Qarshi davlat universiteti lingvistika kafedrasi tilshunoslik fanidan

 
Savollar
1. Grammatik qanday ma‘nolarda qo‘llaniladi? 
2. Morfema nima? Uning turlari xaqida nimalar bilasiz? 
3. So‘zning Grammatik ma‘nosi deganda nima tushuniladi? 

---

104 
4. Grammatik ma‘noning leksik ma‘nodan asosiy farqi nimada? 
Variant 1 
1. Grammatika 
2. Morfema 
3. Affiksatsiya 
Variant 2 
1. Transformatsion grammatika 
2. Ichki fleksiya 
3. Intonatsiya 
Variant 3 
1. Falsafiy grammatika 
2. Supplitevizm 
3. Kategiriya
Adabiyotlar
 
1. Irisqulov M.T. Tilsunoslikka kirish. –T., 2009. 
2. Irisqulov M.T. Tilsunoslikka kirish. –T., 1992. 
3. Реформатский А. Введения в языкознание. –М., 1961. 
4. Rustamov A. So‘z xususida so‘z. –T., 1987. 
5. Karimov Sh.K. Tilshunoslikka kirish kursidan praktikum. –T., 1987. 
 
Qo‟shimcha adabiyot 
1. Sodiqov A.S. va b. Tilshunoslikka kirish. –T., 1981.
2. S. Usmonov. ―Umumiy tilshunoslik‖. T., ―O‘qituvchi‖ 1972. 
3. O.Azizov ―Tilshunoslikka kirish‖ T. ―O‘qituvchi‖ 1963. 
4. Кодохов В.И. Введения в языкознание. –М., 1979. 
 
5- mavzu. Sintaksis
Reja: 
1. Sintaksisning o‘rganish ob‘yekti. 
2. Sintaksis qismlari. 
3. Sintaksis munosabat turlari 
4. Sintaksis munosabat vositalari 
5. So‘z birikmasi. 
6. Matn 

---

105 
Sintaksis grammatikaning bir qismi bo‘lib, unda kamida ikki mustaqil 
so‘zlarning sintaktik bog‘lanishi hamda matnlar o‘rganiladi. Umuman sintaksisda, gap 
bo‘laklari, ularning o‘zaro sintaktik munosabatga kirishish usullari, vositalari, so‘z 
birikmasi va gaplar, ularning strukturasi, tiplari, gapdan katta bo‘laklar, ular 
komponentlarining logik-grammatik munosabati kabi masalalar o‘rganiladi.
Sintaksis fonetika bilan bog‘liq. Sintaksis birliklarni tashkil etgan gap bo‘laklari, 
so‘z birikmalari va gaplar nutq tovushlaridan tashkil etgan. Urg‘u, metodika, 
intonatsiya kabi fonetik vositalarning ham sintaksis uchun ahamiyati katta. Sintaksis 
morfologiya bilan bog‘liqdir. Morfologiyaning birliklari so‘z formalari va so‘z 
birliklari gaplarda shakllanadi. 
Sintaksis leksikologiya bilan ham bog‘liqdir. 
Kelishik, son, shaxs kabi morfologik kategoriyalar, yordamchi so‘zlar sintaksis 
uchun xizmat qiladi. 
Sintaksis quyidagi qismlardan iborat. 
6. Sodda gap sintaksisi 
7. Murakkablashgan gap sintaksisi 
8. Qo‘shma gap sintaksisi 
9. O‘zga gap sintaksisi 
10. Gapdan katta birliklar sintaksisi