshlangich sinflar ukuvchilarini tarbiyalash, ularga ta’lim berish, ularning uziga xos psixologik xamda fiziologik xususiyatlarini tadkik etish, shuningdek, ularni intellektual, ma’naviy-axlokiy va jismoniy jixatdan kamolotga yetkazish masalalarini urganadi.
   
4. 
   Korreksion (maxsus) pedagogika – rivojlanishida turli psixologik va fiziologik nuksonlari bulgan bolalarni tarbiyalash va ukitish bilan boglik muammolarni urganadi.
   

Uz navbatida korreksion pedagogika tarkibiga maxsus pedagogika va psixologiyaning turli soxalari kiradi. Ular kuyidagilardir:

1. 
   Surdopedagogika va surdopsixologiya – eshitish kobiliyati buzilgan bolalarni rivojlantirish, ukitish va tarbiyalash masalalarini urganadi.
   
2. 
   Oligofrenopedagogika va oligofrenopsixologiya – akli zaif bolalarni rivojlantirish, ukitish va tarbiyalash masalalarini urganadi.
   
3. 
   Tiflopedagogika va tiflopsixologiya – kurish kobiliyati buzilgan bolalarni rivojlantirish, ukitish va tarbiyalash masalalarini urganadi.
   
4. 
   Logopediya va nutkiy buzilishlar psixologiyasi – nutki, shuningdek, motorli-xarakatlanish doirasida murakkab nuksonlar bulgan bolalar (kur, sokov va kar bolalar)ni rivojlantirish, ukitish va tarbiyalash masalalarini urganadi.
   
1. 
   Metodika – xususiy fanlarni ukitish xususiyatlarini urganadi.
   
2. 
   Pedagogika tarixi – ta’lim va tarbiyaning yuzaga kelishi, tarakkiy etishi, muayyan tarixiy davrlarda yetakchi urin egallagan pedagogik fikrlar tarakkiyoti masalalarini urganadi.
   
3. 
   Pedagogik texnologiya – ta’lim va tarbiya jarayonida zamonaviy pedagogik texnologiyalarni kullash, texnologik yondashuv asosida ta’lim va tarbiya jarayonining samaradorligini oshirish muammolarini urganadi.
   
4. 
   Pedagogik maxorat – bulajak ukituvchilarning kasbiy maxoratlarini oshirish, takomillashtirish muammolarini urganadi.
   

9. Ta’limni boshkarish – ta’lim muassasalarining faoliyatini yulga kuyish, boshkarish, nazorat kilish xamda istikbollarini belgilash masalalarini urganadi.
10. Ijtimoiy pedagogika – ijtimoiy munosabatlar jarayonida pedagogik goyalarning tutgan urni va roli, shaxsni kasbiy va ijtimoiy faoliyatga yunaltirish muammolarini urganadi.