Planimetriyaga oid kasbiy kontekstdagi masalalar

Planimetriyaga oid kasbiy kontekstdagi masalalar

Amaliy mashg‘ulot

Fan: MFKYO‘
Kurs: III
O‘qituvchi: D. Abduvahobov

Reja:

• Kasbiy mazmunli masalalarni yechish bosqichlari
• Planimetriyaga oid kasbiy mazmunli masalalar

Kasbiy mazmunli masala

?

Kasbiy mazmunli masala turlari

?
Kasbiy mazmunli masalalarni quyidagi turlarga bo‘lish mumkin:
-Masala shartida kasb atamalari va tushunchalari qo‘llangan, ammo yechishda matematik formulalardan foydalaniladigan matematik masala;
-Masala sharti kasbiy mazmunga ega bo‘lgan, lekin yechishda matematik metodlardan foydalanishni talab etadigan matematik masala;
-Masala sharti kasbiy mazmunga ega va yechimi mustaqil tanlangan metodlar yordamida aniqlanadigan masala.

Kasbiy mazmunli masalaga foydalanishda qo’yiladigan talablar

!

Bundan tashqari matematikani o‘qitish jarayonida kasbiy mazmunli masalalardan foydalanishda bir nechta talablar qo‘yiladi:

• Masalada keltirilgan amaliy vaziyat o‘quvchilarga tushunarli bo‘lishi, ko‘p sonli noma’lum atamalar kiritilmasligi, kiritilgan atamalar oson tushuntirilishi va tushunilishi;
• Kasbiy amaliy masala o‘quvchi bilim darajasiga mos ravishda tanlab olinishi va o‘quvchi tomonidan masala yechimini topishning imkoni mavjud bo‘lishi;
• Kasbiy mazmunli masala mavjud matematika kursi o‘quv rejasiga mos bo‘lishi, kasbiy mazmunli masala o‘quv jarayonining zaruriy tarkibiy qismi bo‘lib bunda matematika ta’limi maqsadiga erishishning mantiqiy davomi bo‘lishi va xizmat qilishi kerak.

Matematika ta’limida kasbiy mazmunli masalalarni yechish bosqichi N.R.G‘aybullayev quyidagicha yoritadi :
Formallashtirish bosqichi. Bu bosqichda berilgan real(masala)ning, unga adekvat bo‘lgan matematik modeli quriladi.
Masalalarni model ichida yechish bosqichi. Bu bosqichda berilgan amaliy mazmunli masalalarning konkret mazmuni hisobga olinmay, I bosqichda tuzilgan matematik masalalar yechiladi.
Interpretatsiyalash bosqichi. Ushbu bosqichda tuzilgan formal matematik masalalarning yechimi, dastlabki berilgan amaliy mazmunli masalalar “tili”ga ko‘chiriladi.
1-masala. Hatkaltarosh buyurtmaga ko‘ra oynaga gipsdan bezaklar yasashi kerak. (2-chizma). Haykaltarosh oynaning aylanasimon qismiga (aylana yoyiga) gipsli bezak yasash uchun uning faqat rasmda keltrilgan k va h o‘lchovlariga ega (1-chizma). Oynaning aylanasimon qismiga gips yasashi uchun aylananing radiusi kerak bo‘ladi. Radiusini toping?