Pul birligi soʻm


Download 1.5 Mb.
Sana24.01.2023
Hajmi1.5 Mb.
#1116041
Bog'liq
IQTISIDIYOT


Oʻzbekiston — Markaziy Osiyoning markaziy qismida joylashgan mamlakat. Oʻzbekistonning poytaxti Toshkent shahri boʻlib, davlat tili oʻzbek tili hisoblanadi. Maydoni — 448,978 km². Aholi soni — 35 603 443 kishi.
Pul birligi — soʻm.
Poytaxt: Тошкент
Hudud: 447 400 km²
Prezident: Shavkat Mirziyoyev
Pul birligi: O‘zbekiston so‘mi
Hukumat: Respublika, Unitar davlat, Prezidentlik respublikasi
Ispaniya (España), Ispaniya Qirolligi (Reino de España) — Yevropaning janubi-gʻarbida, Pireney yarim orolda joylashgan davlat..
Maydoni 504,75 ming km2.
Aholisi 47,27 mln. kishi (2012).
Maʼmuriy jihatdan oʻz hukumati va parlamentiga ega boʻlgan 17 muxtor regionga, ular, oʻz navbatida, 50 viloyat (provincia)ra boʻlinadi.
Poytaxti — Madrid shahri
Qirol: Felipe VI
Rasmiy tillar: Ispancha, Katalan, Galisiy, Bask tili

Oʻzbekiston iqtisodiyoti — Oʻzbekiston gazga boʻlgan talab boʻyicha dunyoda 14-oʻrinda, eksport boʻyicha uchinchi va eksport boʻyicha oltinchi, uran yetkazib berish boʻyicha dunyoda yettinchi (jahon uran zaxirasining 4 %), umumiy uran yetkazib berish boʻyicha dunyoda toʻrtinchi oʻrinda. 1991-2017-yillarda iqtisodiyotning tuzilishi keskin oʻzgardi: UDMda ichki qarzning ulushi 37 % dan 19,2 % gacha kamaydi [1]

  • Oʻzbekiston iqtisodiyoti — Oʻzbekiston gazga boʻlgan talab boʻyicha dunyoda 14-oʻrinda, eksport boʻyicha uchinchi va eksport boʻyicha oltinchi, uran yetkazib berish boʻyicha dunyoda yettinchi (jahon uran zaxirasining 4 %), umumiy uran yetkazib berish boʻyicha dunyoda toʻrtinchi oʻrinda. 1991-2017-yillarda iqtisodiyotning tuzilishi keskin oʻzgardi: UDMda ichki qarzning ulushi 37 % dan 19,2 % gacha kamaydi [1]

Ispaniya iqtisodiyotining tarmoq tuzilishi sanoat-agrar mamlakatga mos keladi va xizmat ko'rsatish sohasi ham ushbu tarmoqlar bilan bir xil pozitsiyada. Sanoat bilan birgalikda xizmat ko'rsatish sohasi shakllanadi 90 % yalpi ichki mahsulot.

  • Ispaniya iqtisodiyotining tarmoq tuzilishi sanoat-agrar mamlakatga mos keladi va xizmat ko'rsatish sohasi ham ushbu tarmoqlar bilan bir xil pozitsiyada. Sanoat bilan birgalikda xizmat ko'rsatish sohasi shakllanadi 90 % yalpi ichki mahsulot.
  • Xizmat ko'rsatish sohasi iqtisodiyot tarmoqlari orasida etakchi o'rinni egallaydi: baham ko'ring Umumiy hisob YaIM 2012 yilda 65,4 foizni tashkil etdi, va sanoatda band bo'lganlar soni 74,9 % . Xizmat ko'rsatish sohasidagi shartnomalarning yillik hajmi 1 trln. evro. Moliyaviy inqiroz fonida xizmatlar ko'rsatish bo'yicha shartnomalar hajmining qisqarishi kuzatilmoqda (2012 yilda u 4,6 foizga kamaydi), sohada band bo'lganlar soni ham qisqardi (470 ming kishi).
  • Xizmat ko'rsatish sohasida turizm muhim o'rin tutadi. Ispaniya mamlakatga dam olish uchun kelgan sayyohlar soni bo'yicha dunyoda 2-o'rinda turadi. 2012-yilda mamlakatimizga 57,9 million xorijiy sayyoh tashrif buyurdi. Ispaniyada sayyohlik xarajatlari 55,8 milliard yevroni tashkil etdi.
  • Transport xizmatlari Ispaniyada taxminan 100 milliard evro miqdorida taqdim etilgan. DA umumiy tizim transport muhim va ustuvor hisoblanadi havo transporti, temir yo'l orqali(yuqori tezlik liniyalari) va xususan dengiz transporti.

Davlat byudjeti daromadlari 200 trln so‘m yoki YaIMning 23,8%i miqdorida belgilandi. Ulardan soliq tushumlari 68,5 trln so‘m, shu jumladan foyda solig‘i – 43,7 trln so‘m, aylanmadan olinadigan soliq – 2,7 trln so‘m, JShDS – 22 trln so‘mni tashkil etadi.
Bilvosita soliqlar bo‘yicha daromad summasi 73,2 trln so‘m, shu jumladan QQS – 53,3 trln so‘m, aksiz solig‘i – 15 trln so‘m, bojxona boji – 4,8 trln so‘mni tashkil etadi.
Resurc va mol-mulk solig‘i 25,7 trln so‘mni tashkil qiladi.
Konsolidatsiyalashgan byudjet xarajatlari 280, 13 trln so‘mni tashkil etadi. Davlat byudjeti xarajatlari 188, 91 trln so‘m, davlat maqsadli jamg‘armalari xarajatlari – 58, 18 trln so‘m, Tiklanish va taraqqiyot jamg‘armasi mablag‘larining sarflanishi – 7, 73 trln so‘m miqdorida prognozlashtirilmoqda.

Ispaniya yuqori darajada markazlashmagan mamlakat hisoblanadi, u erda mintaqaviy hukumatlar ("Avtonom jamoalar" deb ataladi) umumiy davlat sektori xarajatlarining taxminan 31 foizini (2021 yilda 224 milliard evro (YaIMning 19%)) boshqaradi), sog'liqni saqlash, ta'lim va uzoq muddatli yordamni ta'minlaydi. , va ijtimoiy xizmatlar va boshqa xizmatlar. Mintaqaviy hukumatlarning qarz darajalari, ayniqsa, 2008/09 yilgi global moliyaviy inqirozdan keyin ortib, 2021 yilda YaIMning 25,9 foizini tashkil etdi.

  • Ispaniya yuqori darajada markazlashmagan mamlakat hisoblanadi, u erda mintaqaviy hukumatlar ("Avtonom jamoalar" deb ataladi) umumiy davlat sektori xarajatlarining taxminan 31 foizini (2021 yilda 224 milliard evro (YaIMning 19%)) boshqaradi), sog'liqni saqlash, ta'lim va uzoq muddatli yordamni ta'minlaydi. , va ijtimoiy xizmatlar va boshqa xizmatlar. Mintaqaviy hukumatlarning qarz darajalari, ayniqsa, 2008/09 yilgi global moliyaviy inqirozdan keyin ortib, 2021 yilda YaIMning 25,9 foizini tashkil etdi.

XUDOYBERDIYEV AHMAD I-85


Download 1.5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling