Q. X. Mah kamov, M. Abduvohidov tribotexnikadan amaliy mashgulotlar

ISHQALANISH SIRLARINI ABRAZIV M UH ITDA 
YEYILISHI
llimday yeyilish ishqalanuvchi detallar sirtqi qatlam lari yemiri- 
M • 111 • 11 и к i-'iig oddiy turi bo ‘lib, detal sirtidan m ayda qirindilar uzluk- 
*1/ yn'nilib chiqishi natijasida yuz beradi. Bunday y o‘nilish qotishm a- 
I hm lnshkil qiluvchi ayrim m oddalarning qattiqligi va ashyo zarralari 
yi i i i I in iiuitg qattiqligi har xilligi, shuningdek, ishqalanish jarayonida 
yii• 
| >11
i|.iiiiqlikdagi yangi kimyoviy birikm alar (oksidlar) yuzaga 
knlulii va ishqalanuvchi sirtlar orasiga tashqaridan begona qattiq 
IU
i i i
I
ih
insliib qolishi oqibatida sodir bo ‘ladi. Z arrachalardan yeyilish 
M.liiiln, vcyilishning boshqa turlariga nisbatan jadalroq kechadi. U 
i|l*liliu| x«>*jaligi m ashinalarining ish organlari h am da trak tor va 
nvttiiimbillaming ko‘pgina detallari uch u n xosdir.
/ h i
i л la i i ancha qattiq va qirqish (tirnash) xususiyatiga ega b o ‘l- 
litbliy yoki su n’iy m ineral, abraziv ashyo deb ataladi. Z arra- 
H
h
I
iu
.I
hii
yeyilish nisbiy harakat vaqtida detal sirtining qattiq zarralar 
Minn и’ли о ta ’sirlanishi natijasida yemirilishdir. Bunday zarralarga 
qtiylil'ii'ihu kiradi: a) qo‘zg‘almaydigan bo'lib m ahkam lanib qolgan,
■..... I «II i iK,a nisbatan kichik burchak ostida urinm a b o ‘ylab o ‘zaro
M'klilii«liiiiliKiin qattiq zarralar (m asalan, yum shoq antifriksion ashyo- 
Irtdiini' brgona qattiq zarralar ta ’sirida tirnalishi); b) detal sirti bilan 
н /.m i (n'slilasluivchi m ahkam lanm agan zarralar (chunonchi, yerga 
ultluv b riu v ih i m ashinlar ishlayotganda tuproqdagi abraziv zarralar

---

va hokazo); d) tutash detallar tirqishidagi erkin zarralar; e) suyuqlik 
yoki gaz oqim i bilan birga kiradigan erkin abraziv zarralar.