Q. X. Mah kamov, M. Abduvohidov tribotexnikadan amaliy mashgulotlar

a) yuzalar barobar eyiladi;
b) qo‘zg‘aluvchan yuza qo‘zg‘almas yuzadan qattiqroq bo‘Isa, 
qo‘zg‘aluvchan yuza ko'proq, qo‘zg‘almas yuza kamroq yeyiladi;
d) qo‘zg‘aluvchan yuza doimo kamroq, qo‘zg‘almas yuza ko‘proq 
yeyiladi;
e) yuzalar qattiqligi bir xil bo‘lsa, umumiy yeyilish kamroq 
bo‘ladi;
f) qo‘zg‘aluvchan yuza yumshoqroq, qo‘zg‘almas yuza qattiqroq 
bo‘lsa, umumiy yeyilish kamroq bo‘ladi.
7. Yeyilish jadalligiga ta’sir ko‘rsatuvchi asosiy omillarni ko‘rsating:
a) yuklama, materialning qattiqligi va elastiklik moduli, sirpa- 
nish tezligi;
b) yuza g‘adir-budirligi, temperatura, sirpanish tezligi;
d) yuza g‘adir-budirligi, materialning zichligi, Puasson koeffit- 
siyenti;
e) yuklama, materialning qattiqligi va elastiklik moduli, tem­
peratura;
0
yuqoridagilaming barchasi.
8
. Dumalashda qaysi turdagi yeyilish jarayoni sodir bo'ladi:
a) toliqib yeyilish, abraziv yeyilish;
b) issiq ta’sirida yeyilish, oksidlanib yeyilish;

---

d) korroziya, tishlashib qolish;
e) kavitatsiya yeyilishi, timalish, ezilish.
0
yuqoridagilaming barchasi.
9. Ishqalanish koeffitsiyentiga ta ’sir ko‘rsatuvchi asosiy omillar 
qaysilar:
a) moyni qovushqoqligi, temperatura, yuklama, sirpanish tez­
ligi;
b) yuza g‘adir-budirligi, materialni qattiqligi va elastiklik moduli, 
temperatura, yuklama va sirpanish tezligi;
d) temperatura, yuklama, materialning zichligi va kimyoviy tar-
kibi;
e) materialni mexanikaviy xossalari, temperatura, yuklama;
I) yuqoridagilaming barchasi.
10. Mashina detallarining yeyilishga chidamliligini oshirish usul- 
lari qaysilar:
a) tutashuvdagi bosimni kamaytirish, yuza sirtini toblash, geo- 
metrik o ‘lchamlarini kichraytirish, yuklamani kamaytirish;
b) yuzani toblash, g‘adir-budirhgini kamaytirish, aniqlikni oshi­
rish, yuzaga qoplamalar qoplash;
d) moslashuvni tezlashtirish, yuzani termik ishlash, nuqsonli 
detallarni ajratib tashlash;
e) moyni tez-tez almashtirish, tezlikni va yuklamani kamaytirish, 
moyga qo'shim cha (prisadka)lar qo‘shish, ortiqcha yuklanishlarga 
yo‘l qo‘ymaslik;
f) yuqoridagilaming barchasi.
11. SM IJ-2 ishqalanish mashinasida sinaladigan juftliklar qaysi:
a) zoldirlar, disk- barmoq, disk- kolodka;
b) tsilindr-barmoq, val-vtulka, disk-disk;
d) tsilindr-parshen', val-vtulka, tarelka-barmoq;
e) disk-disk, disk-kolodka, val-vtulka;

---

f) yuqoridagilaming barchasi.
12. Yeyilishni o'lchash usullari qaysilar:
a) mikrometraj, tarozida og‘irlikni o'zgarishini o ‘lchash;
b) radioaktiv indikatorlar, moydagi yeyilish mahsulotlari, o ‘rna- 
tilgan o ‘zgartirib uzatkichlar;
d) sun’iy asoslar, kesilgan o ‘yiqchalar;
e) o ‘yiqchalar o'lcham ini o'zgarishi, profilogrammani o'rganish;
f) yuqorilardagining barchasi.
13. Ishqalanish jufti uchun material tanlash qaysi tartibda baja- 
riladi:
A) ishlash sharoitini tahlili, materiallar guruhi, ishqalanish qis- 
mining ishchanligini hisoblash, tajriba tadqiqoti;
b) 
materialga qo'yiladigan talablarni aniqlash, laboratoriya tad­
qiqoti, mustahkamlikni hisoblash, yeyilishni hisoblash;
d) yeyilish jadalligini hisoblash, iqtisodiy hisoblar, foydalanish 
talablari, uzil-kesil tanlash;
e) dastlabki tanlov, mustahkamlik va yeyilishga hisoblash,uzil- 
kesil tanlov;
0
yuqoridagilaming barchasi to ‘g‘ri.
14. Vakuum sharoitida ishqalanish juftlari materialiga qanday ta- 
lablar qo‘yilishi mumkin:
a) ishqalanish koeffitsiyenti past bo‘lishi, yeyilishga chidamlilik 
yuqori bo‘lishi;
b) radiatsiyaga chidamlilik, metall strukturasini o ‘zgarmasligi, 
yig‘ish va boiaklarga ajratish osonligi;
d) gaz ajralishning va serg‘ovaklikni kam bo‘lishi, issiqlik va kor- 
roziyaga chidamlilik, metall parlanish tezligini kam bo‘lishi;
e) temperaturaga chidamlilik, oksid pardalar hosil bo'lishini 
osonligi, ortiqcha gazlami yutilishi;
0
yuqoridagilaming barchasi.

---

15. Yuzalarning yeyilish bardoshini oshirish uchun nim alar qilish 
kerak:
a) moylash tartibini va ishqalanish sharoitini yaxshilash;
b) sirtni mustahkamlovchi usullar va materialni to ‘g‘ri tanlash;
d) yeyilishni o ‘m ini to ‘ldirib borish;
e) yuza materiallari qattiqligini oshirish;
f) yuqoridagilaming barchasi.
16. Yuza g‘adir-budirligini aniqlash usuli:
a) etalonga solishtirish, profilogramma olish, profilografda ko‘rish;
b) kalibr asbobi bilan o ‘lchash, ko‘z bilan ko‘rish, yuzaga bo'yoq 
surtib toza qog‘ozga tegizish;
d) elektr toki o ‘tkazishi bo‘yicha, mikroskop yordamida, mikro- 
metr bilan;
e) optikator asbobida, milliampermetr bilan, qo‘l bilan silab 
ko‘rish;
f) yuqoridagilaming hammasi.
17. Ishqalanishdagi issiqlik kuchlanganligi qaysi temperaturaga 
bog‘liq:
a) atrof-m uhit temperaturasi;
b) yuzaning o ‘rtacha temperaturasi;
d) tutashuv dog'idagi temperatura;
e) jismning xajmiy temperaturasi;
f) yuqoridagilaming barchasi.
18. Tribotexnika fani nimalami o'rganadi:
a) ishqalanish hodisasini;
b) ishqalanish va yeyilish qonunlarini;
d) mashinalar detallarini uzoq vaqt ishlaydigan qilish usullarini;
e) mashina detallarining sirtqi qatlamining xossalarini;
f) yuqorida ko'rsatilganlarning hammasini.

---

19. Ichki ishqalanish:
a) detal ichki tarafining ishqalanishi;
b) suyuq holatidagi material molekulalaming o ‘zaro ishqalani­
shi;
d) qattiq material kristallarining o'zaro ishqalanishi;
e) vtulka ichida valning ishqalanishi;
f) yuqoridagilaming barchasi to ‘g‘ri.
20. Tashqi ishqalanish nima:
a) sirpanish, dumalash va pildirash harakati;
b) ikki jismning moysiz quruq ishqalanishi;
d) jismga tashqarisidan ta ’sir etuvchi kuchlarga qarshilik ko‘rsa- 
tishi;
e) ikki qattiq jismning o ‘zaro tutashuv sohasidagi hosil bo'ladigan 
nisbiy harakatga qarshiligi;
f) jism molekulalarining bir-biriga nisbatan harakatga qarshiligi.
21. Tashqi ishqalanish ko‘rsatgichlari qaysila:
a) ishqalanish koeffitsiyenti;
b) qovushqoqlik;
d) harakatlanishga qarshilik kuchi;
e) ishqalanish kuchi va ishqalanish koeffitsiyenti;
0
yuqoridagilaming hammasi.
22. Tayanch egri chizig‘i qanday ma'lumotlar asosida quriladi:
a) tsiklogramma;
b) profilogramma;
d) diagramma;
e) etalonga solishtirib;
f) yuqoridagilar asosida.
23. Sirtlarning haqiqiy tutashuv yuzalari nominal tutashuv may- 
donining qanday qismini tashkil etadi:

---

a) 30 %;
b) choragini;
d) yarmini;
e)