Pul, kredit va banklar


Lombardlar va ularning tashkil topishi


Download 1.98 Mb.
Pdf ko'rish
bet124/154
Sana02.01.2022
Hajmi1.98 Mb.
#197745
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   154
Bog'liq
Pul, kredit va banklar

14.2. Lombardlar va ularning tashkil topishi  
 
Lombardlar  –  ixtisoslashgan  tijorat  tashkiloti  bo‘lib,  asosiy  faoliyati 
fuqarolarning  harakatdagi  mulklari  garovi  ostida,  qisqa  muddatli  kreditlar 
berish  va  buyumlarni  saqlash  bilan  shug‘ullanadi.      Lombardlarning 
ixtisoslashganlik  darajasiga  qarab  buyumlar,  oltin  buyumlar  va  avtoulovlar 
garov  sifatida  qabul  qilinadi.  Buyumlar  tomonlarning  o‘zaro  kelishuvi 
asosida  baholanadi.  Lombard  va  kredit  oluvchi  shaxs  o‘rtasida  tuzilgan 
shartnoma asosida kredit beriladi. 
Dastlabki  lombardlar  XV  asrlarda  Frantsiyaning  Lombard  shahrida 
savdogarlar tomonidan tashkil  etilgan. Hozirgi kunda amaliyotda qo‘llanilib 
kelinayotgan “lombard” termeni shu tariqa paydo bo‘lgan. 
Lombardlarning  o‘ziga  xos  xususiyatlaridan  biri  shundaki,  ushbu 
muassasalar  mijozning  ehtiyoji  uchun  zarur  bo‘lgan  summani  juda  tez 
fursatda  berish  imkoniyatiga  egaligidir.  Bunda  lombard  va  qarz  oluvchi 
o‘rtasida,  ko‘pchilik  hollarda  qimmatbaho  buyumlar  garov  sifatida 


foydalaniladi.    Lombard  tashkiloti  berilgan  kredit  uchun  undirilishi  lozim 
bo‘lgan  foiz  to‘lovini,  ko‘pchilik  hollarda,  oldindan  kredit  summasidan 
chegirib qoladi.  
Lombard kredit uchun hisoblanadigan foiz summalari quyidagi tartibda 
hisoblanadi.  
Masalan,  kredit  summasi  –  1,0  mln  so‘m,  oylik  foiz  to‘lovi  –  3  %, 
kreditdan foydalanish muddati – 20 kun.  
Kredit  summasidan  kelib  chiqib,  ushbu  kredit  summasiga  nisbatan 
to‘lanadigan  foiz  to‘lovi  quyidagicha  aniqlanadi:  1000000*0,003*20=60000 
so‘m.O‘zbekistonda  lombardlar  bank  tizimining  ikkinchi  pog‘onasidagi 
kredit muassasalari tarkibiga kiradi. 
Ilk marotaba kredit kooperativini tashkil etish kontseptsiyasi 1850 yilda 
Germaniyada,  aholining  kam  ta’minlangan  qatlamlarining  moliyaviy 
ehtiyojlarini  qondirish  maqsadida  paydo  bo‘lgan.  Tegirmonchi  va 
novvoylarning dastlabki kooperativ kredit jamiyatini tuzgan German Shultse-
Delich va kredit uyushmalari  faoliyatining asosiy qoidalarini birinchi bo‘lib 
bayon 
etgan 
hamda 
keyinroq 
kredit 
uyushmalari 
federatsiyasi 
(assotsiatsiyasi)ni  shakllantirishga  ko‘mak  bergan  Frederik  Rayfayzen 
kooperativ harakatiga asos solganlar. Frederik Rayfayzeng‘ bu inson birinchi 
bo‘lib kredit uyushmalar uchun faoliyat  printsiplarini yozadi  va keyinchalik 
kredit  uyushmalari  assotsiatsiyasini  tashkil  etadi.  Bu  assotsiatsiyani  tashkil 
etib,  yangi  ochilgan  kredit  uyushmalarni  qonun,  mijozlar  bilan  ta’minlash 
bilan shug‘ullangan. 
 

Download 1.98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   154




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling