Psixodiagnostika Universitetlar uchun darslik


Ajratilgan omillar va ularni belgilaydigan savollar


Download 0.95 Mb.
bet127/226
Sana18.03.2023
Hajmi0.95 Mb.
#1280764
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   226
Bog'liq
seriya2

Ajratilgan omillar va ularni belgilaydigan savollar
Belgilangan omillar bo'yicha "ishlaydigan" masalalar
statistik ishlov berildi, so'ngra
olingan ichki muvofiqlik ko'rsatkichlari tahlil qilindi. Natijalar jadvalda keltirilgan. 3.8.
Jadval 3.8
Tanlangan omillar uchun Kronbax koeffitsientining qiymati

Kronbaxning ishonchlilik—muvofiqlik koeffitsientining qiymatlari tanlangan omillar uchun etarlicha katta ekanligiga ishonch hosil qilish qiyin emas va bu


qurilgan tarozilarning bir xilligini ko'rsatadi.
Kronbax koeffitsientining nolga tengligi haqidagi gipotezani sinab ko'rishning rasmiy usullari mavjud emasligi sababli
, biz o'z ishimizda uni faqat izchil tavsiflovchi o'lchov sifatida ishlatdik-
shkala omillarini tahlil qilish yordamida olingan va olingan vazifalarning sti.
Eslatib o'tamiz, so'rovnomalar uchun
0,6-0,8 oralig'idagi Kronbax koeffitsientining qiymatlari eng xarakterlidir.

3.9. Sinovni standartlashtirish 175
Tadqiqotning yakuniy bosqichida biz o'rtacha va Tegirmonni hisoblab chiqdik-
yangi va original kalitlar uchun dart burilishlari
1
(jadval. 3.9,3.10).
Jadval 3.9
227 sub'ektdan namuna olish uchun me'yoriy ma'lumotlar
(yangi "kalitlar")

Omil nomi o'rtacha standart hisoblanadi
rad etish rad etish
Anksiyete-hissiy barqarorlik
Energiya, faollik - passivlik
qat'iyatlilik, o'ziga ishonch-itoatkorlik,
ta'sir
qilish kuch "haddan tashqari " - zaiflik"haddan tashqari"
izolyatsiya-guruhga bog'liqlik
ratsionallik, amaliylik-xayolparastlik
dürtüsellik-cheklash
Jadval 3.10
Namuna olish uchun me'yoriy ma'lumotlar
227 ta mavzudan (asl "kalitlar")
O'rtacha Standart Omil
rad etish rad etish
Tadqiqot natijalari
Kattell tomonidan ilgari surilgan omillarni o'lchashda qanchalik aniq ekanligimiz haqidagi savolga javob berishga imkon berdi. Oldin-
Standart ko'rsatkichni olish uchun o'rtacha" xom " balldan olinadi va tegirmonga bo'linadi-
shkala bo'yicha og'ish. Ushbu ko'rsatkich kelajakda
olingan ma'lumotlarni standart shkalaga etkazish uchun ishlatiladi. Bizning holatda, bu devor shkalasi (1 dan 10 gacha,
o'rtacha 5,5 va standart og'ish 2).

176 3-bob. Psixodiagnostikaning psixometrik asoslari: asosiy bosqichlar...
qaynayotgan me'yoriy ma'lumotlar
sub'ektning ba'zi shaxsiy xususiyatlarining nisbiy zo'ravonligi to'g'risida xulosalar uchun qo'llanma bo'lib xizmat qilishi mumkin
. Namunaning cheklanganligini yodda tutib, yangi "kalitlar" va me'yorlardan
ma'lum ehtiyotkorlik bilan foydalanish kerakligini ta'kidlaymiz.
Xulosa
Psixodiagnostikaning psixometrik asoslarini yuqorida keltirilgan, etarlicha qisqacha ko'rib chiqish natijalarini sarhisob qilar ekanman, shuni
ta'kidlashni istardimki, o'lchov-
Love xulq-atvori juda qiyin vazifadir. Asosiy muammo
shundaki, biz jismoniy bo'lmagan sohada, gumanitar fanlar sohasida o'lchovlar haqida gapiramiz
va ishlatilgan matematik va statistik apparatlar
birinchi navbatda jismoniy hodisalarni o'lchashga xizmat qilish (va muvaffaqiyatli xizmat qilish) uchun mo'ljallangan
. Ko'pgina tadqiqotchilarning
psixologik o'lchovni juda ob'ektivlashtirish istagi tushunarli, ishonchli kabi testlarga qo'yiladigan talablarni belgilaydi-
nost, diskriminatsiya, amal qilish muddati. Ushbu talablarga
muvofiqligi ko'pincha o'lchovlarimizning aniqligi va ob'ektivligi sharti sifatida taqdim etiladi.
Shu bilan birga, gumanitar fanlar
o'lchov jarayoniga ko'plab cheklovlar qo'yishi ko'pincha hisobga olinmaydi. Rasmiylashtirish va miqdoriy
usullar, psixodiagnostikadagi matematik modellar hech qachon
nazariy konstruktsiyalarni, asosiy printsiplarni ishlab chiqishni o'rnini bosa olmaydi.-
qo'ng'iroqlar. Buni testning haqiqiyligi tushunchasining rivojlanishida aniq
ko'rish mumkin-uning tadqiqot vositasi sifatida eng muhim xususiyati.
Haqiqiylikni aniqlashga barcha yondashuvlarni o'z ichiga olgan konstruktiv haqiqiylik tushunchasi,
ular qanchalik ishonchli
va ishonarli bo'lishidan qat'i nazar, testlarni loyihalashda matematik hisob — kitoblar bilan cheklanib qolmaslikning yorqin namunasidir
.
Sinov o'lchash uchun mo'ljallangan o'zgaruvchining (konstruktsiyaning) to'liq psixologik tavsifisiz
, ushbu o'zgaruvchi haqida biz bilgan narsalar asosida uning natijalari to'g'risida farazlarni shakllantirmasdan, testni
yaratish jarayoni matematik statistikadan mashqga aylanadi.
Sinovlarni ishlab chiqish tadqiqotchining ijodiy harakatidir va shuning uchun taniqli
va mashhurlikka erishgan usullar, ularning soni juda ko'p bo'lishiga qaramay-
ularni ishlab chiqarish bo'yicha "oshpazlik" kitoblarining zanjirlari juda ko'p emas, chunki
har qanday psixolog-amaliyotchi yaxshi biladi.

Download 0.95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   123   124   125   126   127   128   129   130   ...   226




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling