Plastmassalarni qaytaishlash texnologiyasi

Nazorat savollari
1 1

---

2-BOB. POLIMER KOMPOZITSIYALAR 
TAYYORLASH TEXNOLOGIYASI
2.1. Polimer kompozitsiyalar haqida tushuncha
Bu texnologiyaga muvofiq dastlab, yuqorida qayd etilganlarga 
ko‘ra, kompozitsiya tarkibini aniqlash lozim. So‘ng tarkibga kiruvchi 
xomashyolar aralashtiriladi.
U ndan oldin zavod laboratoriyasida PM K tarkibiga kiruvchi 
komponentlarning texnologik xossalarini aniqlash kerak. Bu xossalar 
ayrim paytlarda xomashyoni kiritishdagi tekshirish ko‘rsatkichlari 
deb ataladi.
K o m p o n e n tla rn in g an alizig a q u y id ag ilar kiradi: zichligi, 
sochiluvchanligi, granulom etrik tarkibi, namligi, tabiiy qiyshayish 
burchagi, sochilish zichligi, zichlantirilgan materialning zichligi.
A ralash tirish tex no lo gik ja ra y o n b o ‘lib, u n d a b irin -k e tin
kom ponentlar q o ‘shiladi va ularning xossalari kerakli tom onga 
yo‘naltiriladi, kompozitsiya gomogenlashtiriladi.
Aralashtirish, asosan, ikki xil b o ia d i: makrodarajada, bunda 
sochiluvchan yoki qattiq zarrachalar suyuqlikda aralashtiriladi; 
mikrodarajada, bunda zarrachalar oquvchan holatda aralashtiriladi. 
Bunda bir turdagi massa hosil b o ‘ladi. A ralashtirish natijasida 
kom pozitsiyaning fizik ho lati h am o ‘zgarishi m um kin (erish, 
suyuqlanish) ham da kimyoviy reaksiya borishi uchun (polimerni 
initsiator yoki qaytaruvchi bilan aralashtirish) sharoit yaratiladi.
Aralashtirish lozim bo‘lgan kom ponentlarning holatiga qarab 
quyidagi usullar qo‘llaniladi:
— sochiluvchan moddalarni aralashtirish;
— sochiluvchan yoki suyuq m oddalarni aralashtirish;
— suyuqliklarni aralashtirish;
— polim erlam i oquvchan holatda aralashtirish.
Sochiluvchan holatdagi moddalarni aralashtirish usuli ko‘pincha
polimerlarga pigm entlar purkashda qo‘llaniladi. Bu jarayon asosan 
vals yoki ekstruderlarda amalga oshiriladi. Quruq holatda aralashtirish 
maxsus aralash tirgich -b arab anlarda am alga oshiriladi. Bu usul 
to'ldiruvchi va polim er kukun holatida b o lg a n d a va ikkilamchi 
xomashyo qo‘llanganda qo‘l keladi.