Python dasturlash tilida o‘zgaruvchilar O'zgaruvchilarga nom berishda quyidagi qoidalarga amal qiling


tashlab o'tish uchun mo'ljallangan


Download 1.13 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/9
Sana03.12.2023
Hajmi1.13 Mb.
#1798710
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
to\'garak kanspekt

tashlab o'tish uchun mo'ljallangan.
AMALIYOT 
Muzeyga chipta narhi foydalanuvchining yoshiga bog'liq: 7 dan yoshlarga - 
2000 so'm, 7-18 gacha 3000 so'm, 18-65 gacha 10000 so'm, 65 dan 
kattalarga bepul. Shunday while tsikl yozingki, dastur foydalanuvchi yoshini 
so'rasin va chipta narhini chiqarsin. Foydalanuvchi exit yoki quit deb 
yozganda dastur to'xtasin (ikkita shartni ham tekshiring). 
 
While Ro‘yxatlar va lug‘atlar 
Quyidagi dasturga e'tibor bering, avval ismlar degan bo'sh ro'yxat yaratib oldik. 
Keyin esa while tsikli yordamida foydalanuvchidan ro'yxatga ism qo'shishni 
so'raymiz. So'ngra foydalanuvchidan yana ism qo'shmoqchi yoki yo'q ekanin 
so'raymiz va foydalanuvchining javobiga ko'ra yoki while ni boshiga qaytamiz, yoki 
tsiklni to'xtatamiz. 
ismlar = [] 
print("Yaqin do'stlaringiz ro'yxatini tuzamiz.") 
n=1 # ismlarni sanash uchun o'zgaruvchi 
while True: 
savol = f"{n}-do'stingiz ismini kiriting:" 
ism = input(savol) 
ismlar.append(ism) 
javob = input("Yana ism qo'shasizmi? (ha/yo'q)") 
if javob =='ha': 


n+=1 
continue 
else: 
break 
AMALIYOT 
e-bozor uchun mahsulotlar va ularning narhlari lug'atini shakllantiruvchi 
dastur yozing. Foydalanuvchidan lug'atga bir nechta elementlar (mahsulot va 
uning narhi) kiritishni so'rang. 
Yuqoridagi ikki dasturni jamlaymiz. Foydalanuvchi buyurtmasi ro'yxatidagi 
har bir mahsulotni e-bozordagi mahsulotlar bilan solishitiring (tayyor ro'yxat 
ishlatishingiz mumkin). Agar mahsuot e-bozorda mavjud bo'lsa mahuslot 
narhini chiqaring, aks holda "Bizda bu mahsulot yo'q" degan xabarni 
kor'sating. 
 
Funksiyalar. Qiymat qaytaruvchi funksiya. 
Funksiya ma'lum bir vazifani bajarishga mo'ljallangan kodlar yig'indisi. Funksiyalar 
turlicha bo'ladi, ba'zi funksiyalar sizdan qiymat qabul qilib, konsolga biror 
ma'umot chiqaradi, ba'zilari esa sizdan qabul qilgan qiymat ustida turli amallar 
bajarib yangi qiymat qaytaradi. Foydalanuvchidan mutlaqo qiymat qabul 
qilmaydigan funksiyalar ham mavjud. def salom_ber(): 
"""Salom beruvchi funksiya""" 
print("Assalomu alaykum!") 
Kodni qatroma-qator tahlil qilaylik: 
1.Avvalo def operatori yordamida Pythonga funksiya yaratayotganimizni 
bildirdik. def dan so'ng esa funksiyamizga nom berdik va qavslarni ochib, yopdik. 
Bizning funksiyamiz foydalanuvchidan hech qanday qiymat qabul qilmaydi, 
shuning uchun ham qavs ichi bo'sh. Keyingi misollarda foydalanuvchidan qiymat 
qabul qiluvchi funksiyalarni ham ko'ramiz. 
2.def qatoridan keyin o'ngga surib yozilgan har qanday kod funksiyaning badani 
hisoblanadi. 2-qatorda biz uchta ketma-ket qo'shtirnoq ichida funksiya haqida 
ma'lumot berdik. Python mana shu ma'lumotni o'qib, dasturchi funksiya haqida 
bilmoqchi bo'lganda aynan shu matnni ko'rsatadi.


3.Oxirgi qatorimizda esa "Assalomu alaykum!" matnini konsolga 
chiqarishni buyurdik. Bizning sodda funksiyamizning asosiy vazifasi ham shu.
Funksiyaga nom berishda fe'l, ya'ni harakatni bildiruvchi so'zlar yoki 
jumlalardan foydalaning. Bu bilan siz o'zgaruvchi va funksiya o'rtasini 
farqlashingiz oson bo'ladi. Misol uchun, yuqorida biz funksiyamizni salom 
emas salom_ber deb nomladik. 
AMALIYOT 
1.Foydanaluvchidan ismi, familiyasi, tug'ilgan yili, tug'ilgan joyi, email manzili va 
telefon raqamini qabul qilib, lug'at ko'rinishida qaytaruvchi funksiya yozing. 
Lug'atda foydalanuvchu yoshi ham bo'lsin. Ba'zi argumentlarni kiritishni ixtiyoriy 
qiling (masalan, tel.raqam, el.manzil) 

Download 1.13 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling