Psixologiyaliq konfliktologiya uzb

8.2.Muzokara dinamikasi, muzokaraga kirishishning asosiy usullari 
Muzokara sotsial psixologiya to`g`risida gap ketganda, ko`pincha, "sotsial psixologik 
aralashuv" tushunchasi o`rtaga tushadi va tabiiy, bunday muzokaraotchining ijtimoiy jarayonga 
aralashuvi nimalarda ko`rinadi, degan savol paydo bo`ladi. 
a) individning o`zgarishi strategiyasida, ya`ni o`sha tashkilotdagi o`ziga xos 
shaxslarning borligi aniqlanadi va ularga ta`sir qilinadi; 
b) texnologik tizim o`zgaradi, ya`ni ma`lum tashkilot yoki muassasaning tuzilishida 
o`zgarish ro`y beradi; 
v) ma`lum tipli ma`lumotlarga bog`liqlik, ya`ni, ma`lumotlarning tashkilot ichida 
yoki uning atrofida to`planganligiga bog`liq holda natijalarning turlicha qiymatga ega bo`lishi 
mumkin; 
g) ataylab o`tkazilgan tadbirlar ta`sirida korxona taraqqiyoti o`zgarishi mumkin, 
masalan, rejalashtirish, xodimlar bilan ishlash sifati, qarorlar qabul qilish va hakozo. 

---

23 
8.3.Muzokara jarayonida vositachilik 
Muzokaraotda faoliyat ko`rsatayotgan psixolog joylarda uch asosiy funktsiyani 
bajaradi: 
1)
Ekspert sifatida, ya`ni, bu shunday shaxski, u klient yoki mijoz tomonidan taklif 
qilinadi. Ular birgalikda biror ijtimoiy psixologik vaziyatni tahlil qilishadi, xulosalar 
natijasida yangiliklar kiritishadi, ziddiyatli yoki janjalli vaziyatlarda maqsadga muvofiq 
to`g`ri xulq shaklini taklif etishadi. Demak, ekspert ishining oqibati - xulosa chiqarib, so`ng 
tavsiyalar berishdir. 
2)
 
 Maslahatchi - ekspertdan farqli, mijoz tomonidan bir martalik emas, balki bir 
necha marta ayni muammo bo`yicha maslahat berish va xulosalar chiqarish uchun taklif 
etiladi. Uning aralashuvi bevosita bo`lib, faoliyati oqibatida biror shaxs yoki yaxlit 
jamoaga yordam ko`rsatiladi, yangi loyihalar qabul qilinadi. 
3. O`rgatuvchi - odatda buyurtma asosida joylarda o`quvlar, kurslar tashkil qiladi. 
Uning asosiy vositasi sotsial psixologik trening va uning turli ko`rinishlari bo`lib, oqibati - 
ijtimoiy muloqotning turli shakllariga o`rgatishdir. 
Yurtimizda ma`naviyag sohasidagi islohotlar va amalga oshirilgan va oshirilayotgan 
ishlarning ahamiyati shundaki, ular yoshlarda o`z xalqining madaniyati, Vatanining o`tmishi va 
buguni, milliy qadriyatlarga to`g`ri munosabatlarning shakllanishiga sabab bo`ladi va bu - ziyoli, 
bilimdon kishilar uchun eng zarur fazilatdir. Aks holda, olam siru asrorlarini chuqur bilgan, 
qiziqishlari doirasida jiddiy izlanishlar olib borishga tayyor shaxs, agar u, bu bilimlarni 
avval o`z xalqi, millati, yaqinlari manfaatiga yo`naltira olmasa, uning jamiyat 
taraqqiyotiga aloqasini tasavvur qilolmasa, ma`naviyati qashshoq, iqtidori esa samarasiz, 
xudbin shaxs sifatida baholanadi.