"полимерлар кимёсига" кириш

D
Polimer unumini n ²⁰ ga bog'liqligi

20 nD	polimer unumi, %	20 nD	polimer unumi, %
1,5420	0	1,5500	16
1,5429	2	1,5504	17

172

1,5435	3	1,5508	18
1,5441	4	1,5511	19
1,5446	5	1,5515	20
1,5451	6	1,5518	21
1,5455	7	1,5520	22
1,5461	8	1,5523	23
1,5465	9	1,5525	24
1,5468	10	1,5528	25
1,5475	11	1,5531	26
1,5482	12	1,5534	27
1,5488	13	1,5537	28
1,5492	14	1,5540	29
1,5495	15	1,5543	30

Reaksiya tezligini mol/l.s da 1- ishdagi kabi hisoblanadi. Olingan natijalardan foydalanib lgV ni lg[I] koordinatalarida grafik chizilib, hosil bo'lgan to'g'ri chiziqning tgα dan reaksiyaning inisiator bo'yicha tartibi topiladi (lgV=lgK+nlg[I]).

7- Laboratoriya ishi Stirolning kationli polimerlanishi


Ishning maqsadi: Stirolni TiCl₄ ishtirokida polimerlanishini o'rganish.
Reaktivlar: Stirol, ССl₄, dixloretan (obdon quritilgan), metanol, sovutgich aralashma.
Jihozlar: Uch og'izli kolba (350 ml), zatvorli aralashtirgich, tomchilovchi voronka, termometr, pipetka (2 ml).
Ishning bajarilishi: toza quritilgan kolbaga, aralashtirgich, termometr, voronka o'rnatilib, inert gaz bilan puflanadi. 3-5 minut hamma ishlar sistemaga suv (nam) tushmaslik shartida olib boriladi. So'ngra kolbaga 140 ml dixloretan quyilib
173
0°C gacha uni sovutiladi. Unga quruq pipetka yordamida 2 ml TiCl₄ qo'shilib, voronka orqali tomchilatib 7 ml stirol qo'shiladi. Monomer 30-40 minut davomida qo'shiladi. Bu vaqtda kolbadagi harorat 0°C dan oshmasligi kerak. Monomer qo'shib bo'lingach reaksiya yana 30 minut davom ettiriladi. Hosil bo'lgan polimer eritmasini 150-180 ml metanolga quyib, cho'kmani ajratib olinadi va metanol bilan yuvilib, quritiladi.
Ishning yakunida polimerlanish mexanizmi yoziladi, polimerning unumi topiladi va 1 g polimer hosil bo'lish uchun sarf bo'lgan katalizator miqdori topiladi.


8- Laboratoriya ishi
Metilmetakrilatni metakril kislotasi bilan sopolimerlanishi
Ishning maqsadi: Sopolimerlanish konstantalarini Faynman-Ross metodi bilan aniqlash.
Reaktivlar: Metilmetakrilat, metakril kislotasi, azobisizobutironitril (inisiator).
Jihozlar: Ampulalar (4 ta), pipetkalar (2 ta), 100 ml ?ajmli stakan (4 ta), soat oynasi (4 ta), konussimon kolba (4 ta), termostat, quritgich shkaf.
Ishning bajarilishi: 4 ta quritilgan, toza ampulalarga 0,005 g dan inisiator solinadi va 5 mldan metilmetakrilat va metakril kislotasining quyidagi molyar nisbatlarida quyiladi (4:1; 3:2; 2:3; 1:4). Aralashmalar to'la erib ketguncha kutiladi va ampulalarni o?zi kavsharlanib yoki shlifli probkalar bilan berkitilib 60°C li termostatga o'rnatiladi. Sopolimerlanish reaksiyasi 5-10% polimer hosil bo'lguncha davom ettiriladi. Keyin ampulalar sovutilib, undagi eritmalar stakandagi cho'ktiruvchiga (HCl ning 5% eritmasi) sekin asta tomiziladi. Hosil bo'lgan cho'kma ajratilib, yuviladi va quritiladi.
Vazifa: Sopolimerlanish konstantalari r₁ va r₂ hisoblanadi. Olingan natijalar asosida va metilmetakrilatning Q va e qiymatlari asosida (ilovada keltirilgan) metakril kislotasi uchun yuqoridagi faktorlar topiladi.