Polimerlarni qayta ishlash texnologiyasi fanidan ma`ruzalar matni

EKSPLUATATSIYA QILISH VA TURLI USULLAR BILAN QAYTA ISHLASHDA POL IMERLARNING FIZIKAVIY
HOLATLARI
Fizik holat Qattiq
Yuqori elastik Qovushqoq oquvchan Mexanik, friksion,
dielektrikvabоshqaeksplua tasion xossalar
Yuqori elastiklikxossalari bilan tavsiflanuvchi yuqori
elastic deformasiyani oshirishga moyillik Qovushqoqlik xossalarini tavsiflanuvchi plastic deformasiyani oshirishga moyillik
Xossalari
Qayta ishlashga imkon beradi Buyumlarning ishga yaroqliligini ta’minlaydi Vakuumli va pnevmatik shakllantirish issiq shtamplash Bosim osnida quyish ekstruziyalash
10
POLIMERLARNI QAYTA ISHLASH USULLARINING SINFLANISHI
I guruh II guruh
III guruh
Faqat fizikaviy o`zgarishlar sodir bo`ladigan usullar Faqat kimyoviy o`zgarishlar sodir bo`ladigan usullar Ikkala tur o`zgarishlari sodir bo`ladigan usullar
Bosim ostida quyish Monomer va oligomerlarni qotirish
Termoreaktiv smolalarni to`qridan-to`qri va quyish
usuli bilan presslash Puflash Pastizollarni quyish
11
HAR XIL USULLAR BILAN SHAKLLANTIRISHDA TERMOPLASTLARNING FIZIKAVIY HOLATLARI
Holati
Usul
Qovushoq-oquvchan
Bosim ostida quyish, ekstruziyalash, presslash
Yuqori elastiklik
Vakkumli shakllantirish, pnevmatik shakllantirish, issiq holatda shtamplash Qattiq (kristall va shishasimon) Shtamplash, prokatka qilish (majburiy yuqori elastiklik xossasiga asoslangan) Eritmalar va dispersiyalar
Sepish usuli bilan plyonka olish, qolipni botirib buyumni shakllantirish, plastizollarni rotatsion shakllantirish
13
Termoreaktiv materiallar qayta
ishlash metodlari hamshunga
o`xshashsinflangan.
Bunda buyumlarni
pressmateriallardan yoki
ayrim
14
komponentlardan (suyuq polimerlar, to`ldiruvchilar, armirlovchi materialar) tayyorlash mumkin.
VII guruhning barcha metodlari bilan buyum shakllash (kompozitsiyaga zarur
konfiguratsiya berish) qovushqoq
-
oquvchan holatda bo`lgan
pressmaterialning siljib oqish qisobiga amalga oshadi, So`ngra boqlovchi qotirilib suyuqlanmaydigan va erimaydigan qolatga o`tadi. Bu jarayonlar umumiy fizik- kimyoviy qonuniyatlarini o`z ichiga olgani uchun (non'yuton suyuqlikning qovushqoq oqiShi va boqlovchining qotiShi kimyoviy reaktsiyasi) bir guruhga
birlaShtirilgan. Suyuq boqlovchilar Shimdirilgan va so`ngra qotiriladigan armirlangan materiallarga ma`lum konfiguratsiya berib olinadigan metodlar VIII guruhga birlashtirilgan. Bu metodlar qovak qatlamdan oqib o`tgan qovushqoq boqlovchining kimyoviy qotishi reaktsiyasiga asoslangan.
Ko`piradigan termoreaktiv kompozitsiyalardan buyumlar tayyorlash uchun qo`llanilgan qayta ishlash metodlari IX guruhga kiritilgan. Bu metodlarning o`ziga xosli shundaki, qovak hosil bo`lishi va qotish kimyoviy reaktsiyasi bir vaqtda bo`lib o`tadi.
Plastmassalarni buyumlarga
va yarim
maqsulotlarga (polifabrikat)
aylantirishda quyidagilarga ahamiyat berish kerak:
1.
Plastmassa yoki kompozitsion materiallarni espluatatsiya sharoitiga boqliq xususiyatlar bilan tayyorlash (ta`minlash).
2.
Ularning holati, shaklni oson qabul qiladigan qolatga o`tkazish; 3.
Plastmassalarga buyum yoki yarim maqsulot shaklini berish usullari va
tegiShli rejimlar;
4.
Buyum yoki yarimmaqsulotga tugallangan shakl berish.