Psixologiyaliq konfliktologiya uzb

Nazorat savollari 
1. Konfliktning oldini olish usullari qanday?
2. Konfliktda profilaktik faoliyat turlari? 
3. Shaxsiy konfliktlar muommasi haqida gapirib Bering. 
3. Hozirgi zamon menejmenti muammolari. 
Mavzuni chuqur o`rganish uchun manbalar 
1. Antsupov A. Ya., Shipilov A. I. Konfliktologiya: Uchebnik dlya vuzov. - M.: YuNITI, 
1999. - Razd. I, III. 
2. Zdravomislov A. G. Sotsiologiya konflikta.M.: Aspekt Progress, 1996. - Gl. I, II, III. 
3. Konfliktologiya / Pod red. A. S. Karmina. — SPb.: Lan`, 1999. — Gl.1. 
 
7-ma`ruza 
Mavzu: Konfliktlarni bartaraf etish 
Reja: 
1.
Konfliktdan chiqish taktikasi 
2.
Konfliktning oldini olishning yo`nalishlari 
3.
Konfliktni hal etishning universal vositalari 
 
Tayanch tushunchalar: 
Konfliktdan chiqish taktikasi, konfliktning oldini olishning yo`nalishlari, konfliktni hal etishning 
universal vositalari haqidakonfliktni bartaraf etish yo`llari haqida. 
7.1.Konfliktdan chiqish taktikasi 
Buni nimadan boshlash kerak? 
Buni konfliktning sababini aniqlashdan boshlaymiz. Bu erda muammo nimada, bu erda 
muammo aniq sabablarning tezda o`zgarib ketishi, ya`ni konflikt chiqaruvchini yomon tarafdan 
ko`rsatishi mumkin. Shu bilan bir qatorda cho`zilib ketgan konflikt yangidan-yangi 
qatnashchilarni o`z domiga tortadi, ularning qarama-qarshi qarashlarining qatori kengaya boradi 
va bu erda ob`ektiv tarzda asosiy sababni aniqlashtirishga qiyinchilik tug`diradi.
Konfliktlarning echimini topishda tajribalar shuni ko`rsatadiki, bu erda konflikt formulalarini 
bilish kata yordam beradi.
Konfliktning birinchi formulasi.
Konfliktli holat + Intsident = Konflikt 
Ijtimoiylashuv eng avvalo odamlar o`rtasidagi muloqot va hamkorlikda turli faoliyatni 
amalga oshirish jarayonini nazarda tutadi. Tashqaridan shaxsga ko`rsatilayotgan ta`sir oddiy, 

---

20 
mexanik tarzda o`zlashtirilmay, u har bir shaxsning ichki ruhiyati, dunyoni aks ettirish 
xususiyatlari nuqtai nazaridan turlicha sub`ektiv tarzda idroq etiladi. Shuning uchun ham bir hil 
ijtimoiy muhit va bir xil ta`sirlar odamlar tomonidan turlicha harakatlarni keltirib chiqaradi. 
Masalan, 10-15 ta o`quvchidan iborat akademik litsey o`quvchilarini olaylik. Ularning bilimni, 
ilmiy idroq qilishlari, ulardan ota – onalarining kutishlari, o`qituvchilarning berayotgan darslari 
va unda etkazilayotgan ma`lumotlar, manbalar va boshqa qator omillar bir hilday. Lekin biribir 
ana shu 15 o`quvchining har biri shu ta`sirlarni o`zicha, o`ziga xrs tarzda qabul qiladi va bu 
ularning ishdagi yutuqlari, o`quv ko`rsatgichlari va iqtidorida aks etadi. Bu o`sha biz yuqorida 
ta`qidlagan ijtimoiylashuv va individualizatsiya jarayonlarining o`zaro bog`liq va o`zaro qarama-
qarshi jarayonlar ekanligidan darak beradi. 
Ijtimoiylashuv jarayonlarining ro`y beradigan shart – sharoitlarini ijtimoiy institutlar deb 
ataymiz. Bunday institutlarda oiladan boshlab, mahalla, rasmiy davlat muassasalari (bog`cha, 
maktab, maxsus ta`lim o`choqlari, oliygohlar, mehnat jamoalari) hamda norasmiy uyushmalar, 
nodavlat tashkilotlari kiradi.