Pul,inflyatsiya Reja: Pulning paydo bolishi va iqtisodiyotdagi orni


Download 19.94 Kb.
bet6/7
Sana18.06.2023
Hajmi19.94 Kb.
#1558864
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Roʻziyev Dilshodjon

Inflyatsiyaning yuqori va o'zgaruvchan darajasi iqtisodiyotga katta xarajatlarni keltirib chiqarishi mumkin. Korxonalar, ishchilar va xaridorlarning barchasi sotib olish, sotish va rejalashtirish qarorlarida odatda ko'tarilgan narxlarning ta'sirini hisobga olishlari kerak. Bu iqtisodiyotga noaniqlikning qo'shimcha manbasini kiritadi, chunki ular kelajakdagi inflyatsiya darajasi to'g'risida noto'g'ri taxmin qilishlari mumkin. Haqiqiy iqtisodiy asoslarga emas, balki narxlarning kutilayotgan ko'tarilishi atrofidagi iqtisodiy xatti-harakatlarni o'rganish, baholash va sozlash uchun sarf qilingan vaqt va mablag'lar, umuman, butun iqtisodiyot uchun xarajatlarni aks ettiradi.

  • Inflyatsiyaning yuqori va o'zgaruvchan darajasi iqtisodiyotga katta xarajatlarni keltirib chiqarishi mumkin. Korxonalar, ishchilar va xaridorlarning barchasi sotib olish, sotish va rejalashtirish qarorlarida odatda ko'tarilgan narxlarning ta'sirini hisobga olishlari kerak. Bu iqtisodiyotga noaniqlikning qo'shimcha manbasini kiritadi, chunki ular kelajakdagi inflyatsiya darajasi to'g'risida noto'g'ri taxmin qilishlari mumkin. Haqiqiy iqtisodiy asoslarga emas, balki narxlarning kutilayotgan ko'tarilishi atrofidagi iqtisodiy xatti-harakatlarni o'rganish, baholash va sozlash uchun sarf qilingan vaqt va mablag'lar, umuman, butun iqtisodiyot uchun xarajatlarni aks ettiradi.
  • Ba'zilar boshqacha maqbul deb hisoblagan inflyatsiyaning past, barqaror va osonlikcha bashorat qilinadigan darajasi ham iqtisodiyotda yangi pullar iqtisodiyotga qanday, qayerda va qachon kirib borishi sababli jiddiy muammolarni keltirib chiqarishi mumkin. Iqtisodiyotga har doim yangi pul va kredit kirsa, u har doim ma'lum bir shaxslar yoki ishbilarmon firmalarning qo'lida bo'ladi va narxlar darajasini yangi pul massasiga moslashtirish jarayoni davom etadi, chunki ular yangi pulni sarflaydilar va u qo'ldan qo'lga va hisobga aylanadi iqtisodiyot orqali hisobga olish.
  • Yo'l davomida u avval ba'zi narxlarni ko'taradi, keyin esa boshqa narxlarni ko'taradi. Xarid qilish qobiliyati va narxlarining bu ketma-ket o'zgarishi (Kantilyon effekti deb ataladi) inflyatsiya jarayoni nafaqat vaqt o'tishi bilan umumiy narx darajasini oshiribgina qolmay, balki nisbiy narxlar, ish haqi va daromad stavkalarini buzishini anglatadi. Iqtisodchilar umuman olganda nisbiy narxlarning o'zlarining iqtisodiy muvozanatidan chetga chiqishlari iqtisodiyot uchun yaxshi emasligini tushunadilar va hatto avstriyalik iqtisodchilar bu jarayonni iqtisodiyotdagi turg'unlik davrlarining asosiy harakatlantiruvchisi deb hisoblashadi.

Download 19.94 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling