Qarsffl muhandislik iqtisodiyotinstituti r. X. Ergashev qishloq xo‘ jaligi iqtisodiy oti

rasm. Qishloq xo‘ja!igida moddiy-texnika resurslarining obyektlar bo‘yicha taqsimlanishi

Qishloq xo‘jaligida islohotlaming chuqurlashtirilishi, feimerlik harakatini qo‘llab-quwatlash, moddiy va moliyaviy bazani mustah- kamlash, ularga yanada keng yo‘l ochib berish, bu borada yangi imtiyoz va imkoniyatlami to‘g‘diradi, qisqacha aytganda, qishloqda paydo boladigan mulkiy munosabatlami, yangi o‘rta sinf vakillari - mulkdorlar, tadbirkor va ishbilarmonlaming manfaatlarini himoyalash bugungi kunda eng katta ahamiyatga ega.

Misol uchun fermer xo‘jaliklari moddiy-texnika bazasining tarkibiy tuzilmasi quyidagilardan iborat:

• fermer xo ‘j aliklari tasarrufidagi yer uchastkalari;

  
  

• fermer xo‘jaliklaridagi ko‘p yillik daraxtlar va uzumzorlar;

  
  

• chorva fermalarining mahsuldor va ishchi xayvonlari;

  
  

• fermer xo‘jaliklaridagi bino-inshootlar, texnikalar, mashinalar va boshqa ish qurollari;

  
  

• fermer xo‘jaliklaridagi aylanma mablag‘lar (urug‘lik, ozuqa,

  
  

• OMM, mineral o‘g‘itlar va kimyo);

  
  

• fermer xo‘jaliklarinmg hisob raqamidagi pul mablag‘lari, qimmatbaho qog‘ozlar;

  
  

• fermer xo‘jaliklarining ta‘sischiligi asosida tashkil qilingan muqobil MTP, SIU va agrofirmalar hisobidagi mol-mulki;

  
  

2. 
   
   Fan-texnika taraqqiyoti, uning yo‘nalishIari va intensiv texnologiyalar
   

Har bir davlat iqtisodiyotining yuksalishida fan-texnika taraqqiyoti muhim ahamiyatga ega. Ayniqsa, qishloq xo‘jaligida moddiy-texnika resurslarining shakllantirilishi va yanada rivojlantirilishida fan-texnika taraqqiyoti katta rol o‘ynaydi.

Umuman olganda, fan-texnika taraqqiyoti yirik ishlab chiqarish uchun xaraktyerli bo‘lgan fan va texnikaning muttasil ravishda va o‘zaro bog‘liq holda rivojlantirilishidir. Insoniyatning kundan-kunga ortib boravchi ehtiyojlarini qondirish uchun fan-texnika taraqqiyotini yanada jadallashtirish tabiiy jarayon bo‘lib bormoqda.
Fan-texnika taraqqiyoti intellektual ong rivojlanishining mahsuli bo‘lib, qishloq xo‘jaligida u bilan bog‘liq bo‘lgan jami fanlardagi o‘zgarishlar, rivojlanishlar, ulaming yanada taraqqiy etishi, texnika- texnologiyalami yaratish va u bilan shug‘ullamvchi malakali kadrlar tayyorlash natijasida yanada yuksakliklarga erishish demakdir. Uning asosiy maqsadi esa samarali, yangi qishloq xo‘jalik texnikalarini, ekologik, jismonan va ma‘nan talablarga javob beruvchi uskunalami, texnologiyalami, kimyoviy vositalar, o‘simlikchilikda yangi navlami, chorvachilikda yangi zotlami yaratish, mavjud vositalar va texnologiyalami takomillashtirib, mehnat unumdorligini oshirishdan iborat. Shuningdek, qishloq xo‘jaligida ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar miqdorini oshirish va sifatini yaxshilash ulami qayta ishlash va iste’molchilargacha yetkazib berish jarayonni muammosiz tashkil etish ham fan-texnika taraqqiyotining maqsadlaridan biridir. Ushbu maqsad negizida esa respublika iqtisodiyotini yuksaltirish yotadi.
Fan-texnika taraqqiyotining mohiyati fan va texnikaning yuksak sur‘atlar bilan o‘sishi uchun bir-biri bilan uzviy ravishda bog‘lanib, taraqqiy etishidan iborat. Uni jadallashtirish zaruriyati bir nechta sabablarga asoslanadi;