Программное обеспечение (ПО)


Download 0.69 Mb.
bet1/2
Sana25.01.2023
Hajmi0.69 Mb.
#1123229
  1   2
Bog'liq
Programmaliq tamiynat prezentatsiya (3)

JEKE KOMPYUTERDIN’ PROGRAMMALIQ TA’MIYINLENIWI


Programmalıq ta’miynat
Apparatlıq ta’miynat
(hardware)
Programmalıq ta’miynat
(software)
Paydalanıwshının’ kompyuter menen o’z-ara baylanısı
Programmalıq ta’miynat
  • A’meliy programmalıq ta’miynat – paydalanıwshının’ o’zinin’ ma’selesin sheshiwge arnalg’an programmalar
    • tekstli redaktorlar
    • grafikalıq redaktorlar
    • mag‘liwmatlar bazası …
  • Sistemalıq programmalıq ta’miynat – paydalanıwshının’ ha’m a’meliy programmalardın’ apparatlıq ortalıq penen o’z-ara baylanısın ta’miyinleydi
  • Programmalastırıw sistemalari – jan’a programmalar jaratıw quralları. Paydalanıwshının’ programmaları – paydalanıwshılar o’zlerinin’ jeke mu’ta’jligi ushın du’zedi.

Programmalıq ta’miynat
Apparatlıq ta’miynat
(hardware)
sistemalıq PT
a‘meliy PT
Programmalastırıw
sistemaları
Paydalanıwshılar
Programmistler
A’meliy PT. Tekstler menen islesiw.
  • Tekstli redaktorlar– tekstli hu’jjetlerdi bezewlersiz redaktorlawshı
  • Tekstli protsessorlar– tekstli hu’jjetlerdi redaktorlaw ushın
    • WordPad – fayllar*.doc (tekst + suwretler)
    • Word – fayllar*.doc, *.docx (tekst + suwretler + tablitsalar + avtofiguralar + diagrammalar …)
    • OpenOffice Writer fayllar*.odt

A’meliy PT. Su’wretlerdi qayta islew.
  • Grafikalıq redaktorlar

  • Rastrli:
    • Paint – fayllar *.bmp (ja’nede *.gif, *.jpg)
    • Adobe Photoshop – fayllar *.psd
    • Gimp –
    • Paint.NET

    • Vektorli:
    • CorelDraw – fayllar *.cdr
    • Adobe Illustrator – fayllar *.ai
    • Inkscape
    • OpenOffice Draw – fayllar*.odg

A’meliy PT.
  • Video redaktorlar (fayllar *.avi, *.mpg, *.wmv)
    • Movie Maker (Windows quramında)
    • Pinnacle Studio
    • Adobe Premier
  • Baspadan shıg’arıw sistemaları – baspa materialların tayarlaw ushın (gazeta, kitaplar, bukletler)
    • Microsoft Publisher
    • QuarkXPress
    • Adobe InDesign

Offiske arnalg’an PT
  • Elektron tablitsalar – tablitsalı mag’lıwmatlar u’stinde esap-sanaq jumısların orınlaw ushın
    • Microsoft Excel – fayllar *.xls, *.xlsx
    • OpenOffice Calc – fayllar *.ods
  • Mag’lıwmatlar bazasın basqarıw sisteması
    • Microsoft Access – fayllar *.mdb, *.accdb
    • OpenOffice Base – fayllar *.odb
  • Prezentatsiya jaratıw
    • Microsoft PowerPoint – fayllar *.ppt, *.pptx
    • OpenOffice Impress – fayllar *.odp

Internette islew ushin PT
  • Brauzerler – ekranda Web-betti ko’riw ushın
    • Internet Explorer
    • Mozilla Firefox
    • Opera
    • Safari
    • Pochta programmalarıe-mail qabıllaw ha’m jo’netiw
    • Microsoft Outlook Express (Windows quramında)
    • Microsoft Outlook
    • TheBat
    • Mozilla Thunderbird

Operatsion sistemalar
Operatsion sistema (ОS) – bul paydalanıwshılarg’a ha’m a’meliy programmalarg’a kompyuterdin’ apparatlıq qurılmaları menen qolaylı interfeysti ta’miyinlewshi programmalar kompleksi.
ОS nın’ atqaratug’ın funktsiyaları:
    • Sırtqı qurılmalar menen mag’lıwmat almasıw;
    • Fayllar sisteması menen islew (fayllar, papkalar);
    • Programmalardı ju’klew ha’m orınlatıw;
    • Kompyuterdi tekseriw (testlew), qa’telerdi qayta islew;
    • Resurslardı bo’listiriw (protsessor, yad, sırtqı qurılmalar).

Operatsion sistema quramı
  • OS ju’klewshisi – bul ju’klewshi disktin’ 0 sektorında jaylasqan onsha u’lken bolmag’an programma, onın’ wazıypası OS nın’ tiykarg’ı bo’limin (yadro) yadqa ju’kleydi.
  • yadtı bo’listiriw sisteması
  • Kiritiw ha’m shig’arıw sisteması (BIOS = Basic Input and Output System), sistema platasının’ flesh-yad mikrosxemasında
    • ju‘klengen waqıtta testlew;
    • diskke jazıw ha’m oqıw;
    • klaviatura, monitor, printer menen mag’liwmat almasıw;
    • kalendar ha’m saat;
    • Kompyuterdi sazlaw.
  • buyriqli protsessor (command.com, cmd.exe)
    • klaviaturadan kiritilgen buyriqlardi orinlaydi;
    • basqa programmalardin’ ju’kleniwin ha’m orinlaniwin ta’miyinleydi.

Operatsion sistema quramı
  • utilitler (lat. utilitas – payda) – bul kompyuterdi tekseriw ha’m sazlaw ushin arnalg’an xizmet ko’rsetiwshi programmalar:
    • diskti bo’limlerge bo’liw (fdisk.exe);
    • diskti formatlaw (format.com);
    • diskti tekseriw (testlew) (chkdsk.exe);
    • reestrdi redaktorlaw (regedit.exe);
    • baylanisti tekseriw (ping.exe).
  • driver (англ. driver – aydawshi) – bul ba’rqulla yad qurilmalarinda jaylasatug’in ha’m sirtqi qurilmalar menen mag’liwmat almasiwdi ta’miyinleytug’in programma (Windows NT/2000/XP lerde *.sys fayllar)
    • Videokarta drayveri, dawis kartasi drayveri, tarmaq kartasi drayveri, printerdin’ drayveri, skanerdin’ drayveri, …


Download 0.69 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling