Qarsffl muhandislik iqtisodiyotinstituti r. X. Ergashev qishloq xo‘ jaligi iqtisodiy oti

rasm. Dunyoda 1990 yilda bug‘doy yetishtiruvchi asosiy davlatlarda yalpi hosil, mln/t


y uqori naturada yuqori texnologik hossaga ega bo‘ladi. Bu miqdordan past bo‘lsa, don maydalanganda (tegirmonda) uncha yuqori sifatli bo‘lmagan va kutilganidan kam un beradi. Donning shiraligi 50-60% bo‘lishi kerak.
G‘alla ishlab chiqarish iqtisodiy ko‘rsatkichlari samaradoriigi quyidagicha: g‘alla ekinlarining hosildorligi, mehnat unumdorligi, mahsulot birligi tannarxi va hokazo. Prezidentimiz tomonidan g‘alla mustaqilligiga erishish vazifasi qo‘yildi va bu vazifa sharaf bilan uddalandi (16.3-rasm).
G‘alla ekinlarining hosildorligi, tannarx va realizatsiya qilinadigan g‘alla narxi ushbu tarmoqdagi daromadni belgilaydi. Hosildorlik va tannarx, tannarx va rentabellik darajasi orasida teskari bog‘liqlik mavjud. Hosildorlik qancha yuqori bo‘lsa, tannarx shuncha past bo‘ladi. Don tannarxi qancha past bo‘lsa, rentabellik darajasi shuncha yuqori bo‘ladi (16.4-rasm).
Don ekinlari hosildorligi tuproq-iqlim sharoitigagina emas, balki organik va mineral o‘g‘itlar kiritish, o‘simliklami himoya qilish vositalari, texnika bilan ta’minlanganlik, ishlami optimal muddatlarda bajarish, ishchilaming o‘z mehnati natijasida moddiy manfaatdorliklari kabilarga ham bog‘liq (16.5-rasm).
8 | 6,8 _6j5 7 '
6
3,5 _ с
’ 2,4 2,2 2,1 2,5
№ ¹>^{5 1} >⁴ n 7 M
iJJJjJL -1.
5 4 3
2
1
О

2. 
   
   r
   8
   7
   6
   5
   4 -■ 3 - 2 1 - 0

   asm. Dunyoda 1990 yilda bug'doy yetishtiruvchi asosiy davlatlarda hosildorlik t/ga

   
   
3. 
   
   rasm. Dunyoda 2008 yilda bug'doy yetishtiruvchi asosiy davlatlarda hosildorlik, t/ga
   

16.5-jadval