Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning 2017-yil 7-fevraldagi O‘zbekiston

1.2.1-rasm. Uchburchakli diagramma. 
Uchburchak ichki yuzasidagi istalgan nuqta N  uch komponentli eritma 
tarkibini ko'rsatadi. Eritma tarkibini aniqlash uchun N nuqtadan uchburchak 
tomonlanga parallel chiziqlar o'tkaziladi. 
Natijada, N  nuqtaga mos keladigan aralashma tarkibi quyidagicha bo'ladi: 
erituvchi L=30%, ekstragent E= 40% va tarqaluvchi modda M= 30%. 
Uchburchakli diagrammada uch komponentli aralashma tarkibida sodir 
bo'layotgan o'zgarishlar tasvirlanadi. Agar N nuqta bilan xarakterlanadigan 
eritmaga tarqaluvchi modda M qo'shilsa, E va L komponentlar miqdori 

---

8
o'zgarmaydi. Lekin M komponentmng qo'shilish miqdoriga qarab, aralashma 
tarkibini aniqlovchi miqdor NM qirrada bo'ladi va uchburchakni M cho'qqisiga 
yaqinlashib boradi. (1.2.2-rasm). 
1.2.2-rasm. Uch komponentli aralashma tarkibi o'zgarishini uchburchakli 
diagrammada tasvirlash. 
Aralashma N dan tarqaluvchi modda M ni ajratib olish jarayonida va 
olingan mahsulot tarkibiga oid nuqta PM kesmada yotadi. Lekin, eritma qancha 
ko'p suyultirilgan bo'lsa, u uchburchakning LE qirrasiga shuncha yaqin 
joylashadi. 
1.2.3-rasm. Uchburchakli diagrammada muvozanat chizig'ini 
tasvirlash. 

---

9
Tarkibi N bo'lgan aralashmani ekstragent E bilan suyultirish NE chizig'i bilan 
xarakterlanadi. 
Agar boshlang'ich aralashma miqdori va tarkibi (N nuqta) va uni ekstrakt (E 
nuqta) va rafinat (R nuqta) ga ajratgandan keying tarkiblari ma’lum bo'lsa, 
uchburchakli diagramma yordamida fazalarning miqdorlarini (1.2.3-rasm) 
moddiy balans tenglamasidan aniqlash mumkin: