Psixikaning namоyon bo‘lish shakllari va ularning o’zarо bоg‘liqligi


Download 57 Kb.
bet1/2
Sana05.01.2022
Hajmi57 Kb.
#215872
  1   2
Bog'liq
1 seminar umumiy psixologiya


. Psixikaning namоyon bo‘lish shakllari va ularning o’zarо bоg‘liqligi

Psixik jarayonlar

Shaxsning individual
psixologik xususiyatlari

Bilish jarayonlari

Psixolоgik holatlar

Individuallik

Sezgi

Xissiy irodaviy Emotsiyalar

Yo’nalishlar

Xotira

Bardamlik

Harakter

Idrok

E’tiqotlilik

Temperament

Tafakkur

Tetiiklik

Qobiliyat

Xayol

Appatiya

Iqtidor

Nutq

Qiziquvchanlik

Aqliy salohiyat





Savollar

Javoblar

1

1- bosqich. Psixologiya ruh haqidagi fan
(er.av VI asr – eramizning XVI asr.)

Ruh haqidagi ta’limotlarni har bir olim o‘z ta’limotlarini aytib o‘tishga harakat
qilgan. Birlamchi tushunchalar animistik xarakterga ega bo‘lgan, ya’ni har bir predmetning o‘z qalbi bor deb e’tirof etilgan. Ruhning har bir predmetda mavjudligini harakat va ko‘rinishda aks ettirilganini kuzatganlar

2

2- bosqich. Psixologiya ong haqidagi
ta’limotdir (XVII-XIX asrlar).

Psixologiya ong ta’limoti ortida rivojlanishi psixologiya faniga eksperimental usullarni kirib kelishi.
R.Dekartning fikriga ko‘ra hayvonlarning ruhi yo‘q degan tushunchlarni aytib o‘tganlar. Ularning xatti-harakat formalari reflekslar deb ataladi. Uning fikriga ko‘raongni paydo bo‘lishi va tafakkurning rivojlanishi ichki nutq orqali shakllanar ekan. D.Lokkning fikriga ko‘ra ong insonnning xissiyotlarini orasiga
yashiringandir, u ongni atomik tarzda tahlil qilish usulini qo‘llagan, bunga ko‘ra psixik holatlar birlamchi holatlar sifatida e’tirof etilgan .

3

3-bosqich. Psixologiyani mustaqil fan. Ochiq tanazzul.

1879 – yilda psixologiya mustaqil fan sifatida shakllangan, bunda Vilgelm Vundtning eksperimental psixologiya laborotoriyasini paydo bo‘lishi bilan bog‘liqdir Voqealarning miyyadagi obrazi sifatida sodir bo’luvchi psixik faktlari qonuniyatlari va psixika mexanizmlari to’g’risidagi fandir

4

4- bosqich (zamonaviy). Inqirozning tamom
bo‘lishi, ilmiy maktablar evolyusiyasi .

Bu bosqichga turli xil yo‘nalishlar muhim ahamiyat kasb etadi, psixologiya fanini bir qator amaliy fanlar qatoriga kiritishni rivojlantirish boshlandi, bunda albatta insonning faoliyati va qiziqishlari inobatga olina boshlandi. Faylasuflar оrasida Aflоtun (eramizdan оldingi 428/427—347 yillar) alоhida ajralib turadi. U jоnning qismlari to’g‘risidagi tushunchani yaratdi Shunday qismlardan: a) aql-idrоkni, b) jasоratni, v) оrzu istakni alоhida ajratib ko’rsatdi va
ular tananing turli qismlari (bоsh, ko’krak, qоrin bo’shlig‘i)ga jоylashgan bo’ladi degan fikrni ilgari surdi.






Mavzu savоllari

Bilaman

Bilishni istayman

Bilib oldim

1

Psixologiya va falsafa





Ilmiy tadqiqotning psixologik metodologiyasi dunyoni bilish
nazariyalariga asoslanadi

Psixologiya mustaqil fan sifatida qachon shakllandi

Psixologiya falsafaning tarkibida shakllanib, 1879 yilda mustaqil fan sifatida
tarkib topdi

2

Psixologiya va sotsiologiya



Sotsiologiya fani psixologiya fanidan bir qator metodlarni o‘zlashtirib oladi,
bungaquyidagilarni kiritishimizmumkin: shaxsni o‘rganish, insoniy
munosabatlarni o‘rganish, kichik guruhlar, shaxs nazariyalari, kichik guruhlar
tuzilish nazariya metodarini o‘z ichiga oladi.

Psixologiya sotsialogiyadan nimalrni o’zlashtirgan

Psixologiya sotsiologiyadan quyidagilarni olgan ilmiy ma’lumotlarni yig‘ish
usullari (so‘rov, anketa, intervyu), sotsial o‘rganish nazariyalari va boshqalar.

3

Pedagogika va psixologiya

Pedagogika o‘qitish metodikalarini psixologiya metodikalaridan o‘zlashtiradi

Pedologiya fani

Boshqa fanlarning qo‘shilishinatijasida pedalogiya fani vujudga kelgan.
Pedologiya 19 asrning boshlarida mavjud bo‘lgan fanlardan biri xisoblanib, hozirgi
kunda bunday fan mavjud emas.






Savollar

Javoblar

1

Darvin nazariyasi

―Tabiiy tanlanish‖ atamasini Ch.Darvin ijobiy va salbiy holammaboplashtirdi,
bu jarayonni sun‘iy tanlanish holati bilan solishtirib undagi ijobiy va salbiy
jihatlarini tahlil qildi. Tabiatda ham tanlanish holatlari mavjuddir, biroq tabiatda
eng yaxshi nav tanlab olinadi, tabiat insondan ko‗ra mukammalroq qilib tanlaydi.
Bunda albatta tabbiy tanlanishda ham sun‘iy tanlanishda ham nasliy omillar
muhim o‗rin tutadi. Bu omillar esa asrlar davomida takomillashib rivojlanib
keladi.

2

Tabiiy tanlanish


Download 57 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling