Plastmassalarni qaytaishlash texnologiyasi

buyum olishda qo‘llaniladi. Bu usul murakkab bo‘lmagan kons- 
truksion buyumlar olishda, materiallarni qayta ishlashda, sliuning- 
dek, og ‘irligi 1 kg dan ortiq b o‘lgan buyumlar olishda ham qo'lla- 
niladi.
Presslash press-qoliplarda amalga oshiriladi. Qolipning ichki 
b o‘shlig‘i buyum shaklini ifodalaydi.
Press-qolip puanson va matritsadan iborat. Qolipda isitish va 
buyu m n i chiqarish uchun m oslam alar m avjud. P resslanuvchi 
material ochiq qolipga solinadi, undan so‘ng puanson tushiriladi, 
shunda material qolipning ichki bo‘shlig‘ini to ‘ldiradi va zichlanadi, 
bosim ostida ushlab turiladi. Ushlab turish vaqti tugagach qolip 
ochiladi va buyum moslama yordamida qolipdan olinadi.
62

---

Texnologik operatsiyaga quyidagilar kiradi: xomashyo texnologik 
xossalarining ko‘rsatkichlari, xom ashyoni tayyorlash va uni 
m e ’y o r -
lash (дозировка), oldindan isitish, press-qolipda shakllash, olingan 
buyumning sifatini nazorat qilish, buyumga termik va mexanik ishlov 
berish, tayyorlangan buyum k o ‘rsatkichlarini aniqlash.
Xom ashyo sifati quyidagi ko‘rsatkichlar bilan aniqlanadi: nam 
va uchuvchan m oddalar m iqdorini aniqlash (2 ,5 —4,0% ), m ate- 
rialning oquvchanligini aniqlash (press-kukunlar uchun 4 5 —180 
m m /sek , vo lok n itlar u ch u n 2 0 —120 m m /sek ) qotish tezlig in i 
aniqlash. Bu k o ‘rsatkich press-materialning tarkibiga, buyumning 
shakliga, presslash haroratiga va dastlabki presslab olish mavjudligiga 
bog‘liq. (Qotish tezligi 1 mm qalinlikdagi nusxani qotirish harora- 
tigacha qizdirib va qotishi tugallanishi uchun ketgan minimal vaqtdir 
(s/m m ). M asalan, novalak fenoplastlar uchun presslash harorati