Postgresql so’rovlar va buyruqlar. Database va table yaratish. Tabledan ma’lumotlar

Mavzu: SQL tili yordamida malumotlarni tavsiflash.


Reja:

1. 
   PostgreSQL so’rovlar va buyruqlar.
   
2. 
   Database va table yaratish.
   
3. 
   Tabledan ma’lumotlar.
   
4. 
   Tablega ma’lumotlarni qo’shish
   
5. 
   Tabledan ma’lumotni filterlab berish.
   
6. 
   Count so’rovini ishlatish.
   
7. 
   Limit so’rovini ishlatish.
   

8.Xulosa.
9. Foydalanilgan adabiyotlar.

1. 
   PostgreSQL so’rovlar va buyruqlar.
   

PostgreSQL, shuningdek, Postgres nomi bilan ham tanilgan, korporativ(enterprise) ilovalar uchun keng qo'llaniladigan kuchli ochiq manbali relyatsion ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimi (RDBMS). PostgreSQL ning rivojlanishi 1980-yillarning oʻrtalarida Berklidagi Kaliforniya universitetida boshlangan.

O'sha paytda Maykl Stonebraker va uning jamoasi Ingres deb nomlangan relyatsion ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimini ishlab chiqishgan. 1986 yilda Stonebraker va uning jamoasi Ingresga qaraganda yangi ma'lumotlar bazasi tizimini yaratishga qaror qilishdi. Natijada Postgres paydo bo'ldi, bu foydalanuvchi tomonidan belgilangan turlarni qo'llab-quvvatlash va kengaytirilishi kabi ilg'or xususiyatlarga ega relyatsion ma'lumotlar bazasi tizimi edi.
1994 yilda Mark Fournier boshchiligidagi bir guruh ishlab chiquvchilar PostgreSQL deb nom bergan Postgresning ochiq manbali versiyasi ustida ishlay boshladilar. PostgreSQL loyihasining dastlabki maqsadi ishonchli va kuchli bo'lgan to'liq ochiq manbali ma'lumotlar bazasi tizimini yaratish edi.
PostgreSQLning dastlabki versiyalari BSD litsenziyasi ostida chiqarildi, bu esa har kimga dasturiy ta'minotdan erkin foydalanish, o'zgartirish va tarqatish imkonini berdi. Bu ishlab chiquvchilar hamjamiyatining loyihaga hissa qo'shishiga olib keldi, bu esa ma'lumotlar bazasi tizimining sifati va funksionalligini yaxshilashga yordam berdi.
Yillar davomida PostgreSQL rivojlanishda va takomillashtirishda davom etdi. Ishlab chiqish guruhi ko'plab funktsiyalarni qo'shdi, jumladan, tranzaktsiyalarni qo'llab-quvvatlash, triggerlar, saqlangan protseduralar va boshqa ko'plab ilg'or xususiyatlar. PostgreSQL shuningdek, samarali ishlashi uchun murakkab so'rovlarni optimallashtiradigan kuchli so'rovlar optimallashtiruvchisiga ega.
Bugungi kunda PostgreSQL dunyodagi eng mashhur ochiq manbali ma'lumotlar bazasi tizimlaridan biridir. U ko'plab yirik tashkilotlar, jumladan Apple, Fujitsu, Cisco va AQSh Federal Aviatsiya ma'muriyati tomonidan qo'llaniladi. PostgreSQL hamjamiyati ma'lumotlar bazasi tizimini faol ravishda rivojlantirish va takomillashtirishda davom etmoqda va bu uning korporativ ilovalar uchun ishonchli va kuchli vosita bo'lib qolishiga ishonch hosil qiladi.
PostgreSQL - bu relyatsion ma'lumotlar omborini boshqarish tizimi. Ya'ni, ma'lumotlarni boshqarish tizimi bo'lib, u aloqalar(relation) ko'rinishida taqdim etiladi. Aloqa - jadvallarni matemetik aniq ifodalash. Ma'lumotlarni jadvallarda saqlash hozirgi vaqtda shunchalik tarqalganki, huddi bu ma'lumotlarni saqlashni eng tabiiy yo'li hisoblanadigandek. Lekin ma'lumotlarni saqlashni turli xil boshqa yo'llari mavjud. Masalan, Unix oilasiga kirivchi operatsion tizimlarda fayllar va kataloglar iyerarxik ko'rinishdagi ma'lumotlar ombori. Bundan tashqari hozirgi kunda, opyektga yo'naltirilgan ma'lumotlar ombori juda tez rivojlanmoqda. Har qanday jadval, nomlangan qatorlardan tashkil topadi. Jadvaldagi hamma qatorlar bir xil nomlangan ustinlardan tashkil topadi. Bu holatda har bitta ustun uchun qandaydir bir tipni ko'rsatish mumkin. Ya'ni bu ustunga tegishli ma'lumotlar qaysi tipda bo'lishi mumkinligini aniqlab olish. Ustunlar tartibi hamma qatorlarda aniq o'zgarmas bo'lada, SQL jadvalda aniq bir tartibni saqlab bermaydi, lekin uni so'rov vaqtida tartiblash mumkin bo'ladi. Jadvallar ma'lumotlar omboriga birlashtiriladi, aniq bir PostgreSQL serverdagi ma'lumotlar ombori esa ma'lumotlar ombori klasteri tashkil etadi.
Odatiy bo'lib, Postgres autentifikatsiya va avtorizatsiyani boshqarish uchun rollar deb nomlanuvchi kontseptsiyadan foydalanadi. Bular qaysidir ma'noda Unix uslubidagi oddiy hisoblarga o'xshaydi, ammo Postgres foydalanuvchilar va guruhlar o'rtasida farq qilmaydi va buning o'rniga rol atamasini afzal ko'radi.

O'rnatishdan so'ng Postgres ident autentifikatsiyadan foydalanish uchun sozlanadi, ya'ni u Postgres rollarini mos keladigan Unix/Linux tizimi hisobi bilan bog'laydi. Agar Postgres ichida rol mavjud bo'lsa, xuddi shu nomga ega Unix/Linux foydalanuvchi nomi ushbu rol sifatida tizimga kirishi mumkin.

O'rnatish jarayoni standart Postgres roli bilan bog'langan postgres deb nomlangan foydalanuvchi hisobini yaratdi. Postgres-dan foydalanish uchun siz ushbu hisobga kirishingiz mumkin.

Postgres-ga kirish uchun ushbu hisobdan foydalanishning bir necha yo'li mavjud.
PostgreSQL, ochiq manba kodi (open-source) bo'lgan bir ma'lumotlar bazasi tizimi hisoblanadi. Bu tizim SQL standartiga mos keladigan, yuqori darajali va ishonchli ma'lumotlar bazasi tizimi sifatida bilinadi.

PostgreSQL-da bir nechta so'rovlar va buyruqlar mavjud. Ba'zi ular quyidagilar:

1. SELECT: Ma'lumotlar bazasidan ma'lumotlarni tanlash uchun ishlatiladi.

2. INSERT: Ma'lumotlar bazasiga yangi ma'lumot qo'shish uchun ishlatiladi.
3. UPDATE: Ma'lumotlar bazasidagi mavjud ma'lumotlarni yangilash uchun ishlatiladi.
4. DELETE: Ma'lumotlar bazasidagi ma'lumotlarni o'chirish uchun ishlatiladi.
5. CREATE: Ma'lumotlar bazasida yangi obyekt yaratish uchun ishlatiladi (masalan, jadval).
6. ALTER: Ma'lumotlar bazasidagi mavjud obyektlarni o'zgartirish uchun ishlatiladi.
7. DROP: Ma'lumotlar bazasidagi mavjud obyektlarni o'chirish uchun ishlatiladi.
8. JOIN: Ma'lumotlar bazasidagi bir nechta jadvallarni birlashtirish uchun ishlatiladi.
9. GROUP BY: Ma'lumotlar bazasidagi ma'lumotlar to'plamini guruhlash uchun ishlatiladi.
10. ORDER BY: Ma'lumotlar bazasidagi ma'lumotlarni tartiblash uchun ishlatiladi.

Bu so'rovlar va buyruqlar PostgreSQL-da ma'lumotlar bazasining boshqa funksiyalarini ham qamrab oladi.

SQL-da argumentlar vergul bilan emas, balki kalit so'zlar bilan ajratilgan bir nechta satr funktsiyalari aniqlangan. PostgreSQL shuningdek, ushbu funktsiyalar uchun odatiy sintaksis bilan variantlarni taqdim etadi.
Professional bo'lmagan dasturchi ko'pincha Internet-resurslar bilan ishlashda SQL so'rovlari bilan shug'ullanishi kerak. Ularning aksariyati bloglar, forumlar, saytlarni boshqarish tizimlari va boshqalar. Ishda MySQL ma'lumotlar bazasidan foydalanadi.

2.