Qarsffl muhandislik iqtisodiyotinstituti r. X. Ergashev qishloq xo‘ jaligi iqtisodiy oti

Birinchidan. resurslar tarkibida kelib chiqishi, ishlatilishi, vazifalari va turlariga ko‘ra xilma-xillikka ega boigan vositalar mavjudki, ularsiz ishlab chiqarish sodir bo‘lmaydi. Xususan, qishloq xo‘jalikgining moddiy-texnika resurslari tarkibida energetik va ishchi mashinalar, texnologik uskunalar, traktor (universal va haydaydigan), o‘zi yurar shassi, statsionar issiq dvigatellar, yer qazuvchi meliorativ va boshqalar, texnologik mashinalar; yuk avtomobillari va boshqalar, transport mashinalar, traktor tirkamalari, chorvachilik fermalari uchun uskunalar, yerga ishlov berish va hosil yig‘ish uchun maxsus ishchi mashinalari borki, ularsiz ishlab chiqarish to‘xtab qoladi. Faqatgina energetik mashinalaming o‘zi qishloq xo‘jaligida energetik quwatning 80 foizini yaratadi. Ushbu mashinalaming alohida vazifasiga ko‘ra yoki tizimli ravishda ishlashi insonni og‘ir va charchatuvchi mehnatdan ozod qilib, qo‘l mehnati bilan bajarib bo‘lmaydigan ishlami texnologik jarayonlar vositasida amalga oshiradi. Shuning bois alohida tarmoqlar uchun qishloq xo‘jalik resurslari tarkibida kompleks mashinalardan foydalanish zaruriyati tug‘iladi.
Ikkinchidan. moddiy-texnika resurslari qayta yaratilishi mumkin. Bu hodisa esa sanoat ishlab chiqarishi hisobida sodir bo‘ladi. Shu bilan birga, xo‘jalik faoliyati jarayonida ushbu resurslaming jismonan va ma‘naviy eskirishini hisobga olib, ulami yangi usul va texnologiyalar asosida yanada sifatliroq va miqdor jihatdan ko‘proq qilib yaratish talab etiladi.
Uchinchidan. qishloq xo‘jaligida moddiy-texnika resurslari joriy etish cheklangan hisoblanadi. Bu cheklanish iqtisodiy shart-sharoitlardan kelib chiqib, qayta ishlanishiga zamin yaratadi. Asosiy cheklanish omillariga sanoat quwatlari, resurs ishlab chiqaruvchilar takUfi, qishloq xo'jalik mahsulotlari ishlab chiqaruvchilaming to‘lov qobiliyati, tovar ayirboshlash shart-sharoitlari kabilami kiritish mumkin.
To‘rtinchidan. qishloq xo‘jaligi uchun hududiy birlik xarakterhdir, shunga ko‘ra moddiy-texnika resurslaming ko‘p sonli qishloq joylarda birdek xizmat ko‘rsatish kontsentratsiyasi ta’minlanadi.